Pismo tradycja i współczesność

obowiązkowe

Celem wykładu i ćwiczeń jest przedstawienie znaczenia i roli pisma w kulturze i nauce na przestrzeni dziejów oraz zapoznanie z podstawową terminologią związaną z pismem w kontekście historycznym i współczesnym. Zdobyta wiedza ma pozwolić studentom na ocenę znaczenia pisma i jego oddziaływania w procesie historyczno-kulturowym, w tym na współczesnych projektantów książek i innych publikacji.

w sali

Wykład i ćwiczenia zapoznają z rozwojem pisma na przestrzeni dziejów, budową pisma, terminologią specjalistyczną, klasyfikacjami, krojami pism, zagadnieniami mikroczytelności i mikrotypografii oraz ortotypografii.

W zakres omawianych zagadnień wchodzi: terminologia związana z pismem (typografią), szczegółowa analiza budowy pisma; obowiązujące na świecie klasyfikacje; różne kroje pism – od klasycznych po współczesne; zasad doboru kroju pisma do wybranego typu publikacji; mikroczytelność i mikrotypografia (wybór stopnia pisma szerokości interlinii, łamu, ocena kerningu i trackingu); skład i ortotypografia – prawidłowe stosowanie dywizów, półpauz, cudzysłowów, apostrofów, liczb itp., a także uszlachetnianie publikacji ważnymi, choć niedostrzeganymi przez amatorów elementami, takimi jak cyfry nautyczne, ligatury, inicjały i in.

Ala ma font(a) – warsztaty projektowania krojów pism przeznaczonych do publikacji dla dzieci, Katowice [online] https://issuu.com/warsztatgraficznyewasatalecka/docs/lapikon_3_jan_small

Ala ma pióro – warsztaty projektowania krojów pism inspirowanych kaligrafią, Katowice 2012 [online] https://issuu.com/warsztatgraficznyewasatalecka/docs/lapikon_3_jan_small/

Dunin J., Pismo zmienia świat. Czytanie, lektura, czytelnictwo, Warszawa 1998.

Frutiger A.: Człowiek i jego znaki, tłum. Cz. Tomaszewska. Warszawa 2015.

Gaziński E., Liternictwo, Poznań 1998.

Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1979.

Gregory P. L., Oko i mózg. Psychologia widzenia, Warszawa 1971.

Hochuli J.: Detal w typografii. Kraków 2009.

Houston K., Ciemne typki. Sekretne życie znaków typograficznych. Kraków 2015.

Jackowski B., Jeszcze jeden font kaligraficzny, , „Acta Poligraphica” 2014, nr 3, s. 53-58, [online] http://www.cobrpp.com.pl/actapoligraphica/uploads/pdf/AP2014_01_Jackowski.pdf

Jackowski B., Komputer i jego znaki, „Acta Poligraphica” 2013, nr 2, s. 23-34, [online] http://www.cobrpp.com.pl/actapoligraphica/uploads/pdf/AP2013_02_Jackowski.pdf

Jarzina J., Tajniki typografii dla każdego, Warszawa 2003.

Jean G., Pismo – pamięć ludzkości, Wrocław 1994.

Juda M., Pismo drukowane w Polsce XV-XVIII wieku, Lublin, 2001.

Kodzis M., Projektowanie czytelności, „Sztuka Edycji” 2016, nr 2, s.53-63. [online] http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/sztukaedycji/index

Lit(t)era Romana : antologia tekstów z czasopisma Litera 1966-1978 / opracowali: Monika Marek-Łucka, Andrzej Tomaszewski. Warszawa 2020.

Noordzij G., Kreska : teoria pisma; przeł. M. Komorowska, Kraków 2014.

Przybyszewska A., Zmysłowy taniec ożywionych liter. Kilka słów o typografii elektronicznej, „Sztuka Edycji” 2016, nr 2, s. 41-52, [online] http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/sztukaedycji/index

Repucho E., Typografia kompletna : kultura książki w twórczości Leona Urbańskiego. Wrocław 2016.

Richaudeau F., Podręcznik typografii i łamania kolumn czyli sztuki drukarskiej, Warszawa 1997.

