Historia przekładów literackich (język angielski)

obowiązkowe

w sali

Zajęcia stanowią przegląd przekładów wybranych utworów angielskojęzycznych na język polski oraz umożliwiają studentom wejście w polemikę z tłumaczami poprzez proponowanie własnych rozwiązań translatorskich.

Podczas zajęć studenci zapoznają się z wybranymi przekładami utworów angielskojęzycznych na język polski. Lekturze oryginałów towarzyszy analiza porównawcza przekładów, uwzględniająca zarówno kontekst kulturowo-społeczny, jak i oczekiwania odbiorców w odniesieniu do danej konwencji czy gatunku. Na zajęciach będą tym samym analizowane nie tylko przekłady, lecz również teksty źródłowe. Uwaga zostanie poświęcona również tłumaczom oraz autorom. Omówimy przekłady powieści, wierszy, dramatów, opowiadań, literatury dziecięcej oraz literatury podróżniczej. Czy tłumacza można uznać jako współautora tekstu? Czy Polacy czytają Szekspira, czy jednak Barańczaka lub Paszkowskiego? Jak szybko (i czy w ogóle) przekłady się starzeją? Czy Kubuś Puchatek była kobietą? Na te i inne pytania postaramy się znaleźć odpowiedzi.

W ramach zajęć studenci będą przekładać wybrane fragmenty utworów, dzięki czemu spotkania będą miały również formę warsztatową. Propozycjom studentów będzie towarzyszyć dyskusja, podczas której autorzy przekładów będą mieli możliwość skonfrontować swoje wybory z decyzjami mistrzów oraz uwagami uczestników zajęć.

Literatura podmiotowa:

A.A. Milne: Winnie-the-Pooh, przekłady Ireny Tuwim oraz Moniki Adamczyk-Garbowskiej

Bill Bryson: Notes from a Small Island, przekłady Michała Dzierży oraz Tomasza Bieronia

Edgar Allan Poe: The Raven, przekłady Zenona Przesmyckiego oraz Jolanty Kozak

J.D. Salinger: The Catcher in the Rye, przekłady Marii Skibniewskiej oraz Magdaleny Słysz

Joseph Conrad: Heart of Darkness, przekłady Magdy Heydel oraz Jacka Dukaja

Lewis Carroll: Jabberwocky, przekłady Macieja Słomczyńskiego, Roberta Stillera oraz Janusza Korwin-Mikkego

Lucy Maud Montgomery: Anne of Green Gables, przekłady Rozalii Bernsteinowej oraz Anny Bańkowskiej

Philip Larkin: The Building, High Windows oraz I Remember, I Remember, przekłady Stanisława Barańczaka oraz Jacka Dehnela

Tennessee Williams: A Streetcar Named Desire, przekłady Eugeniusza Cękalskiego oraz Jacka Poniedziałka

Virginia Woolf: A Room of One's Own, przekłady Ewy Krasińskiej oraz Agnieszki Graff

William Blake: The Sick Rose oraz The Divine Image, przekłady Zygmunta Kubiaka, Stanisława Barańczaka oraz Jolanty Kozak

William Shakespeare: The Tempest, przekłady Stanisława Barańćzaka oraz Piotra Kamińskiego

W zależności od zainteresowań studentów powyższy wykaz może ulec pewnym zmianom.

Literatura przedmiotowa:

Adamowicz‑Pośpiech, A. (2018). Opowiadania Josepha Conrada w nowym przekładzie. Rozmowa Agnieszki Adamowicz-Pośpiech z Magdą Heydel. W: A. Adamowicz-Pośpiech & J. Mydla (red.), Tajemni wspólnicy: czytelnik, widz i tłumacz. Opowiadania Josepha Conrada w nowych interpretacjach (ss. 227–237). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Barańczak, S. (2004). Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dodatkiem małej antologii przekładów-problemów. Wydawnictwo a5.

Cetera, A. (2009). Smak morwy: u źródeł recepcji przekładów Szekspira w Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Jarniewicz, J. (2017). Jak zobaczyć Jądro ciemności, czyli o intersemiotycznym przekładzie powieści Conrada. Przekładaniec, (34), 36–52.

Kozak, J. (2000). Alicja pod podszewką języka. Teksty drugie, 5(64), 167–178.

Kozak, J. (2009). Przekład literacki jako metafora. Między logos a lexis. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Northeast, K. (2014). Tłumacz przekraczający granice w literaturze purnonsensu. Analiza wybranych przekładów Stanisława Barańczaka. Tekstoteka Filozoficzna, (3), 37–44.

Oczko, P., Nastulczyk, T., & Powieśnik, D. (2018). Na szwedzkim tropie Ani z Zielonego Wzgórza: o przekładzie Rozalii Bernsteinowej. Ruch Literacki, 59(3), 261–280.

Sławek, T. (2001). U-bywać: człowiek, świat, przyjaźń w twórczości Williama Blake'a. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Szymańska, K. (2012). Translatorskie konfrontacje: Stanisław Barańczak i Jacek Dehnel przekładają Philipa Larkina. Przekładaniec, (26), 202–218.

Van Duyvenbode, R. (2001). Darkness Made Visible: Miscegenation, Masquerade and the Signified Racial Other in Tennessee Williams' Baby Doll and A Streetcar Named Desire. Journal of American Studies, 35(2), 203–215.

Whitfield, S. J. (1997). Cherished and cursed: Toward a social history of The Catcher in the Rye. The New England Quarterly, 70(4), 567–600.

Wieczorkiewicz, A. (2018). „Mała” historia przekładu. Złoty wiek angielskiej literatury dziecięcej w tłumaczeniach na język polski–zarys. Przekładaniec, (37), 104–124.

Woźniak, M. (2012). Puchata przepustka do sławy. Pochwała Ireny Tuwim. Przekładaniec, (26), 115–134.

Studenci zdobywają orientację w zakresie istotnych dla polskiej literatury przekładów literatury angielskojęzycznej. Absolwenci kursu potrafią również sformułować krytyczną analizę przekładów już istniejących, jak i zaproponować własne wybory oraz je uargumentować. Mają również pogłębioną wiedzę na temat recepcji przekładu literackiego oraz roli osoby autora i tłumacza w jej procesie.

Regularne i konstruktywne uczestnictwo w zajęciach, wykonywanie prac domowych, pisemny test zaliczeniowy.