Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia literatury polskiej: romantyzm

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3001-11A2LR
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej: romantyzm
Jednostka: Instytut Literatury Polskiej
Grupy: Harmonogram zajęć - filologia polska, st. stacjonarne, pierwszego stopnia
Harmonogram zajęć - filologia polska, st. stacjonarne, pierwszego stopnia, II rok
Polonistyczne minimum programowe
Przedmioty obowiązkowe dla II roku filologii polskiej - stacjonarne 1-go stopnia
Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...)
Punkty ECTS i inne: 10.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Ukończony pierwszy rok filologii polskiej, studia 1-go stopnia, specjalność literaturoznawczo-językoznawcza

Student powinien znać treści programowe przedmiotów literaturoznawczych z I roku studiów (historia literatury staropolskiej i oświecenia, poetyka, tradycje antyczne i biblijne) oraz orientować się w rudymentach historii Polski pierwszej połowy XIX wieku.


Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia (wykład i ćwiczenia) mają na celu prześledzenie rozwoju wybranych prądów literackich, kulturowych i ideologicznych polskiego romantyzmu z uwzględnieniem kontekstów filozoficznych, antropologicznych oraz tła zachodnioeuropejskiego, a także zapoznanie studentów zarówno z kanonicznymi, jak i z mniej znanymi tekstami literatury pierwszej połowy XIX wieku.

Pełny opis:

Celem wykładu jest syntetyczne przedstawienie literatury polskiego romantyzmu w układzie chronologicznym a także problemowym, z uwzględnieniem jej proweniencji europejskich, specyfiki rozwoju i wpływu na późniejszą kulturę polską. W wykładzie nakreślony zostanie kontekst europejski: przemiany w literaturze i kulturze schyłku oświecenia oraz zjawiska prekursorskie wobec romantyzmu (twórczość m.in. J.J. Rousseau, J.W. Goethego, F. Schillera, W. Blake'a). Przedstawione zostaną uwarunkowania historyczno-kulturowe narodzin literatury romantycznej na ziemiach polskich, jej najważniejsze zjawiska ideowo-estetyczne oraz scharakteryzowana zostanie odrębność literatury przedpowstaniowej – o bardziej uniwersalnym charakterze i problematyce – od twórczości po 1831 roku, zwłaszcza specyficznie polskiej historiozofii literatury emigracyjnej.

Ćwiczenia są poświęcone analizie wybranych tekstów literackich epoki romantyzmu. Mają na celu przygotowanie studentów do samodzielnego interpretowania i badania literatury i kultury pierwszej połowy XIX wieku. Szczegółowy program ćwiczeń ustalają prowadzący zajęcia.

Literatura:

A. Lektury obowiązkowe

Znajomość tekstów z tej listy jest obowiązkowa dla wszystkich studentów.

Lata 1795-1821

Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego

Jan Paweł Woronicz, Hymn do Boga

Maria Wirtemberska, Malwina, czyli domyślność serca

Julian Ursyn Niemcewicz, Śpiewy historyczne (dwa wybrane utwory)

Alojzy Feliński, Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego

Kazimierz Brodziński, O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej

Jan Śniadecki, O pismach klasycznych i romantycznych

Adam Mickiewicz, wiersze filomackie (Oda do młodości, Pieśń filaretów, Żeglarz)

Lata 1822-1883

Adam Mickiewicz, Ballady i romanse (wybrane dwa utwory), Dziady cz. II i IV, Sonety (wybrane dwa utwory z cyklu odeskiego i dwa z cyklu krymskiego), Konrad Wallenrod, liryki rzymsko-drezdeńskie (wybrane dwa wiersze), Reduta Ordona, Dziady cz. III, Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego, Pan Tadeusz, liryki lozańskie (wybrane dwa wiersze).

Antoni Malczewski, Maria

Seweryn Goszczyński, Zamek kaniowski

Juliusz Słowacki, 10 utworów lirycznych (pięć sprzed roku 1842 i pięć z okresu mistycznego); Kordian, Balladyna, Fantazy, Ksiądz Marek, Sen srebrny Salomei, Samuel Zborowski; Anhelli, Beniowski (pięć pierwszych pieśni), Genezis z Ducha, Król-Duch (rapsod I), listy do matki (trzy listy)

Zygmunt Krasiński, Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki, Nie-Boska komedia, Legenda z Trzech myśli Ligenzy, Wstęp do Przedświtu, Psalm miłości; wybrane 9 listów do trzech różnych adresatów

Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (wybrane dwie gawędy)

Aleksander Fredro, trzy komedie (w tym jedna z okresu późnego), Trzy po trzy

Józef Ignacy Kraszewski, wybrana jedna powieść historyczna i jedna współczesna (ew. ludowa)

Narcyza Żmichowska, Poganka

Cyprian Norwid, 10 utworów lirycznych (w tym 5 z Vade-mecum), Promethidion, Assunta, Pierścień wielkiej damy, Czarne kwiaty, Ad leones

Znajomość przynajmniej jednego utworu każdego z wymienionych poetów: Teofil Lenartowicz, Kornel Ujejski, Józef Bohdan Zaleski.

