Wstęp do językoznawstwa synchronicznego
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3003-13A1WDJS |
Kod Erasmus / ISCED: |
09.301
|
Nazwa przedmiotu: | Wstęp do językoznawstwa synchronicznego |
Jednostka: | Instytut Języka Polskiego |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe dla I roku filologii polskiej - niestacjonarne (zaoczne) 1-go stopnia |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Celem ćwiczeń jest zapoznanie słuchaczy z najważniejszymi działami nauki o języku. Osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia wymaga 60h pracy. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Ćwiczenia poświęcone językoznawstwu jako dyscyplinie naukowej opisującej język z perspektywy synchronicznej. Słuchacze zapoznają się z podstawowymi pojęciami językoznawstwa i z jego terminologią. |
Pełny opis: |
Ćwiczenia poświęcone językoznawstwu jako dyscyplinie naukowej opisującej język z perspektywy synchronicznej. Przedmiotem uwagi będą: strukturalistyczna definicja języka, jednostki języka i jednostki tekstu, funkcje języka i wypowiedzi; poziomy opisu reguł (gramatyki) języka, typy opisu słownictwa (dziedziny leksykologii), teoria aktów mowy, formalny opis języka, kryteria wyodrębniania działów językoznawstwa; podstawy typologii języków. Słuchacze nauczą się podstawowych terminów niezbędnych do systematycznego studiowania zagadnień językoznawczych. |
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: Grzegorczykowa, Renata: Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007, publikacja dostępna z iBuk-a via BUW (http://han.buw.uw.edu.pl/han/libra/https/libra.ibuk.pl/book/532). Literatura do wyboru*: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. Kazimierz Polański, Wrocław 1993 (lub wyd. następne) – wybrane artykuły. Encyklopedia języka polskiego, (poprzednio: Encyklopedia wiedzy o języku polskim), red. Stanisław Urbańczyk, Wrocław 1991 (lub wyd. następne) – wybrane artykuły. Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, wyd. 2. Lublin 2001 – wybrane artykuły. Apresjan, Jurij D.: Semantyka leksykalna, wyd. II, przekł. Z. Kozłowska i A. Markowski, Warszawa 2000. Austin John L.: Jak działać słowami, w: tegoż, Mówienie i poznawanie, Warszawa 1993. Bańko, Mirosław: Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa, Warszawa 2001, rozdz. 1-13, http://banko.polon.uw.edu.pl/inne_publikacje.html. Bańko, Mirosław, Przepiórkowski, Adam, Górski, Rafał, Lewandowska-Tomaszczyk, Barbara: Narodowy Korpus Języka Polskiego. Warszawa, 2012, http://nkjp.pl/index.php?page=3&lang=0. Bednarek, Adam i Grochowski, Maciej: Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń 1987. Bobrowski, Ireneusz: Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998. Bogusławski, Andrzej: Obiekty leksykograficzne i jednostki języka, w: A. Bogusławski, Sprawy słowa, Warszawa 1994, s. 115-124. Bogusławski, Andrzej: Uwagi o pracy nad frazeologią, w: A. Bogusławski, Sprawy słowa, Warszawa 1994, s. 125-136. Cruse, Alan: Meaning in Language. An Introduction to Semantics and Pragmatics, Oxford, New York 2004, publikacja dostępna w e-Książkach BUW (Academic Research Source eBooks). Dalewska-Greń, Hanna: Języki słowiańskie, Warszawa 1997. Diringer, David: Alfabet, Warszawa 1972. Języki indoeuropejskie, pod red. L. Bednarczuka, t. 1 i 2, Warszawa 1986. Grochowski, Maciej: Zarys leksykologii i leksykografii, Toruń 1982. Grzegorczykowa, Renata: Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. 