Literatura Chorwacji II

obowiązkowe

Praktyczna nauka języka chorwackiego (B2) 3005-KL4CHO

Literatura Chorwacji I 3005-KL4LCHO

Zajęcia poświęcone są rekonstrukcji wyobraźni kulturowej Chorwacji przez pryzmat tekstów literackich oraz towarzyszącej im literatury krytycznej. Pierwszy semestr obejmuje życie literackie od lat 60. XX wieku do literatury okresu wojny ojczyźnianej (1991-1995) i stanowi bezpośrednią kontynuację zajęć z drugiego roku licencjackiego. Teksty w drugim semestrze obejmują okres od początków zachowanych zabytków piśmienniczych w języku chorwackim po początek XIX wieku i czas przejścia do kultury nowożytnej, opartej na standardzie sztokawskim i zagrzebiocentrycznej.

W pierwszym semestrze kontynuowane jest poznawanie kultury Chorwacji przez pryzmat tekstów literackich drugiej połowy XX wieku. Omawiane będą kluczowe teksty od połowy lat 60. (dojrzałe pokolenie krugowaszy) po początek lat 90. i wielką zmiane kulturowo-społeczną w Chorwacji. Przedmiotem uwagi będą wyobrażenia społeczne zakodowane w tekstach, jak też zagadnienia formy i wyrazu literackiego, ich zmienność, jak też problematyka ciągłości i zmiany. Ten okres w kulturze chorwackiej przynosi eksperyment z formą oraz badanie granic możliwości języka (poezja lingwistyczna, poezja krugowaszy i razlogowców). Jednakze w tym czasie dochodzi do głosu także kultura młodzieży, reprezentowana przez pokolenie jeans-prozy. Lata 70 i 80. przynoszą z kolei intensyfikację zainteresowania literaturą popularną i jej nobilitację, pojawienie się literatury kobiecej (żensko pismo) oraz innych fenomenó typowych dla okresu postmodernizmu. Ogólną cechą tego okresu jest róznorodność, polifoniczność formalna i tematyczna, a także wysoka twórcza receptywność wobe dyskusji literacko-filozoficznych kręgu zachodnioeuropejskiego i amerykańskiego. Był to niewątpliwie jeden z najbardziej twórczych okresów w dziejach literatury Chorwacji.

W drugim semestrze przedmiotem uwagi stanie się dawna kultura dalmatyńska i chorwacka, będąca przedmiotem szczególnej adoracji w chorwackiej narracji tożsamościowej, kształtującej się od XIX wieku. Szczególne miejsce przyznawane jest literaturze, pełniącej funkcję dowodu rozwoju kulturowego i dojrzałości Chorwatów. Tymczasem literatura rzeczywiście powinna być przedmiotem refleksji, ale przede wszystkim jako źródło wiedzy o wyobrażeniach kulturowych, wartościach i postawach dawniej żyjących ludzi. Wiedza o tym pomaga z jednej strony w zrozumieniu dawnych praktyk kulturowych, a z drugiej w docenieniu zagadnienia ciągłości i zmiany kulturowej w Chorwacji. Ale nie tylko: w przypadku chorwackim jest to także kwestia policentryczności, współistnienia i czasem konkurencyjności wielu ośrodków lokalnych (Dubrownik, Zadar, Split, Istria, Zagrzeb); kwestii dziedzictwa niechorwackojęzycznego (łacińskiego, włoskiego) dla kultury narodowej; transkulturowości dawnego stylu życia, wartości i praktyk kulturowych, zwłaszcza w odniesieniu do Dalmatyńczyków związanych z Półwyspem Apenińskim oraz chorwackiej szlachty żyjącej w przestrzeni państwa węgierskiego.

Wybór tekstów krytycznych oraz literackich może ulegać zmianom zależnie od cyklu. W części wspólnej sylabusa uwzględniono teksty podstawowe dla przedmiotu.

Semestr zimowy

Zvonimir Majdak, Kužiš, stari moj

Goran Tribuson, Povijest pornografije

Dubravka Ugrešić, Štefica Cvek u raljama života; Poza za prozu

Ivan Slamnig, izabrane pjesme

Irena Vrkljan, Svila, škare

Ivo Brešan, Predstava Hamleta u selu Mrduša Donja

Semestr wiosenny

Ivan Gundulić, Osman; Dubravka; Suze sina razmetnoga

Marko Marulić, (uvod)

Muka svete Margarite

Marin Držić, Dundo Maroje; Tirena

Džore Držić, Šiško Menčetić, poezije

Vinko Pribojević, O podrijetlu i zgodama Slavena

Ianus Pannonius, epigramaty

Govori protiv Turaka (izbor)

Wybór tekstów krytycznych i opracowań

Joanna Rapacka, Leksykon tradycji chorwackich

Aleksandar Flaker, Proza u trapericama

Chorwacja lat osiemdziesiątych XX wieku, red. L. Małczak, P. Pycia

Maša Kolanović, Udarnik, buntovnik, potrošač

Dunja Fališevac, Kaliopin vrt; Kaliopin vrt II

Student/ka po ukończeniu zajęć:

 wie, że literatura jest częścią kultury i rozumie, że na jej podstawie można próbować rekonstruować świat wyobrażeń kulturowych w Chorwacji

 patrzy na tekst literacki jako źródło wiedzy o kulturze, wartościach społeczeństwa chorwackiego oraz o postawach ideowych jego członków

 zna główne zjawiska literackie w Chorwacji w II połowie XX wieku

 rozumie, dlaczego dawna literatura zajmuje tak wysoką pozycję w kanonie kultury chorwackiej

 potrafi wymienić i omówić centra dawnej kultury chorwackiej

 bystro dostrzega europejskie konteksty kulturowe oraz kierunki wpływów, jakie działały na obszar dalmatyńsko-chorwacki do XIX w.

 docenia piękno i walory poznawcze wybranych tekstów literackich

 potrafi wziąć udział w dyskusji w języku chorwackim, sformułować poprawnie argumentację oraz dokonać interpretacji tekstu literackiego w języku chorwackim.

Na ocenę ma wpływ:

--> uczęszczanie na zajęcia i aktywny w nich udział

--> w przypadku zapowiedzianych zajęć poświęconych interpretacji tekstów - przygotowanie do niej

--> egzamin ustny po drugim semestrze.

Oceniana jest znajomość tekstów literackich i krytycznych, umiejętność ich interpretacji oraz wpisania wszerszy kontekst kulturowy.

Na ocenę ma wpływ takze poprawne formułowanie wypowiedzi w języku chorwackim.