Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Nauka i nacjonalizm. Procesy narodotwórcze a przedmiot badań humanistów

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3102-LNAN
Kod Erasmus / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Nauka i nacjonalizm. Procesy narodotwórcze a przedmiot badań humanistów
Jednostka: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
Grupy: Moduł L01 (od 2023): Antropologia etniczności
Moduł L1: Antropologia etniczności
Przedmioty etnograficzne do wyboru
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

nieobowiązkowe

Skrócony opis:

Proponowane zajęcia zwracają uwagę na związki nauk humanistycznych i przedmiotu ich zainteresowań z procesami narodotwórczymi.

Pełny opis:

Historia, dawne archeologiczne kultury, folklor i kultura ludowa, sztuka i architektura – to dziedziny zainteresowań różnych nauk humanistycznych, które stają się często ważnymi składnikami nacjonalistycznych dyskursów.

W trakcie zajęć, odwołując się do dawnych i współczesnych przykładów z różnych części świata, przyjrzymy się, w jaki sposób nauki humanistyczne (oraz to, czym się zajmują), bywają uwikłane w procesy narodotwórcze.

Wybrane tematy:

Rozumienie pojęcia nacjonalizm. Naród, procesy narodotwórcze i rola jaką pełnią w nich nauka i naukowcy. Początki etnologii a nacjonalizm (zainteresowania ludoznawcze jako element procesów narodotwórczych w Europie Środkowo-Wschodniej). Klasyczna historiografia i syntezy dziejów narodowych, mity starożytności narodów. Rola archeologii i odkryć archeologicznych w kształtowaniu tożsamości narodowej. Nacjonalizm a sztuka i architektura.

Literatura:

M. Budyta-Budzyńska, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Warszawa 2010 (R. 2. Proces narodotwórczy, s. 59-87)

J. Burszta, Chłopskie źródła kultury, Warszawa 1985 (Romantyzm. Sprawy ludowości, narodu i kultury narodowej, s. 145-182).

M. Diaz-Andreu, Guest editor’s introducion. Nationalism and archeology, „Nations and Nationalism”, nr 7 (4), 2001, s. 429-440.

M. Drozd-Piasecka, Społeczne funkcje sztuki ludowej. Sztuka ludowa w ideologii i świadomości szlachecko-inteligenckiej (od oświecenia po neoromantyzm), „Etnografia Polska”, t. XXVI, z. 2, 1982, s. 69-127 (Neoromantyczna idea narodu i stylu narodowego a sztuka ludowa, s. 98-127)

R. Halili, Naród i jego pieśni. Rzecz o oralności, piśmienności i epice ludowej wśród Albańczyków i Serbów, Warszawa 2012.

K. Jaskułowski, Co to jest nacjonalizm?, „Sprawy Narodowościowe”, 2001, s. 81-91.

M. Kania, Prekolumbijski image Peru. Rola archeologii i dziedzictwa inkaskiego w kształtowaniu peruwiańskiej tożsamości narodowej, Kraków 2010.

M. Leśniakowska, Polska historia sztuki i nacjonalizm, [w:] Nacjonalizm w sztuce i historii sztuki 1789-1950, red. D. Konstantynow, R. Pasieczny, P. Paszkiewicz, Warszawa 1998, s. 33-59.

P. Majewski, (Re)konstrukcje narodu. Odwieczna Macedonia powstaje w XXI wieku, Gdańsk 2013.

H. Mamzer, Archeologia i dyskurs. Rozważania metaarcheologiczne, Poznań 2004 (3.1. Projekt badania przeszłości według archeologii kulturowo-historycznej, s. 132-145).

M. Omilanowska, Nacjonalizm a style narodowe w architekturze europejskiej XIX i początku XX wieku, [w:] Nacjonalizm w sztuce i historii sztuki 1789-1950, red. D. Konstantynow, R. Pasieczny, P. Paszkiewicz, Warszawa 1998, s. 145-155.

M. Papierzyńska-Turek, Kultura ludowa w ideologii ukraińskiego ruchu narodowego, [w:] Miasto i kultura ludowa w dziejach Białorusi, Litwy, Polski i Ukrainy, red. J. Wyrozumski, Kraków 1996, s. 131-150.

D. Piotrowska, Biskupin- ideologie – kultura, [w:] Archeologia – kultura – ideologie, red. B. Gediga, W. Piotrowski, Biskupin-Wrocław 2004, s. 91-151.

K. Pomian, Archeologia, historia, naród, [w:] Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, Toruń 2002, s. 9-15.

A. Putelis, Folklor and identity: the situation of Latvia, „Folklore”, nr 9, 1997, s. 61-76.

A. D. Smith, Authenticity, antiquity and archeology, „Nations and Nationalism”, nr 7 (4), 2001, s. 441-449.

A. D. Smith, Etniczne źródła narodów, Kraków 2009 (Nowe duchowieństwo, s. 239-243 i Legendy i krajobrazy, s. 265-318)

T. Stryjek, Jakiej przeszłości potrzebuje przyszłość? Interpretacje dziejów narodowych w historiografii i debacie publicznej na Ukrainie 1991-2004, Warszawa 2007 (2. Historiografia, pamięć i spory o przeszłość w społeczeństwach współczesnej Europy, s. 212-234).

W. Tegethoff, Sztuka a tożsamość narodowa, [w:] Naród, styl, modernizm, red. J. Purchla, W. Tegethoff, Kraków-Monachium 2006, s. 11-24.

F. Znaniecki, Współczesne narody, Warszawa 1990 (Kto inicjuje tworzenie się społeczeństw o kulturach narodowych?, Role społeczne historyków i etnografów, s. 42-46 i 53-60).

Efekty uczenia się:

Rozumie takie pojęcia jak naród, tożsamość narodowa, nacjonalizm, proces narodotwórczy

Zauważa powiązania między rozwojem i funkcjonowaniem różnych dziedzin humanistyki, a tożsamością narodową, nacjonalizmem i procesami narodotwórczymi

Potrafi wskazać i opisać przykłady takich powiązań

Metody i kryteria oceniania:

Praca na zajęciach (wystąpienie/prezentacja) + krótki esej

Lista obecności (dopuszczalne 3 nieobecności nieusprawiedliwione)

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Wojciech Lipiński
Prowadzący grup: Wojciech Lipiński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)