Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Homo ideologicus - kultura duchowa społeczności paleolitycznych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2800-DWHOM
Kod Erasmus / ISCED: 08.4 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Homo ideologicus - kultura duchowa społeczności paleolitycznych
Jednostka: Wydział Archeologii
Grupy: Wykłady ogólnowydziałowe
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

uzupełniające

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Wykład poświęcony jest spektrum zagadnień związanych z początkami oraz rozwojem zachowań symbolicznych.

Zachowań, które choć zakorzenione w sferze abstrakcji dla przetrwania rodzaju ludzkiego okazały się równie

ważne jak adaptacje biologicznej. Koncepcja zajęć odwołuje się więc do jednej z definicji ideologii, zgodnie z którą

jest to zbiór postaw, poglądów lub przekonań duchowych, społecznych bądź moralnych właściwej dla określonej

grupy ludzi, tradycji kulturowej, ale i danego czasu. Na wykładzie omówione zostaną uchwytne w źródłach

archeologicznym przejawy sfery ideologicznej w starszym oraz środkowym okresie epoki kamienia, tj. od

pojawienia się pierwszych przedstawicieli rodzaju ludzkiego do „rewolucji neolitycznej”.

Pełny opis:

Na kolejnych wykładach omówione zostaną następujące zagadnienia:

Homo Sapiens, Homo Ideologicus, Homo Symbolicus, czyli skomplikowana definicja człowieka i człowieczeństwa

Przejawy zachowań symbolicznych, formy ich zapisu w źródłach archeologicznych (materialne korelaty) oraz

możliwości i sposoby analizy

Makapansgat, Atapuerca, Berekhat Ram, czyli problem badań nad kultura symboliczną pierwszych przedstawicieli

rodzaju Homo.

Życie duchowe neandertalczyków – pochówki, ozdoby, sztuka

Dyskusja nad początkami oraz znaczeniem mowy artykułowanej – argumenty, morfologiczne, genetyczne i

kulturowe

Blombos Cave i Diepkloof Rock Shelter, najstarsze przykłady artystycznej ekspresji i myślenia symbolicznego

Homo sapiens

Ochra – wykorzystanie i symboliczny wymiar pigmentów

Charakterystyka i znaczenie pochówków górnopaleolitycznych na wybranych przykładach

Sztuka górnopaleolityczna – forma, tematyka, rodzaje przedstawień, środki wyrazu.

Od totemizmu do szamanizmu – przegląd perspektyw analitycznych oraz interpretacyjnych w badaniach nad

znaczeniem sztuki paleolitycznej

Ozdoby, czyli pokaż kim jesteś, skąd jesteś, co potrafisz i co znaczysz?

Charakterystyka i znaczenie pochówków mezolitycznych na wybranych przykładach

Sztuka mezolityczna – forma, tematyka, rodzaje przedstawień, środki wyrazu

Rekonstrukcji wybranych aspektów systemu kosmologicznego ugrupowań paleolitycznych i mezolitycznych na

podstawie danych archeologicznych

Rekonstrukcji wybranych aspektów stosunków społecznych ugrupowań paleolitycznych i mezolitycznych na

podstawie danych archeologicznych

Świat pierwszych rolników – rewolucja gospodarcza ideologiczna

Literatura:

Clottes, J., Lewis-Williams, D., 2001. Prehistoryczni szamani. Trans i magia w zdobionych grotach. Wydawnictwa

Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Harari, Y.N., 2019. Sapiens. Od zwierząt do bogów. Wydawnictwo Literackie, Warszawa.

Dunbar, R., 2016. Człowiek-Biografia. Copernicus Center Presss, Kraków.

Rozwadowski, A., Kośko, M. M., Dawson, A., (red.), 1999. Sztuka naskalna i szamanizm Azji Środkowej.

Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa.

Efekty uczenia się:

Wiedza: absolwent

zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane w badaniach nad kulturą symboliczną społeczności

pradziejowych K_W02

ma uporządkowaną wiedzę ogólną o przejawach i formach zachowań symbolicznych, obejmującą terminologię,

teorie i metodologię z zakresu archeologii K_W04

ma podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii epoki kamienia z innymi dziedzinami oraz dyscyplinami

naukowymi, z obszaru nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych i ścisłych K_W06

ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie

archeologii paleolitu i mezolitu w zakresie badań kultury symbolicznej K_W08

zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury symbolicznej, właściwe dla

wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie archeologii epoki kamienia K_W09

zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych

dotyczących rozwoju ideologicznego społeczności plejstocenu i wczesnego holocenu K_W11

ma podstawowe wiadomości o rozwoju człowieka w sferze duchowej i społecznej w paleolicie i mezolicie K_W14

ma ogólną wiedzę na temat sztuki paleolitycznej K_W15

potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje o źródłach archeologicznych w

zakresie problematyki zachowań symbolicznych społeczności pradziejowych oraz ich kontekście z wykorzystaniem

literatury i mediów elektronicznych K_U01

potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności w zakresie złożoności i udziału kultury w ewolucji

człowieka w dobie plejstocenu i wczesnego holocenu K_U05

potrafi wykrywać proste zależności między artefaktami a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi w

odniesieniu do paleolitu i mezolitu K_U13

potrafi przytaczać aktualne tezy badawcze w odniesieniu do problematyki kultury symbolicznej w okresie paleolitu i

mezolitu, formułować wnioski i dobierać strategie argumentacyjne na poziomie elementarnym oraz konstruować

argumenty i kontrargumenty K_U15

Kompetencje społeczne: absolwent

jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności w odniesieniu do interpretacji kultury

symbolicznej ugrupowań paleolitycznych i mezolitycznych oraz jest świadomy konieczności konfrontowania ich z

opiniami ekspertów K_K01

jest gotów docenić niepowtarzalne wartości źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka

w epoce kamienia K_K03

jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i jej złożoności,

ze świadomością potrzeby analizy rozmaitych kategorii źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka w epoce

kamienia K_K05

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin ustny obejmujący wiedzę z zakresu wykładu oraz podanej literatury obowiązkowej

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)