Normy i standardy zachowań językowokomunikacyjnych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3007-L1B1NS |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Normy i standardy zachowań językowokomunikacyjnych |
Jednostka: | Instytut Polonistyki Stosowanej |
Grupy: |
Logopedia ogólna i kliniczna Logopedia ogólna i kliniczna - I rok II stopnia - stacjonarne |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Omówienie najczęstszych zachowań komunikacyjnych właściwych polszczyżnie XXI wieku w sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej w odmianie mówionej i pisanej oraz w komunikacji za pośrednictwem Internetu, przedstawienie i uzasadnienie ocen tych zachowań, przegląd tendencji rozwojowych polszczyzny widzianych z perspektywy komunikacyjnej |
Pełny opis: |
Zakres tematów: 1. Odmiany i style współczesnej polszczyzny. Kryteria stratyfikacji. Przegląd propozycji podziału. Najważniejsze cechy poszczególnych odmian i stylów. 2. Kategoria potoczności w języku. Podstawowe cechy u funkcje potocznej odmiany polszczyzny. Zasięg komunikacji potocznej. Język a rzeczywistość, czyli świadomość potoczna. Cechy systemowe odmiany potocznej. 3. Sytuacja komunikacyjna a norma językowa. Wpływ nośnika komunikacyjnego na ocenę elementów języka. Hierarchizacja normy językowej. Teksty a teksty mówione. Norma profesjonalna. Potoczność w tekstach pisanych. 4. Różnice między wariantami wzorcowymi a wariantami użytkowymi: ortografia, interpunkcja, fonetyka, fleksja, słowotwórstwo, składnia. Przegląd zagadnień ogólnych i szczegółowych. Ujęcia słownikowe. Zagadnienia dyskusyjne. Innowacje i zmiany językowe. 5. Zasady komunikacji. Teoria implikatur konwersacyjnych. Warunki skuteczności aktów mowy. Strategie komunikacyjne. Układ ról społecznych a udział w komunikacji; wiedza o przedmiocie wymiany i jej wpływ na komunikatywność wypowiedzi. . 6. Styl urzędowo-kancelaryjny w polszczyźnie XXI wieku: problemy, tendencje rozwojowe, prognozy. Szablonowość i powtarzalność – wady i zalety. Dyrektywność a takt. Bezosobowość czy właśnie osobowość? Ocena prostych i skomplikowanych zagadnień składniowych. 7. Funkcje języka, funkcje mowy. Przegląd stanowisk. Funkcje języka a intencjonalność wypowiedzi. Intencje wyrażane wprost i nie wprost. Wpływ intencji wypowiedzi na kształt językowy wypowiedzi. Grzeczność językowa a sposób realizacji intencji. Perswazja i manipulacja językowa. 8. Zaburzenia komunikacji językowej w tekstach urzędowych: metody poprawy,. Najczęstsze przykłady i metody ich poprawy. Odpowiedzialność autor. Wskazówki dla osób opracowujących teksty urzędowe. 9. Komunikacja lekarz (pielęgniarka, logopeda, terapeuta) – pacjent. Układ ról społecznych a charakter dyskursu. Analiza przykładów komunikacji lekarz – pacjent. Ocena zachowań lekarza i zachowań pacjenta (terminologia, słownictwo socjolektalne / potoczne; dobór słownictwa a komunikatywność przekazu). 10. Pisma formalne: od edytorstwa po efektywność komunikacyjną. Omówienie składników. Formy tradycyjne. Wskaźniki edytorskie: słabe i mocne strony. 11. Komunikacja rodzice – dziecko. Model rodziny a charakterystyczne właściwości komunikacji. Wpływ stylu komunikowania się w rodzinie na właściwości języka dziecka. Strategie zachowań komunikacyjnych w rodzinie. 12. Nazwy własne (osobowe, miejscowe, firmowe) jako zagadnienie z zakresu etykiety językowej. Tendencja do nieodmieniania różnych przykładów. Nazwy wielowyrazowe a skrótowce. Gramatyka skrótowców: oceny poszczególnych rozwiązań. 13. Problemy komunikacyjne w szkole. Odmiany języka używanego w dyskursie szkolnym: styl popularnonaukowy (styl i język podręczników szkolnych, styl i język zajęć dydaktycznych) i jego właściwości; szkolny język pisany – szkolny język mówiony. Układ ról społecznych w dyskursie szkolnym i ich wpływ na kształt wypowiedzi ucznia. 14. Wpływ techniki narracyjnej a cel komunikacyjny (na przykładzie artykułu popularnonaukowego i artykułu biograficznego). Operowanie formami gramatycznymi czasownika w zależności od zadań tekstu. Skuteczność i nieskuteczność zabiegów językowych. Ich fortunność i niefortunność. 15. Język Internetu. Układ ról społecznych w komunikacji internetowej. Czy język Internetu podlega normie językowej? Standardy zachowań komunikacyjnych w elektronicznych środkach komunikacji. Etykieta i grzeczność językowa w Internecie. |
Literatura: |
J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wrocław 1993. S. Dubisz (red.), Nauka o języku dla polonistów, Warszawa 2002. S. Grabias, Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997. H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, Warszawa 2005. T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009. W. Lubaś, Polskie gadanie. Podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, Opole 2003. M. Marcjanik, Mówimy uprzejmie. Poradnik językowego savoir-vivre’u, Warszawa 2013. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2005. J. Warchala, Kategoria potoczności w języku, Katowice 2003. |
Efekty uczenia się: |
I. Wiedza 1. zna podstawową terminologię w zakresie treści przedmiotu 2. zna wybrane teorie dotyczące zachowań komunikacyjnojęzykowych 3. ma wiedzę w zakresie zasad kształtowania normy językowej oraz zna samą normę językową 4. ma wiedzę pozwalającą opisywać i oceniać konkretne zachowania komunikacyjnojęzykowe II. Umiejętności 1. umie definiować wybrane pojęcia i objaśniać podstawowe terminy związane z przedmiotem wykładu 2. rozumie związek pomiędzy sytuacją mówienia a kształtem językowym wypowiedzi; potrafi dostrzegać i interpretować różne właściwości zachowań komunikacyjnojęzykowych z perspektywy określonych właściwości sytuacji mówienia 3. umie opisywać zgodne i niezgodne ze standardami i normami komunikacyjnojęzykowymi, oceniać je i poprawiać III. Kompetencje społeczne 1. ma świadomość swojej wiedzy i umiejętności w zakresie treści przedmiotowych, rozumie potrzebę ich uzupełniania i doskonalenia i potrafi to robić , dokonuje samooceny własnych umiejętności i kompetencji 2. dostrzega, poprawnie rozpoznaje i ocenia właściwości językowe i stylistyczne oraz etykietalne konkretnych przykładów zachowań komunikacyjnojęzykowych 3. Jest świadom zależności między skutecznością działania a wyborem właściwej w danej sytuacji strategii komunikacyjnej |
Metody i kryteria oceniania: |
Obecność na wykładach, zaliczenie egzaminu końcowego |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin, 35 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Kamila Potocka-Pirosz, Marzena Stępień | |
Prowadzący grup: | Marzena Stępień | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin, 35 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Kamila Potocka-Pirosz, Marzena Stępień | |
Prowadzący grup: | Marzena Stępień | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.