Dociekania semantyczne

obowiązkowe

Konwersatorium zasadniczo jest przeznaczone dla studentów i doktorantów Wydziału Polonistyki – uczestników seminariów i proseminariów językoznawczych. Mile widziani są goście: studenci i doktoranci z innych filologii, zainteresowani językoznawstwem, zwłaszcza semantyką.

Wstępne wymagania: podstawowe wiadomości z zakresu wstępu do językoznawstwa i gramatyki opisowej.

w sali

Założenia i cele:

Na zajęciach tych są referowane i dyskutowane tematy z zakresu szeroko rozumianej semantyki.

W roku akademickim 2020/21 zamierzamy omawiać wybrane zagadnienia z obszernych tematów badawczych, zwłaszcza rozwijanych w ramach językoznawstwa kognitywnego i funkcjonalnego.

Poruszana w referatach problematyka wiąże się z badaniami autorskimi referentów, wykorzystujących dorobek lingwistyki polskiej i światowej.

W zależności od tematu badania te - podstawowo jezykoznawcze - nawiązują do wybranych nurtów filozoficznych, a także wskazują na związki z wybranymi obszarami kultury.

Tytuły poszczególnych wystąpień będą zamieszczane na stronie Zakładu Gramatyki, Semantyki i Pragmatyki Współczesnego Języka Polskiego (w zakładce „Aktualności"). Referenci przekazują prowadzącej streszczenie i literaturę do danego tematu.

Zagadnienia sa związane z badaniami własnymi uczestników konwersatorium. Dotyczą one m.in.

- metonimii i metafory w interpratacji kognitywnej (jako narzędzi konceptualizacji) i mechanizmów w działaniach komunikatywnych;

- różnorodnych sposobów nazywania elementów rzeczywistości społecznej w dyskursie publicznym (w zdarzeniach mownych) oraz multimodalności w sposobie ich ujmowania w konkretnych użyciach;

- semantyki empatii, śmiechu (a także uśmiechu, humoru) w polszczyźnie ogólnej;

- kwestii teoretycznych, m.in.: porządkowania terminologii z zakresu językoznawstwa kognitywnego, interpretacji mechanizmów związanych z procesami konceptualizacji,

- wybranych problemów dyskursu.

Zakres literarury przedmiotu dotyczacej danego zagadnienia będzie podawany przez referentów.

Polecamy samodzielną lekturę następujących podręczników akademickich:

Evans V., Green M., 2006, Cognitive Linguistics: An Introduction, Edinburgh University Press.

Evans V., 2009, Leksykon językoznawstwa kognitywnego, Kraków 2009. (A Glossary of Cognitive Linguistics, Edinburgh University Press 2007).

-Geeraerts D., 2010, Theories of Lexical Semantics, Oxford. University Press; (r. 5: Cognitive Semantics, s. 182-287).

Gibbs R. W. (red.), 2008, The Cambridge handbook of metaphor and thought. Cambridge.

Grzegorczykowa R., 2010 i n., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa.

Kövecses Z., 2011, Język, umysł, kultura. Praktyczne wprowadzenie. Kraków.

Kubriakowa E.S. i in., 1996, Kratkij slowar’ kognitiwnych terminow. Red. Je. Kubriakowa, Moskwa.

Langacker, R.,1995, Wykłady z gramatyki kognitywnej, pod red. H. Kardeli, Lublin.

Langacker R., 2005, Wykłady z gramatyki kognitywnej, pod red. H. Kardeli i P. Łozowskiego, Lublin (wybór).

Langacker, R., 2009, Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie, Kraków.

Tabakowska E., red., 2001, Kognitwne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków, Universitas.

Taylor J.R., 2007, Gramatyka kognitywna. Red. nauk. E. Tabakowska, Kraków.

Tokarski R., 2013, Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin.

Ungerer F., Schmid H-J., 1996, An Introduction to Cognitive Linguistics, Longman.

Wierzbicka A., 1999, Język – umysł – kultura. Wybór prac pod red.J. Bartmińskiego, Warszawa.

Wierzbicka A., 2007, Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. Warszawa.

Zainteresowanym zagadnieniami komunikacji (dyskursu) polecam:

- Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa.

- Wojtak M., 2019, Wprowadzenie do genologii, Lublin.

- Czachur W., 2020, Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy, Wrocław.

Większość prac jest dostępna w wersji on line w BUWie; wszystkie są w zbiorach Biblioteki Jana Baudouina de Courtenay.

Po ukończeniu przedmiotu student:

– ma świadomość złożoności opisu semantycznego zjawisk językowych;

– zna wybrane problemy z bogatej literatury przedmiotu;

– potrafi wykorzystać do badań wybrane narzędzia i metody opisu semantyki;

- orientuje się w literaturze przedmiotu.

Student oceniany jest:

a) na podstawie obecności na zajęciach zdalnych;

b) końcowego zaliczenia, którego przedmiot stanowi wybrany tekst z podanej listy podręczników akademickich (jego fragment), zaakceptowany przez prowadzącą.