Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wiedza o kulturze

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3002-13A2WK
Kod Erasmus / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wiedza o kulturze
Jednostka: Instytut Kultury Polskiej
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Przekazanie podstawowej wiedzy na temat głównych nurtów refleksji nad kulturą, głównych pojęć nauk o kulturze oraz wybranych zjawisk kulturowych. Poszerzenie umiejętności rozpoznawania, analizowania i wyjaśniania podstawowych procesów kulturowych.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Wykład przedstawia główne nurty badań nad kulturą. Stają się one punktem wyjścia dla ukazania szeregu problemów i zjawisk kulturowych, takich jak: opozycja natura – kultura, problematyka sacrum i profanum w kulturze, przemiana form i funkcji rytuałów, rola mitów w budowaniu koncepcji człowieka i świata, magia i religia, stosunek do ciała, wpływ kultury na rozumienie zjawisk biologicznych, jak np. śmierć i narodziny, a także na kształtowanie zjawisk społecznych, np. relacji z innymi ludźmi, czy stosunku do obcych.

Prezentacje te prowadzą do ukazania zależności zachodzących pomiędzy różnymi (czasem zdawałoby się odległymi) zjawiskami kultury i do wskazania prawidłowości kształtujących kulturę. Równocześnie mają na celu zapoznanie z podstawowymi pojęciami dyscypliny.

Wykład stanowi wprowadzenie do szeroko pojętej problematyki nauk o kulturze, a zwłaszcza do antropologii i socjologii kultury oraz etnografii.

To same zagadnienia rozwijane są w ramach ćwiczeń.

Pełny opis:

1. Początki refleksji nad kulturą. Podstawowe pojęcia. Pierwsze artefakty kulturowe, 2 godz.;

2. Pierwsze koncepcje i definicje kultury. Ewolucja pojęcia. Fascynacja człowiekiem poza kulturą. Natura i kultura, 2 godz.;

3. Ewolucjonistyczne koncepcje kultury. Lewis Henry Morgan i Edward Burnett Tylor, 2 godz.;

4. Dyfuzjonistyczne koncepcje kultury. Leo Viktor Frobenius i Franz Boas. Etnocentryzm i relatywizm kulturowy, 2 godz.;

5. Problem szamanizmu we wczesnych i współczesnych badaniach nad kulturą – ewolucja poglądów, 2 godz;

6. Sacrum i profanum w kulturze. Durkheimowska propozycja empirycznych badań nad sacrum i profanum – podstawowe dla niej rozróżnienia świętego i świeckiego czasu i przestrzeni. Wpływ koncepcji Durkheima na inne nurty refleksji nad kulturą, 4 godz;

7. Brytyjscy antropologowie społeczni. Problematyka mitu w badaniach Bronisława Malinowskiego. Wpływ brytyjskich antropologów społecznych na dalszy rozwój badań nad kulturą. Inne koncepcje mitu, 2 godz.;

8. Mity – ich znaczenie dla kultury i życia społecznego. Mityczny bohater jako uosobienie fundamentalnych dla kultury wartości, 2 godz.;

9. Wizje zaświatów i ich związek z koncepcją człowieka, 2 godz.;

10. Magia i religia w refleksji nad kulturą. Podstawowe różnice w strukturze magicznego i religijnego myślenia. Wpływ magii i religii na zachowania i na społeczną organizację, 2 godz.;

11. Ciało w kulturze. Ciało jako wyraz i miernik fundamentalnych dla kultury wartości m.in. demokracji, porządku, moralności, 2 godz.;

12. Znaczenie zabawy w życiu społecznym i kulturze, ludyczne korzenie kultury, „wojna postu z karnawałem”, 2 godz.;

13. Najważniejsze tendencje w rozwoju współczesnej kultury. Główne nurty współczesnych badań nad kulturą, 2 godz.

Literatura:

Ariès Philippe, Człowiek i śmierć, Warszawa 1992

Bataille Georges, Erotyzm, Gdańsk 1999

Burkert Walter, Stwarzanie świętości. Ślady biologii we wczesnych wierzeniach religijnych, Kraków 2006

Caillois Roger, Żywioł i ład, Warszawa 1995

Campbell Joseph, Potęga mitu, Kraków 1994

Citati Pietro, Światło nocy. Wielkie mity w historii ludzkości, Warszawa 2003

De Martino Ernesto, Ziemia zgryzoty, Warszawa 1971

Eliade Mircea, Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne, Kraków 1997

Gennep, Arnold van, Obrzędy przejścia, Warszawa 2006

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu wykładu student dysponuje podstawową wiedzą na temat głównych nurtów refleksji nad kulturą, głównych pojęć nauk o kulturze oraz wybranych zjawisk kulturowych. W związku z tym powinien umieć rozpoznać, zanalizować i wyjaśnić podstawowe procesy kulturowe.

Metody i kryteria oceniania:

Obecność na wykładzie, zaliczenie ćwiczeń. Ocena końcowa jest oceną z ćwiczeń.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)