Samara T., Kroje i kolory pisma, Warszawa 2010.

Shaun K., Tyler G., Typografia w relacji człowiek–komputer. Kognitywne i estetyczne implikacje wyboru i sposobu prezentacji kroju fontów, ‘Sztuka Edycji” 2016, nr 2, s. 125-132. [online] http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/sztukaedycji/index

Stopa-Pielesz E., Estetyka w typografii wobec postulatu czytelności, Katowice 2009.

Szanto T., Pismo i styl, Wrocław 1986.

Sztuka książki: historia — teoria — praktyka, pod red. M. Komzy, Wrocław 2003.

Szydłowska A., Od solidarycy do TupoPolo. Typografia a tożsamości zbiorowe w Polsce po roku 1989, Wrocław 2018.

Thomas D., Wystrzegaj się Futury, Kraków 2019.

Tomaszewski A., Architektura książki dla redaktorów, poligrafów, grafików, autorów, księgoznawców i bibliofilów, Warszawa 2011.

Tomaszewski A., Giserzy czcionek w Polsce, Warszawa 2009.

Tomaszewski A., Leksykon pism drukarskich, Warszawa 1996.

Tomaszewski Andrzej: Projektowanie pism drukarskich w Polsce. „Poligrafika” 2000 nr 7, s. 71–72; nr 8, s. 77–78; nr 9, s. 65–66; nr 11, s. 75–76; nr 12, s. 95–97.

Trzaska F., Podstawy techniki wydawniczej, Warszawa 1987.

Trzaska F., Poradnik redaktora, Warszawa 1976.

Warsztaty młodych edytorów [online] https://issuu.com/kneuj/docs/wme-rabka-zdroj-2015

Weber H., Kursywa, wyróżnienie w typografii, przeł. P. Piszczatowski, Kraków 2017.

Willberg H. P., Forssman F., Pierwsza pomoc w typografii. Poradnik używania pisma, tłum. M. Szalsza, Gdańsk 2006.

Williams R., Jak składać tekst? Komputer nie jest maszyną do pisania, Gdańsk 2003.

Williams R., Typografia od podstaw. Projekty z klasą, tłum. Z. Waśko, Gliwice 2016.

Absolwent zna i rozumie:

znaczenie i rolę pisma w kulturze i nauce na przestrzeni dziejów; podstawową terminologię związaną z pismem w kontekście historycznym i współczesnym; zasady ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego dotyczące krojów pisma (K_W01, K_W02, K_W03, K_W06)

Absolwent potrafi:

właściwie dobierać źródła oraz informacje dotyczące kultury pisma; przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację funkcjonowania instytucji, obiektów i usług związanych z pismem na przestrzeni dziejów z zastosowaniem typowych metod pozwalających na ocenę ich znaczenia i oddziaływania w procesie historyczno-kulturowym; przedstawić merytoryczną argumentację oraz dokonać syntetycznego podsumowania ukazującego pismo jako inspirację dla współczesnych projektantów książek i innych publikacji; (K_U01, K_U03, K_U04, K_U07)

Absolwent jest gotów do:

aktywnego uczestnictwa w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego (ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa piśmienniczego); uczestnictwa w życiu kulturalnym jako współtwórca różnego rodzaju publikacji oraz kompetentny czytelnik. (K_K02, K_K04)

Metody oparte na słowie: wykład, opowiadanie, opis, dyskusja, praca z tekstem.

Metody oparte na praktycznej działalności studentów (samodzielne wykonywanie projektów, prezentacji).

Metody aktywizujące: burza mózgów, dyskusja nad zagadnieniami problemowymi.

Student otrzyma aktualistyczną ocenę końcową na podstawie egzaminu ustnego lub pisemnego obejmującego wiedzę zdobyta przez niego w trakcie zajęć. Zaliczenie na ocenę ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu pisemnego.

Student będzie także podlegał ocenie dyspozycyjnej, która wyrażać będzie jego przygotowanie do zajęć i gotowość krytycznej analizy omawianych problemów.

Obecność na zajęciach (dopuszczone są co najwyżej dwie nieobecności).

brak