B. Lektury uzupełniające.

Na ocenę bardzo dobrą wymagana jest dodatkowo znajomość przynajmniej 10 lektur z listy uzupełniającej.

Lata 1795-1821

Cyprian Godebski, Grenadier filozof

Kantorbery Tymowski, Dumania żołnierza polskiego…

Wincenty Reklewski, dwa wiersze do wyboru

Alojzy Feliński, Barbara Radziwiłłówna

Kajetan Koźmian, ody napoleońskie (jeden wybrany utwór)

Zorian Dołęga Chodakowski, O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem

Lata 1822-1883

Adam Mickiewicz, Przemowa do I tomu Poezyj, Grażyna, tekst O krytykach i recenzentach warszawskich, wybrane dwa teksty publicystyczne („Pielgrzym Polski”, „Trybuna Ludów”), wybrane dwa wykłady z III kursu Prelekcji w College de France, wybrane dwa teksty towianistyczne.

Maurycy Mochnacki, O literaturze polskiej w wieku XIX (rozdział III)

Seweryn Goszczyński, Król zamczyska

Juliusz Słowacki, Mindowe, Maria Stuart, Horsztyński, Lilla Weneda, Książę Niezłomny, wybrane dwie powieści poetyckie, W Szwajcarii, Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, Ojciec zadżumionych, Poema Piasta Dantyszka, Preliminaria peregrynacji…, List do Rembowskiego

Zygmunt Krasiński, Pan trzech pagórków, Agaj-Han, Irydion, Przedświt, Psalmy przyszłości

Cyprian Norwid, Rzecz o wolności słowa, Zwolon, Aktor, Białe kwiaty, Cywilizacja, Tajemnica Lorda Singelworth

Znajomość przynajmniej jednego utworu każdego z wymienionych poetów: Stefan Garczyński, Ryszard Berwiński, Gustaw Ehrenberg, Wincenty Pol, Włodzimierz Wolski, Władysław Syrokomla, Lucjan Siemieński, Mieczysław Romanowski.

C. LITERATURA OBCA

Na ocenę bardzo dobrą wymagana jest znajomość przynajmniej 5 tekstów obcych.

Jean Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragmenty)

Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera, Faust (część I)

Friedrich Schiller, Zbójcy

Novalis, Hymny do nocy

Ernst Theodor Amadeus Hoffmann, wybrane opowiadanie

Matthew Lewis, Mnich

George Byron, Don Juan (fragmenty), Kain lub Manfred, Giaur lub Korsarz

Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie

Mary Shelley, Frankenstein lub John Polidori, Wampir

François-René de Chateaubriand, René

Alfred de Musset, Spowiedź dziecięcia wieku

Victor Hugo, wstęp do Cromwella

Gérard de Nerval, wybór liryków

Charles Baudelaire, wybór liryków

Aleksandr Puszkin, Eugeniusz Oniegin

Michaił Lermontow, Bohater naszych czasów lub Nikołaj Gogol, Rewizor

Taras Szewczenko, Hajdamacy

ZALECANE OPRACOWANIA

Słownik literatury polskiej XIX wieku. Opr. Alina Kowalczykowa, Józef Bachórz

Alina Witkowska, Ryszard Przybylski, Romantyzm

Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia

Alina Kowalczykowa (red.), Idee programowe romantyków polskich

Alina Kowalczykowa (red.), Manifesty romantyzmu 1790-1830

Bogusław Dopart, Romantyzm

Jarosław Marek Rymkiewicz, Dorota Siwicka, Alina Witkowska, Marta Zielińska, Adam Mickiewicz. Encyklopedia

Stanisław Makowski, Eligiusz Szymanis, Adam Mickiewicz

Stanisław Makowski, Słowacki

Andrzej Waśko, Zygmunt Krasiński: oblicza poety

Janusz Maciejewski, Cyprian Norwid

Jarosław Marek Rymkiewicz, Aleksander Fredro jest w złym humorze

Efekty uczenia się:

WIEDZA (Student zna i rozumie:)

- miejsce i znaczenie wiedzy o literaturze romantyzmu w relacji do innych dyscyplin naukowych (takich jak kulturoznawstwo, filozofia, nauki o sztuce);

