Zintegrowane systemy biblioteczne i informacji archiwalnej

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z narzędziami umożliwiającymi organizację i udostępnianie informacji o dokumentach gromadzonymi w bibliotekach oraz archiwach. Szczególna uwaga zostanie skierowana w kierunku zintegrowanych systemów bibliotecznych, systemów informacji archiwalnej, systemów typu discovery i delivery, link solverów, pełnotekstowych baz bibliograficznych i innych baz danych, bibliotek, repozytoriów cyfrowych itp.

Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z możliwościami wykorzystania zintegrowanych systemów bibliotecznych (oraz tzw. bibliotecznych systemów nowej generacji) do identyfikacji dokumentów oraz ich metadanych. Wśród zagadnień poruszanych w ramach przedmiotów znajdą się kwestie odnoszące się do systemów typu discovery i delivery, naukowych bibliotecznych serwisów rekomendujących (na przykładzie serwisu bx firmy Ex Libris), narzędzi typu link resolver (np. SFX), przeszukiwania baz danych, katalogów centralnych i rozproszonych. Zostaną także wzięte pod uwagę przedsięwzięcia i projekty odnoszące się do tworzenia i funkcjonowania cyfrowych bibliotek i repozytoriów czy pełnotekstowych baz bibliograficznych, których zasoby są coraz częściej indeksowane przez narzędzia implementowane w instytucjach informacji.

Studenci poznają również problemy z zakresu wykorzystania zasobów dostępnych za pośrednictwem archiwów cyfrowych, w tym dokumentów oferowanych w ramach systemu informacji archiwalnej (wyszukiwarek i baz danych). Szczególna uwaga będzie zwrócona na polskie i międzynarodowe projekty archiwizacji dokumentów (np. Michael Plus; Europeana; APEnet; The Commons), jak również przedsięwzięcia odnoszące się do archiwizowania stron internetowych i długoterminowej archiwizacji zasobów cyfrowych (np. projekt archive.org, EU Web Archive, Library of Congress Web Archive, Pandora Australia's Web Archive czy działalności Międzynarodowego Konsorcjum Archiwizacji Internetu). Pod uwagę wzięte także będą zagadnienia z zakresu problematyki dostępu do otwartych danych (w tym szczególnie otwartych danych publicznych).

Literatura (wybór):

• Archiwa społeczne w Polsce. Stan obecny i perspektywy. Warszawa 2016 [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: https://karta.org.pl/projekty/archiwa-spoleczne-polsce-stan-obecny-perspektywy.

• Bradley, P., Expert internet searching. 2017.

• BUW. Wyszukiwanie zaawansowane [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: https://www.buw.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2017/07/Wyszukiwanie-zaawansowane_11_2014.pdf.

• Derfert-Wolf L., Archiwizacja Internetu —wprowadzenie i przegląd wybranych inicjatyw, „Biuletyn EBIB” 2012, nr 1 zaawansowane [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: http://www.ebib.pl/images/stories/numery/128/128_derfert.pdf.

• EBIB, nr 170, 2017, Platformy usług bibliotecznych, [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: https://ebibojs.pl/index.php/ebib/issue/view/19.

• EBIB, nr 171, 2017, Archiwizacja internetu, [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: https://ebibojs.pl/index.php/ebib/issue/view/17.

• EBIB, nr 172, 2017, Systemy biblioteczne, [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: https://ebibojs.pl/index.php/ebib/issue/view/18.

• EBIB, nr 191, 2017, Nowe technologie dla bibliotekarzy i czytelników, [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: https://ebibojs.pl/index.php/ebib/issue/view/77.

• Gmiterek G., Długoterminowa archiwizacja zasobów cyfrowych, „Res Historica: Czasopismo Instytutu Historii UMCS” 2013, nr 35, s. 213 – 235.

• Instrukcja dla użytkowników strony www.szukajwarchiwach.pl [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: http://poznan.ap.gov.pl/files/instrukcja3.pdf.

• Jacquesson A., Automatyzacja bibliotek. Warszawa 1999.

• Jaskowska, M., Publiczne systemy informacyjne i źródła danych. Przewodnik. Kraków 2020.

• Jeż R., Szołtysek J., Twaróg S., Bazy bibliograficzne w działalności naukowej, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2018, nr 362, s. 87 – 99.

• Marzec P., Piotrowski D. M., Remote usability testing carried out during the COVID-19 pandemic on the example of Primo VE implementation in an Academic Library, “The Journal of Academic Librarianship” 2023, nr 3, https://doi.org/10.1016/j.acalib.2023.102700.

• Otwieranie danych. Podręcznik dobrych praktyk [online], [dostęp 24.03.2022], dostępny w WWW: https://dane.gov.pl/media/ckeditor/2018/11/22/otwieranie-danych-podrecznik-dobrych-praktyk.pdf.

• Pulikowski A., Modelowanie procesu wyszukiwania informacji naukowej. Strategie i interakcje. Katowice 2018.

• Skórka S., Innowacje w interfejsach użytkownika elektronicznych środowisk informacyjnych, „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i technicznej” 2013, nr 4, s. 16 – 26.

• Skórka S., Fasety na nowo odkryte. Integrowanie systemów nawigacji i organizowania informacji, „Zagadnienia Informacji Naukowej. Studia Informacyjne” 2014, nr 2, s. 92 – 109.

• Staszewska H., Zintegrowany System Informacji Archiwalnej (ZoSIA) w archiwachpaństwowych : informacje wstępne, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2015, s. 9-21.

• Swoboda I., Systemy discovery w bibliotekach akademickich szkół publicznych w Polsce. Budowanie efektywności wyszukiwania informacji, „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej” 2016, nr ¾, s. 3 – 23.

•

Po ukończeniu przedmiotu student:

Wiedza

Posiada wiedzę z zakresu funkcjonowania zintegrowanych systemów bibliotecznych, systemów typu discovery i delivery oraz wspierających ich narzędzi, systemu informacji archiwalnej oraz długoterminowej archiwizacji zasobów cyfrowych.

Zna strategie wyszukiwawcze i wybrane modele zachowań informacyjnych

Umiejętności

Potrafi wyszukiwać, oceniać i selekcjonować informacje pochodzące ze źródeł bibliotecznych i archiwalnych.

Potrafi korzystać ze źródeł naukowych, biznesowych, branżowych itp. za pośrednictwem narzędzi dostępnych polskich i zagranicznych bibliotekach.

Inne kompetencje

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie.

Potrafi rozwiązywać postawione problemy i zadania w sposób systemowy.

Potrafi doskonalić swoje umiejętności w zakresie wyszukiwania informacji.

Warunkiem zaliczenia zajęć jest obecność, terminowe wykonywanie prac cząstkowych.