Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Literatura grecka i łacińska - proza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3006-LGiŁ-P
Kod Erasmus / ISCED: 09.5 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0231) Języki obce Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Literatura grecka i łacińska - proza
Jednostka: Instytut Filologii Klasycznej
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią prozy antycznej od jej początków w greckiej epoce archaicznej do V wieku.

Pełny opis:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią prozy antycznej od jej początków w greckiej epoce archaicznej do V wieku. W trakcie ćwiczeń student powinien poznać podstawowe wiadomości historyczno-literackich oraz nabyć umiejętność samodzielnej lektury i interpretacji podstawowych tekstów z tej dziedziny. Zostaną omówione wszystkie podstawowe gatunki i rodzaje prozy historycznej, filozoficznej i literackiej w obu literaturach antycznych, ich geneza, rozwój i znaczenie w kulturze greckiej i łacińskiej. Na zajęciach będą omawiane i interpretowane najważniejsze arcydzieła z tej dziedziny.

Literatura:

Literatura Grecji starożytnej, T. II: Proza historyczna, krasomówstwo, filozofia i

nauka, literatura chrześcijańska, pod. red. H. Podbielskiego, Lublin 2005.

M. Cytowska, H. Szelest, Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1981.

K. Kumaniecki, Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977.

M. Cytowska, H. Szelest, Literatura rzymska.Okres augustowski, Warszawa 1990;

Okres cesarstwa, Warszawa 1992

Zagadnienia i lektury do egzaminu

1. Herodot (jego dzieło na tle logografii, główne idee moralne i historyczne, technika opowiadania, czas mityczny i historyczny)

» LGS II, s. 3-21 (R. Turasiewicz)

» Dzieje, przeł. S. Hammer, Przedmowa oraz ks. I, 1-6; ks. II (cała).

2. Tukidydes (metodologia historiografii, przyczyny i wykładnia wydarzeń, główne idee, stosunek do demokracji)

» Wojna peloponeska, przeł. K. Kumaniecki: Przedmowa oraz ks.I, 1-115; ks. II, 34-56; ks.III, 83-85; ks. V, 84-116.

» R. Turasiewicz, Wstęp w wyd. BN, Ossolineum 1991, s. V-XL, XLIII-CXVI.

3. Spór Platona z sofistami (wymienić i scharakteryzować różne aspekty opozycji między nauką Platona i klasyczną sofistyką – polityka, wychowanie, areté, retoryka)

» LGS II, s. 557-565 (to samo w pyt. 8)

» CM, s. 47-50 (to samo w pyt. 8), 138-173; II wyd. s. 5-54, 151- 192.

» Platon, Sofista, przeł. W. Witwicki, 216 A - 237E.

4. Retoryka, polityka, filozofia (spór retoryki i filozofii, retoryka a polityka, koncepcja retoryki: Gorgiasza, Platona, Arystotelesa)

» Platon, Gorgiasz, przeł. W. Witwicki

» K. Tuszyńska-Maciejewska, Meneksenos jako platońska próbka retoryczna, [w:] Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, Warszawa 1996, Wyd. Aletheia, s. 19-20 (oraz dla miłośników retoryki s. 21-34).

» A. P. Stefańczyk, Teoretyczne założenia „Retoryki” Arystotelesa, w: ibidem s. 35-37.

» H. Cichocka, J. Lichański, Zarys historii retoryki, R. Volkman, Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, wyd. II, W-wa 1995, s. 35-37, s. 109-111 (oraz dla miłośników: s. 111-122).

» W. Jaeger, Paideia, przeł. M. Plezia i H. Bednarek, Warszawa 2001, s. 685- 724 (to samo w pyt. 5).

5. Poezja i filozofia u Platona (aspekty wychowawcze, polityczne, ontologiczne)

» LGS II, s. 557-565, s. 549-552.

» Platon, Państwo, przeł. W. Witwicki, ks. X (cała, z komentarzem

W. Witwickiego)

» CM, s. 47-50; II wyd. s. 50-54

6. Wymowa grecka w V/IV w. p.n.e (znaczenie Gorgiasza w dziejach retoryki, aspekty wychowawcze retoryki Izokratesa)

» LGS II, s. 167-171, 185-193.

» W. Jaeger, Paideia, przeł. M. Plezia i H. Bednarek, Warszawa 2001, s. 685- 724, 961-988.

» Gorgiasz, Pochwała Heleny, przeł. K. Tuszyńska-Maciejewska, „Przegląd Humanistyczny” 3, 1984, s. 116nn.

