Papirologia i epigrafika

obowiązkowe

Do udziału w zajęciach konieczna jest znajomość alfabetu greckiego (ew. do uzupełnienia przed zajęciami nr 2) i j. angielskiego. Wskazane jest uczęszczanie na lektorat greki klasycznej, bierna znajomość j. francuskiego i niemieckiego.

Ćwiczenia w II semestrze poświęcone są podstawowym aspektom historii, kultury i gospodarki Egiptu grecko-rzymskiego, a także historii papirologii jako dyscypliny naukowej i narzędziom, jakie są używane w pracy papirologa. Uczestnicy zapoznają się z wybranymi zagadnieniami na podstawie lektury tekstów źródłowych i opracowań, aby następnie brać udział w dyskusji podczas zajęć. Nacisk położony jest na źródła papirologiczne i epigraficzne, ale równie istotne jest umieszczenie ich w odpowiednim kontekście archeologicznym.

Tematy zajęć w II semestrze:

1. Geografia Egiptu grecko-rzymskiego

J. Baines, J. Malek, Wielkie kultury świata. Egipt, Warszawa 1996, rozdziały: „Geografia starożytnego Egiptu”, pp. 12-21, „Zarys dziejów Egiptu – okres grecko-rzymski”, pp. 52-55;

R. Bagnall, D. Rathbone, Egypt from Alexander to the Early Christians. An Archaeological and Historical Guide, London 2004

2. Historia Egiptu w okresie ptolemejskim

B. Bravo, E. Wipszycka-Bravo, Historia starożytnych Greków, Warszawa 1992, t. III, rozdział VI, „Państwo Ptolemeuszów”, pp. 263-367

3. Historia Egiptu w okresie ptolemejskim, c.d.

4. Historia Egiptu w okresie rzymskim

M. Sartre, Wschód rzymski, Warszawa 1997, rodział o Egipcie

5. Historia Egiptu w okresie rzymskim, c.d.

6. Kolokwium

7. Synody kapłańskie w Egipcie ptolemejskim na przykładzie „Kamienia z Rosetty”

C. Andrews, S. Quirke, The Rosetta Stone: Facsimile Drawing, London 1988

wizyta na stronie www.britishmuseum.org

8. Administracja i ekonomia Egiptu ptolemejskiego na przykładzie „Archiwum Zenona”

A. Świderek, W „Państwie” Apolloniosa, Warszawa 1957

9. Elementy edycji papirusu

T. Derda, „Papirologia”, w: Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu t. I/II, pp. 373-379 („Problemy edytorskie”), 393-394 („Wydania dokumentów”), t. III, pp. 447-460

E.G. Turner, Greek Papyri. An Introduction, Oxford 1968, pp. 54-73, 154-171

P. Schubert, „Editing a papyrus", w: Oxford Handbook of Papyrology, Oxford 2009, pp. 197-215

B. Palme, „The range od documentary texts: types and categories”, w: Oxford Handbook (...), pp. 358-394

10. Instrumentarium papirologa

T. Derda, „Papirologia”, w: Vademecum (...) t. III pp. 435-446

11. Warsztat papirologa – ćwiczenia praktyczne

12. Wykopaliska w Karanis jako przykład połączenia archeologii i papirologii

P. Davoli, Architettura urbana (...) rozdział o Karanis w wersji ang.

P. van Minnen, „House-to-House Enquiries: An Interdisciplinary Approach to Roman Karanis”, ZPE 100 (1994), pp. 227-252

P. Mich. IV 223-225

J.C. Shelton, A Tax List from Karanis – Part I & II [Papyrologische Texte und Abhandlungen 17 & 18], Bonn 1977

H. Geremek, Karanis, communauté rurale de l’Égypte romaine au II-IIIe siècle de notre ère, Wrocław 1969

E. M. Husselman, Karanis Excavations of the University of Michigan in Egypt 1928-1935: Topography and Architecture. A Summary of the Reports of the Director, Enoch E. Peterson, Ann Arbor 1979