4. rozszerzone, Warszawa 2010, publikacja dostępna z iBuk-a via BUW (http://han.buw.uw.edu.pl/han/libra/https/libra.ibuk.pl/book/2578) Guiraud, Pierre: Zagadnienia i metody statystyki językoznawczej, Warszawa 1966. Hockett, Charles F.: Kurs językoznawstwa współczesnego, Warszawa 1968. Języki indoeuropejskie, pod red. L. Bednarczuka, t. 1 i 2, Warszawa 1986. Levinson, Stephen C.: Pragmatyka, Warszawa 2010, , publikacja dostępna z iBuk-a via BUW (http://han.buw.uw.edu.pl/han/libra/https/libra.ibuk.pl/book/2574) Lyons, John: Semantyka, t.1 i 2, Warszawa 1984. Majewicz, Alfred: Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989. Mecner, Piotr: Elementy gramatyki umysłu, Kraków 2005. Milewski, Tadeusz: Językoznawstwo, Warszawa 2004 (lub wyd. poprzednie), publikacja dostępna z iBuk-a via BUW (http://han.buw.uw.edu.pl/han/libra/https/libra.ibuk.pl/book/1775) Podstawy językoznawstwa korpusowego, red. Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, Łódź 2005. Przybylska, Renata: Wstęp do nauki o języku polskim. Podręcznik dla szkół wyższych, Kraków 2004. Psycholingwistyka, red. Jean B. Gleason, Nan B. Ratner, Sopot 2005. Saloni, Zygmunt, Apologia graficyzmu, w: Prace z językoznawstwa ogólnego i kontrastywnego, pod red. J. Sambor, R. Huszczy, Warszawa 1991. Sambor, Jadwiga: Słowa i liczby. Zagadnienia językoznawstwa statystycznego, Wrocław 1972. Saussure, Ferdinand de: Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa 1961 (lub wyd. następne). Szupryczyńska, Maria: Wstęp do językoznawstwa ogólnego, Toruń 1988. Tokarz, Marek: Elementy formalnej teorii składni, Warszawa 1994. Weinsberg, Adam: Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983.. Wierzbicka, Anna: O języku dla wszystkich, Warszawa 1967. Wierzbicka, Anna: Genry mowy, w: Tekst a zdanie, red. Teresa Dobrzyńska, Elżbieta Janus, Warszawa 1983, 125-138. Wierzbicka, Anna: Język-umysł-kultura, Warszawa 1999. Woliński, Marcin: Automatyczna analiza składnikowa języka polskiego, Warszawa 2019, r. V „Inne formalne opisy składni języka polskiego”, https://www.wuw.pl/data/include/cms/Automatyczna_analiza_skladnikowa_Wolinski_Marcin_2019.pdf. Zbiór zadań z językoznawstwa, przekład i opracowanie Włodzimierz Gruszczyński, Warszawa 1990, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/2067. * Lista lektur informuje o zakresie materiału, ale od studentów nie oczekuje się przeczytania ich w całości. Fragmenty wymagające lektury będą wskazane przez prowadzących. Prowadzący mogą też poprosić o lekturę innej publikacji mieszczącej się w programie zajęć. Spośród wymienionych pozycji książką najbardziej zbieżną z programem zajęć jest 'Wstęp do językoznawstwa' R. Grzegorczykowej. |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu ćwiczeń student: - rozpoznaje różnice między systemem języka a tekstem i ich konsekwencje badawcze, - nazywa kryteria, według których wyodrębnia się działy językoznawstwa, - wyjaśnia podstawowe terminy gramatyczne i semantyczne, - analizuje wypowiedzi z punktu widzenia funkcji, jaką pełnią, - wybiera odpowiednie do przedmiotu badań metody językowego opisu tekstu, - porównuje różne metody opisu języka, zwłaszcza metody opisu synchronicznego |
Metody i kryteria oceniania: |
- Krótka praca lub prace pisemne – 35% - Końcowy sprawdzian pisemny – 65% Uczestnictwo w zajęciach jest obowiązkowe (dopuszcza się dwie nieobecności). |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.