7. Cechy wymowy Demostenesa (styl literacki, forma artystyczna i konstrukcja mów, poglądy polityczne)

» LGS II, s. 199-209.

» Trzecia mowa przeciw Filipowi, w: Demostenes, Wybór mów, przeł. R. Turasiewicz, BN, Wrocław 1991 s. 147-168 oraz Wstęp, s. C-CXIII.

8. Proza poklasyczna (zagadnienia: azjanizm i attycyzm, styl wysoki, przykład – Plutarch)

» K. Korus, Grecka proza poklasyczna, Kraków 2003, 214-215, 220-225.

» LGS II, S. 241-265 lub Wstęp K. Korusa do: Żywoty równoległe, Biblioteka Antyczna, Warszawa 2004, s. 21-33.

» Plutarch, Jak młodzież powinna słuchać poetów, przekład zbiorowy pod kier. K. Kumanieckiego, Warszawa 1957.

» Plutarch, Czy cnota jest czymś, czego można nauczyć?, w: Plutarch, Moralia, BKF, PWN 1977,s. 3-8.

9. Proza poklasyczna (zagadnienia: azjanizm i attycyzm, styl wysoki, przykład – Lukian)

» LGS II, S. 271-292.

» Wstęp W. Madydy, [w:] Lukian, Dialogi, t. I, Ossolineum 1960, s. V-XLVIII.

» Lukian, Jak należy pisać historię?, Rozmowy bogów, Nauczyciel retorów, [w:] Lukian, Pisma wybrane, PIW 1957, s. 401-429, s. 115-157, 385-398.

10. Polibiusz (koncepcja dzieła, stosunek do Rzymu, poglądy na dziejopisarstwo, zadania historii – historia pragmatyczna, rola Tyche)

» Dzieje, przeł S.Hammer, Wrocław 1957, Wstęp s. V- XXXVII oraz ks. I, 1-5, ks. VI, 11-18; ks. III, 39-55.

11. Ideał mówcy według Cycerona (aspekty etyczne, polityczne, retoryka i filozofia, Cycero a Izokrates – porównanie)

» Kumaniecki, s.180-191, 299-302.

» Cycero, O mówcy, przeł. B. Awianowicz, Kęty 2010, ks. I.

» Cycero, W obronie poety Archiasza, przeł. D. Turkowska, (w różnych wyd. Mów)

12. Pisma filozoficzne Cycerona (znaczenie filozofii, eklektyzm, jedność filozofii greckiej, polityka i filozofia, państwo, ustroje, źródła prawa, etyka, stosunek do epikureizmu)

» Kumaniecki, s. 313-334.

» Marek Tuliusz Cycero, Wybór pism naukowych, przeł. K. Wisłocka-Remerowa, BN, Wrocław 1954, s. 29-82, 102-137, 282-315.

13. Liwiusz i jego koncepcja historii rzymskiej (na czym polega jego konserwatywna moralność, cel dzieła, stosunek do pryncypatu i czasów współczesnych, stosunek do religii)

» M. Cytowska, H. Szelest, Literatura rzymska.Okres augustowski, W-wa 1990, 589-590, 611-633.

» S. Śnieżewski, Koncepcja historii rzymskiej w Ab urbe condita Liwiusza, Kraków 2000, s. 216-226.

» Przedmowa Liwiusza (s. 3-4 w wyd. Ossolineum 1968), ks. XXXIX 8-18 (s. 270-281 w wyd. Ossolineum 1981).

14. Tacyt (stosunek do historii, poglądy polityczne, obiektywizm i tendencyjność, ocena rzeczywistości, realizm społeczny, styl literacki, kompozycja dzieł historycznych)

» Dzieła, przeł. S. Hammer, druga część wstępu pt. Tacyt i jego dzieło oraz Roczniki XIV, 1-17; XV, 50-67; XVI (cała ks.)

» Auerbach: Rozdz. 2, w I wyd. – t. 2, s. 95-104, II wyd. s.57-62.

15. Satyryki Petroniusza i Metamorfozy Apulejusza a tradycja literacka romansu antycznego

» M. Cytowska, H. Szelest, Literatura rzymska.Okres cesarstwa, W-wa 1992, s. 212-219, 451- 461.

» Auerbach: I wyd. – t. 1, s.81- 95, 133-136, II wyd. s.49-57.

16. Ammian Marcellin (koncepcja historiozoficzna i historiograficzna, oryginalność stylu i narracji – realizm, znaczenie religii, postać i charakter Juliana)

» Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie, przeł. Ignacy Lewandowski, t. 1, W-wa 2001, Wstęp, s. 15-53.