- podstawową terminologię dotyczącą zjawisk estetycznych charakterystycznych dla literatury i kultury romantyzmu (gotycyzm, frenezja, historyzm, indywidualizm, werteryzm, walterskotyzm, bajronizm, wallenrodyzm, tyrteizm, mesjanizm, profetyzm, prowidencjalizm, mistycyzm, ludowość, orientalizm, synteza sztuk itp.);

- historyczne oraz współczesne teorie i metodologie badań nad literaturą i kulturą XIX wieku;

- tematy i idee pisarskie wybranych twórców polskiej i europejskiej literatury romantycznej oraz dynamikę ich rozwoju;

- oddziaływanie dziedzictwa antycznego i biblijnego na literaturę romantyczną;

- rolę tradycji romantycznej w kształtowaniu literatury i kultury współczesnej, polskiej i europejskiej.

UMIEJĘTNOŚCI (Student potrafi:)

- samodzielnie rozwijać umiejętności niezbędne do prowadzenia badań nad literaturą romantyzmu, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego, a także wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje ze źródeł pisanych lub elektronicznych w celu wykorzystania ich w pracach badawczych;

- analizować i interpretować teksty literackie epoki romantyzmu, uwzględniając konteksty historyczny, kulturowy i cywilizacyjny oraz efektywnie wykorzystując opracowania naukowe;

- posługiwać się podstawowymi teoriami, metodologiami i pojęciami stosowanymi w badaniach nad literaturą romantyzmu;

- samodzielnie dobierać specjalistyczną terminologię, strategie argumentacyjne, formułować wnioski i konfrontować je z poglądami badaczy literatury romantycznej, poetyki i komparatystyki podczas dyskusji na tematy literaturoznawcze;

- wykazać się krytycznym stosunkiem do epoki romantyzmu, właściwie sytuować w niej zjawiska estetyczne, społeczno-kulturowe i cywilizacyjne;

- pisać prace na temat literatury romantyzmu i samodzielnie dobierać do nich adekwatną literaturę przedmiotu.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (Student jest gotów do:)

- organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań;

- wzięcia etycznej odpowiedzialności za zawodowe wykorzystanie umiejętności literaturoznawczych i za trafność przekazywanej wiedzy o romantyzmie oraz kierowania się uczciwością i rzetelnością naukową w prowadzeniu dyskusji i uznawania znaczenia tej wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, a także zasięgania opinii ekspertów w wypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu;

- uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego romantyzmu dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych.

Metody i kryteria oceniania:

Ćwiczenia zaliczane są na podstawie obecności, przygotowania do zajęć i aktywności, opracowania referatu oraz zaliczenia kolokwium dotyczącego materiału omawianego na zajęciach (w zależności od decyzji prowadzącego ćwiczenia). Student obowiązany jest napisać pracę roczną. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu ustnego jest zaliczenie dwóch semestrów ćwiczeń oraz uzyskanie pozytywnej oceny z pracy rocznej. Ocena z egzaminu ustnego jest końcową oceną z przedmiotu. Na egzaminie obowiązuje znajomość zagadnień poruszanych na wykładzie i ćwiczeniach oraz utworów i opracowań (w wyborze) podanych w liście lektur.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 60 godzin, 160 miejsc więcej informacji
Wykład, 60 godzin, 160 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Olaf Krysowski, Katarzyna Westermark
Prowadzący grup: Kinga Borzęcka-Wojciechewicz, Ewa Hoffmann-Piotrowska, Olaf Krysowski, Maria Makaruk, Anna Pisula, Wiesław Rzońca, Katarzyna Westermark
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Wykład kursowy z literatury romantyzmu ma na celu wprowadzenie głównych zagadnień ideowych, estetycznych i filozoficznych typowych dla literatury polskiego romantyzmu, z uwzględnieniem kontekstu zjawisk artystycznych w Europie i ważnego kontekstu wydarzeń historyczno-społecznych w XIX wieku.

Wykład pokazuje tendencje literackie i światopoglądowe epoki na przykładzie sylwetek artystycznych najwybitniejszych twórców okresu. Wykład koncentruje się na interpretacji tych zwłaszcza tych dzieł literackich, które pozwalają uchwycić różnorodność, wieloprądowość i wielonurtowość polskiego romantyzmu, a także zjawiska dla romantyzmu typowe.

Uświadamia specyfikę prądu romantycznego, a także jego szczególną role dla polskiej kultury i świadomości narodowej.

Wykład ma charakter propedeutyczny i porządkujący. Jest tak pomyślany, by stanowił podbudowę samodzielnych eksploracji studenta i pomógł w przygotowaniu do egzaminu z HLP romantyzmu.

