Wiedza o sztuce Słowenii

obowiązkowe

Ćwiczenia mają na celu zapoznanie studentów ze specyfiką słoweńskiej sztuki, z periodyzacją jej dziejów i kryteriami tejże, z najwybitniejszymi osiągnięciami słoweńskich (i ze Słowenią związanych) artystów uprawiających różne dyscypliny sztuki: architekturę, rzeźbę i malarstwo, muzykę, wielotworzywowe widowiska – teatr, operę, film (piśmiennictwo jest w programowej ofercie studiów pozycją odrębną). Sztukę Słowenii rozpatruje się jako reprezentację treści kulturowego uniwersum antyczno-chrześcijańskiego (w jego mutacji okcydentalnej), modyfikowanych przez realia kraju paru pograniczy: geograficznego, geopolitycznego, etnojęzykowego.

Zadaniem konwersatorium jest zaznajomienie studentów kulturoznawstwa slawistycznego (kierunku słowenistycznego) z rozwojem różnych dyscyplin słoweńskiej sztuki w kontekście przemian sztuki europejskiej. Będziemy analizować lokalne uwarunkowania kulturowe, instytucjonalne i polityczne, wpływające na działalność artystyczną w różnych okresach. Celem zajęć jest również zapoznanie uczestników z włączaną współcześnie do narodowego kanonu twórczością rozpoznawalnych w skali lokalnej i zwłaszcza międzynarodowej przedstawicieli słoweńskiej sztuki, takich jak renesansowy kompozytor Jacobus Gallus Carniolus, barokowi budowniczowie (Domenico Rossi, Gregor Maček), malarze (Valentin Metzinger, Franc Mihael Strauss, Giulio Quaglio, Fortunat Bergant, Franc Jelovšek) i rzeźbiarz Francesco Robba, bidermaierowscy portreciści lublańskiego mieszczaństwa (Jožef Tominc, Matevž Langus), malarze realiści (Jurij Šubic, Ivana Kobilica) i kwartet impresjonistów (Ivan Grohar, Matija Jama, Rihard Jakopič, Matej Sternen), a w wieku XX architekci Maks Fabiani i Jože Plečnik, kompozytorzy Marij Kogoj i Primož Ramovš oraz inni przedstawiciele sztuki i architektury XX wieku od awangardy po retrogardę. Sztukę Słowenii rozpatruje się jako reprezentację wartości kulturowego uniwersum antyczno-chrześcijańskiego (w jego mutacji okcydentalnej), modyfikowanych przez realia kraju paru pograniczy: geograficznego (alpejsko-panońsko-dynarsko-adriatyckiego), geokulturowego (środkowoeuropejsko-śródziemnomorsko-bałkańskiego), etnojęzykowego (germańsko-romańsko-słowiańsko-węgierskiego). Porządek ćwiczeń organizuje zasada chronologiczno-typologicznej prezentacji zjawisk – w obrębie kolejnych epok w historii sztuki ukazuje się ich artystyczny repertuar, konfigurację jego treści i rozkład dominant.

Vojeslav Molè, Sztuka Słowian południowych, Wrocław 1962.

Kraków i Lublana a mit Europy Środkowej, red. Jacek Purchla, Kraków 2007 [Artykuły: Peter Krečič, Lublana – czy miasto także śródziemnomorskie? Doświadczenie Plečnika; Damjan Prelovšek, „Lublana Plečnika”, tłum. obu tekstów Joanna Pomorska].

France Stele, Stanko Klinar, Neznana Slovenija = Unknown Slovenia = Unbekanntes Slowenien = Slovenia, Ljubljana: Cankarjeva založba, 1991.

Guide to slovenian museums and galleries, [collected and ed. by Jana Šubic, Elizabeta Petruša Štrukelj, Metka Fujs; transl. Sebastjan Vörös] Ljubljana 2008.

Barbara Jaki, Guide to the permanent collection : painting and sculpture in Slovenia from the 13th to the 20th Century, National Gallery of Slovenia, Ljubljana 1999.

Baroque Ljubljana, red. Metoda Kemperl, Matej Klemenčič, Igor Weigl, Ljubljana 2007.

Cezary Wąs, Architektura Jože Plečnika, Wrocław : Muzeum Architektury, 2004.

Peter Krečič, Jože Plečnik: architekt i wizjoner = architect and visionary, 1872-1957, [tł. Barbara Andrunik et al.]. Kraków : Międzynarodowe Centrum Kultury, 2006.

Zdzisława i Tomasz Tołłoczko Josip Plečnik - jeden z prekursorów tradycjonalnego modernizmu: ze studiów nad ewolucją architektury od akademickiego klasycyzmu ku zmodernizowanemu klasycyzmowi, Kraków 1999.

20th century architecture: from modernist to contemporary: guide to architecture / [written by Stane Bernik et al.; English transl. Barbara Simoniti]. Ljubljana, 2003.

Meta Kordiš, Gospodična, vi ste lepi kot plakat: plakat v Ljubljani med obema svetovnima vojnama, Ljubljana 2005.

Neue Slowenische Kunst jako projekt polityczny, w: Komunizm na peryferiach. Rubieże ideologii i rzeczywistości społecznej, red. M. Bogusławska, Z. Grębecka, Warszawa – Kraków 2013.

Joanna Szczepanik, Geografia artystyczna Neue Slowenische Kunst : wieloaspektowość i kolektywizm, Gdańsk 2014.

Ausstellung Laibach Kunst - Rekapitulacja 2009, MS Muzeum Sztuki, 26.05.-23.08.2009, Łódź, red. Naomi Henning, Wiktor Skok ; tł. Marjan Golobič et al.; Łódź: Muzeum Sztuki, cop. 2009.

Andrej Rijavec, Twentieth century slovene composers = Slovenische Komponisten des 20. Jahrhunderts, Ljubljana 1975.

Zaproponowany wybór literatury przedmiotu wynika z jej dostępności w warszawskich bibliotekach. Dodatkowa specjalistyczna literatura będzie dobierana odpowiednio do zainteresowań i potrzeb studentów. Zakres literatury obowiązkowej do egzaminu zostanie przedstawiony podczas zajęć.

Po ukończeniu cyklu student powinien:

– dysponować faktograficzną wiedzą o wartościach kanonu głównych dyscyplin słoweńskiej sztuki;

– dostrzegać korelację między estetycznym wyrazem jej wytworów a filozoficzno-światopoglądowymi koncepcjami ludzkiego życia i kulturotwórczego działania;

– z dzieł sztuki komponować narracje o kulturowej rzeczywistości czasu i miejsca;

– znać podstawy metajęzyka sztuki jako narzędzia jej analizy i interpretacji.

>Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywne uczestnictwo w konwersatorium, świadczące o znajomości zadanych lektur.

>Przygotowanie prezentacji przedstawiającej sztukę wybranego regionu.

>Zaliczenie testu rocznego (na minimum 51%).