» frag. Ammiana, ibidem t. 1 s. 515-530; t. 2, s. 150-160.

» Auerbach: I wyd. – t. 1, s. 117-132, II wyd. s.71-80.

Bibliografia (zestaw skrótów)

Kumaniecki = K. Kumaniecki, Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977.

Auerbach = E. Auerbach, Mimesis, przeł. Z. Ziabicki, I wyd. Warszawa 1968 (t. 1) i II wyd. Warszawa , Prószyński i S-ka.

CM = C. Mielczarski, Idee społeczno-polityczne sofistów. U źródeł europejskiego pluralizmu politycznego, Warszawa 2006. II wydanie: Sofiści i polityka. Antyczne źródła liberalizmu europejskiego, PWN, Warszawa 2010.

LGS II = Literatura Grecji starożytnej, t. 2, red. H. Podbielski, Lublin 2005.

Efekty uczenia się:

Student

w zakresie wiedzy

- definiuje różne gatunki i rodzaje prozy historycznej, filozoficznej i literackiej (K_W01/P6S_WG)

- charakteryzuje genezę, rozwój i znaczenie dzieł historycznych w kulturze greckiej i rzymskiej (K_W01, K_W11/P6S_WG)

- opisuje twórczość omawianych na zajęciach autorów starożytnych (K_W01/P6S_WG)

- docenia wagę antycznej prozy historycznej dla historiografii epok późniejszych (K_W01/P6S_WG),

w zakresie umiejętności

- rozpoznaje omawiane gatunki i rodzaje prozy (K_U09/P6S_UW)

- analizuje je i interpretuje dzieła historyczne z użyciem podstawowej terminologii krytycznej i właściwych metod (K_U08/P6S_UW),

w zakresie kompetencji społecznych

- określa poziom swojej wiedzy (K_K01/P6S_KK),

- współdziała w grupie (K_K04/P6S_KO),

- podejmuje publiczną dyskusję (K_K04/P6S_KO).

Metody i kryteria oceniania:

Zajęcia mają charakter konwersatorium, studenci zobowiązani są do przeczytania wcześniej zadanych i udostępnionych przez prowadzącego lektur (artykułów i fragmentów monografii), wyznaczeni studenci przygotowują wprowadzenie do zajęć, po którym następuje dyskusja.

Podstawą uzyskania oceny jest przygotowanie i udział w zajęciach oraz egzamin.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Cyprian Mielczarski, Monika Mikuła
Prowadzący grup: Cyprian Mielczarski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią prozy antycznej od jej początków w greckiej epoce archaicznej do V wieku. Konwersatorium zapewnia bazę niezbędną w przyszłej pracy badawczej w zakresie określonych dziedzin literatury starożytnej Grecji i Rzymu.

Pełny opis:

Celem zajęć jest opanowanie podstawowych wiadomości historyczno-literackich oraz

nabycie umiejętności samodzielnej lektury i interpretacji podstawowych tekstów z zakresu literatury greckiej i łacińskiej:

I. Wszystkie podstawowe gatunki i rodzaje prozy historycznej, filozoficznej i literackiej

w obu literaturach antycznych.

II. Zrozumienie i opanowanie genezy, rozwoju i znaczenia prozy literackiej i filozoficznej

w kulturze greckiej i łacińskiej. Poznanie i podstawowa interpretacja najważniejszych

arcydzieł.

III. Tematyka - lektura i analiza fragmentów następujących autorów:

1. Historia (Herodot, Tukidydes, Polibiusz, Salustiusz, Tacyt, Ammian Marcellin)

2. Wymowa (Gorgiasz i sofistyka klasyczna, Lizjasz, Izokrates, Demostenes,

attycyzm i azjanizm, Cycero, II sofistyka)

3. Proza filozoficzna (Platon, Arystoteles, Epikur, Cyceron, Seneka i późniejsza

literatura filozoficzna do IV w. n. e.)

4. Romans antyczny (epoka hellenistyczna, Petroniusz, Apulejusz).

Literatura:

1/Literatura Grecji starożytnej, T. II: Proza historyczna, krasomówstwo, filozofia i

nauka, literatura chrześcijańska, pod. red. H. Podbielskiego, Lublin 2005.

2/ M. Cytowska, H. Szelest, Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1981.

3/K. Kumaniecki, Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977.

4/ M. Cytowska, H. Szelest, Literatura rzymska.Okres augustowski, Warszawa 1990;

Okres cesarstwa, Warszawa 1992.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)