Pełny opis:

1. Romantyczny początek… Kształtowanie się nowego obrazu świata i człowieka

2. O nową estetykę czyli wyznaczniki romantyzmu w literaturze i sztuce,.

3. Początki polskiego romantyzmu ( do roku 1830) – charakterystyczne zjawiska podokresu (m.in. byronizm, ludowość i fascynacja naturą, mediewizm i historyzm, legenda Północy).

4. Adam Mickiewicz- charakterystyka wczesnej twórczości (do roku 1828)

5. Peryferyjność i prowincjonalność literatury wczesnego romantyzmu i jej autorzy:, Seweryn Goszczyński, Antoni Malczewski Maurycy Mochnacki.

6. Romantyzm dojrzały po roku 1830 – profetyzm, mesjanizm, filozofia historii

7. Dynamika twórczości Mickiewicza – od Dziadów drezdeńskich do Prelekcji paryskich

8. Wizja dziejów Zygmunta Krasińskiego. Autor Nie-Boskiej jako nowożytny myśliciel polityczny

9. Proza Z. Krasińskiego.

10. Juliusz Słowacki – wczesna twórczość - czas poszukiwań estetyczno-ideowej tożsamości

11. Dramaturgia Słowackiego i estetyka „Słowackiego genezyjskiego”

12. Czy możliwa jest komedia romantyczna? Czyli przypadek Aleksandra Fredry

13. Romantyzm C. Norwida – twórczość jako manifest ideowo- estetyczny.

14. Literatura krajowa – różne formy wyrazu liryki romantycznej: Kornel Ujejski, Teofil Lenartowicz, Władysław Syrokomla.

15. Romantyzm i postromantyzm. Przemiany i znaczenie tradycji romantycznej.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2024-10-01 - 2025-06-08
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 60 godzin, 160 miejsc więcej informacji
Wykład, 60 godzin, 160 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Olaf Krysowski, Katarzyna Westermark
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Wykład kursowy z literatury romantyzmu ma na celu wprowadzenie głównych zagadnień ideowych, estetycznych i filozoficznych typowych dla literatury polskiego romantyzmu, z uwzględnieniem kontekstu zjawisk artystycznych w Europie i ważnego kontekstu wydarzeń historyczno-społecznych w XIX wieku.

Wykład pokazuje tendencje literackie i światopoglądowe epoki na przykładzie sylwetek artystycznych najwybitniejszych twórców okresu. Wykład koncentruje się na interpretacji tych zwłaszcza tych dzieł literackich, które pozwalają uchwycić różnorodność, wieloprądowość i wielonurtowość polskiego romantyzmu, a także zjawiska dla romantyzmu typowe.

Uświadamia specyfikę prądu romantycznego, a także jego szczególną role dla polskiej kultury i świadomości narodowej.

Wykład ma charakter propedeutyczny i porządkujący. Jest tak pomyślany, by stanowił podbudowę samodzielnych eksploracji studenta i pomógł w przygotowaniu do egzaminu z HLP romantyzmu.

Pełny opis:

1. Romantyczny początek… Kształtowanie się nowego obrazu świata i człowieka

2. O nową estetykę czyli wyznaczniki romantyzmu w literaturze i sztuce,.

3. Początki polskiego romantyzmu ( do roku 1830) – charakterystyczne zjawiska podokresu (m.in. byronizm, ludowość i fascynacja naturą, mediewizm i historyzm, legenda Północy).

4. Adam Mickiewicz- charakterystyka wczesnej twórczości (do roku 1828)

5. Peryferyjność i prowincjonalność literatury wczesnego romantyzmu i jej autorzy:, Seweryn Goszczyński, Antoni Malczewski Maurycy Mochnacki.

6. Romantyzm dojrzały po roku 1830 – profetyzm, mesjanizm, filozofia historii

7. Dynamika twórczości Mickiewicza – od Dziadów drezdeńskich do Prelekcji paryskich

8. Wizja dziejów Zygmunta Krasińskiego. Autor Nie-Boskiej jako nowożytny myśliciel polityczny

9. Proza Z. Krasińskiego.

10. Juliusz Słowacki – wczesna twórczość - czas poszukiwań estetyczno-ideowej tożsamości

11. Dramaturgia Słowackiego i estetyka „Słowackiego genezyjskiego”

12. Czy możliwa jest komedia romantyczna? Czyli przypadek Aleksandra Fredry

13. Romantyzm C. Norwida – twórczość jako manifest ideowo- estetyczny.

14. Literatura krajowa – różne formy wyrazu liryki romantycznej: Kornel Ujejski, Teofil Lenartowicz, Władysław Syrokomla.

15. Romantyzm i postromantyzm. Przemiany i znaczenie tradycji romantycznej.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)