13. Alexandria ad Aegyptum: topografia

Opracowania ogólne:

A. Świderkówna, Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, rozdziały VI – VIII („Aleksandria wspaniała”, „Królewskie muzy”, „W świątyni nauki”)

E. Wipszycka, Aleksandria przy Egipcie. Szkic do portretu miasta, w: E. Wipszycka, O starożytności polemicznie, pp. 60-69

B. Tkaczow, Aleksandria – najjaśniejsza, najpiękniejsza, najświetniejsza, Warszawa 1988

E. G. Turner, Greek Papyri. An Introduction, Oxford 1968, pp. 100-112

Topografia:

B. Tkaczow, Topography of Ancient Alexandria. An Archaeological Map, Warszawa 1993

J. McKenzie, „Glimpsing Alexandria from Archaeological Evidence”, JRA 16 (2003), pp. 35-63

J.-Y. Empereur, Alexandria Rediscovered, London 1998

Grobowce:

M. Nowicka, „Hellenistyczne grobowce w Aleksandrii”, Archeologia XVII (1966), pp. 115-141

M. S. Venit, Monumental Tombs of Ancient Alexandria: The Theater of the Dead, Cambridge 2002

J.-Y. Empereur, A Short Guide to the Catacombs of Kom el-Shoqafa, Alexandria, Alexandria 1995

14. Alexandria ad Aegyptum: polskie wykopaliska na Kom el-Dikka

M.L. Bernhard (red.), Starożytna Aleksandria w badaniach polskich, Warszawa 1977, rozdziały: K. Michałowski, W. Kołątaj, B. Tkaczow

W. Kołątaj, G. Majcherek, „Aleksandria, Kom el-Dikka. Między przyszłością a przeszłością”, w: Od Nilu do Eufratu. Polska archeologia śródziemnomorska 1981-1994. Warszawa 1995

B. Tkaczow, „The Historical Topography of Kom el-Dikka”, w: Alexandrie VII, pp. 131-143, plany XII-XV

G. Majcherek, „Late Roman Auditoria: An Archaeological Overview”, in: T. Derda, T. Markiewicz, E. Wipszycka (red.), Alexandria. Auditoria of Kom el-Dikka and Late Antique Education, Warszawa 2007, pp. 11-49

W. Kołątaj, G. Majcherek, E. Parandowska, Villa of the Birds. The Excavation and Preservation of Kom el-Dikka Mosaics, Cairo, New York, pp. 5-42, 73-86

T. Derda, T. Markiewicz, „Odkopana akademia”, Świat Nauki, listopad 2004, nr 11 (159), pp. 48-57

15. Kolokwium

Literatura podana została przy tematach poszczególnych zajęć.

Student będzie:

WIEDZA

1. Znać historię polityczną Egiptu grecko-rzymskiego

2. Znać topografię Egiptu grecko-rzymskiego

3. Znać strukturę administracyjną Egiptu grecko-rzymskiego

4. Znać elementy gospodarki i kultury Egiptu grecko-rzymskiego

UMIEJĘTNOŚCI

1. Samodzielnie poszukiwać i korzystać z materiałów (w tym

obcojęzycznych) poszerzających wiedzę wyniesioną z zajęć

2. Dokonywać egzegezy prostych tekstów starożytnych (ustnie i

pisemnie)

3. Uzasadniać swoje zdanie w dyskusji w grupie, posługując się

sprawnie językiem technicznym (przynajmniej na poziomie

podstawowym)

4. Korzystać z narzędzi pairologicznych w podstawowym zakresie

5. Korzystać z edycji tekstów

POSTAWY

1. Potrafił docenić umiejętność pracy w grupie

2. Potrafił zrozumieć i krytycznie odnieść się do prezentowanych

tez naukowych, a także docenić różnorodność i uzasadnienie różnorodnych – nawet sprzecznych – opinii.

Sprawdziany pisemne w połowie II semestru i po II semestrze - test do uzupełnienia, test ze znajomości mapy; ocena pracy w czasie zajęć.