Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Sekularyzacja i postsekularyzm

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3102-LSPS
Kod Erasmus / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Sekularyzacja i postsekularyzm
Jednostka: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
Grupy: Moduł L6: Antropologia religii
Przedmioty etnograficzne do wyboru
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

nieobowiązkowe

Skrócony opis:

Przedmiotem kursu jest z jednej strony antropologiczna analiza zjawiska sekularyzacji, z drugiej zaś tzw. “zwrotu postsekularnego”, który trwa obecnie w naukach społecznych, obok “zwrotu posttekstualnego”, performatywnego czy ontologicznego.

Kurs będzie się składał z dwóch części:

I. Sekularyzacja/świeckość. Diagnozy oraz, II. Próby „postsekularyzmu”.

Pełny opis:

Kurs przeznaczony jest dla ambitnych osób studiujących, które chcą podjąć trud czytania obszernych fragmentów tekstów, zarówno w j. polskim, jak i angielskim, i są zainteresowane poświęconym im dyskusjom.

Przedmiotem kursu jest z jednej strony antropologiczna analiza zjawiska sekularyzacji, z drugiej zaś tzw. “zwrotu postsekularnego”, który trwa obecnie w naukach społecznych, obok “zwrotu posttekstualnego”, performatywnego czy ontologicznego.

Kurs będzie się składał z dwóch części: I. Sekularyzacja/świeckość. Diagnozy oraz, II. Próby „postsekularyzmu”.

Pierwsza połowa semestru będzie miała charakter porządkujący wiedzę studentów, dotyczącą zjawiska sekularyzacji, procesów, które się na nią złożyły, i jej wpływu na rozumienie religii/świeckości w społeczeństwie zachodnim. Będziemy się zastanawiać nad tym, w jaki sposób świeckość jest konstruowana jako kategoria polityczna i jakie są genealogie tej kategorii. Na ile sekularyzacja jest zjawiskiem uniwersalnym? czy mamy do czynienia z jednym powszechnie spotykanym modelem sekularyzacji („Euroamerykańskim”), czy też równoległymi, różnymi jej wariantami, podporządkowanymi odmiennym procesom historycznym? W jaki sposób na współczesne rozumienia świeckości wpływa trwający właśnie zwrot postsekularny?

Interesować nas będzie wpływ sekularyzacji na epistemologiczne założenia dotyczące kategorii religii w definicjach formułowanych przez badaczy społecznych. Nakreślimy stanowisko jej wybranych zwolenników i przeciwników, by następnie poddać dyskusji teksty związane z różnymi odmianami postsekularności.

Studenci zapoznają się z najważniejszymi filozofami, socjologami i antropologami, będącymi przedstawicielami owego nurtu. Będziemy omawiać wielorakie stanowiska epistemologiczne przedstawicieli owego zwrotu.

Literatura:

Agamben Giorgio (2009). Czas, który zostaje. Komentarz do “Listu do Rzymian”, Warszawa.

Asad Talal (1993). Introduction, [w:] Genealogies of religion: Discipline and reasons of power in Christianity and Islam. Johns Hopkins University Press.

Asad Talal (2003), Introduction. Thinking about Secularism; What Might an Anthropology of Secularism Look Like; Thinking about Agency and Pain [w:] Formations of the Secular. Christianity, Islam. Modernity, Stanford: Stanford University Press. 1-126.

Badiou Alan (2007). Święty Paweł, Ustanowienie uniwersalizmu, Kraków: Korporacja Ha!art

Bialecki Jan.2018. Anthropology, Theology, and the Challenge of Immanence. [w:] J. Derrick Lemons, red., Theologically Engaged Anthropology. Oxford.

Bielik Robson Agata (2008), Przedmowa. Teologia pod stołem [w:] Na pustyni Kryptoteologie późnej nowoczesności, Kraków: Universitas, ss. 7-49

Bielik- Robson Agata (2013), Deus otiosus. ślad, widmo, karzeł, [w:] Deus otiosus. Nowoczesność w perspektywie postsekularnej, red. A. Bielik-Robson, M. A. Sosnowski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Bielo James S. 2018. Anthropology, Theology. Critique “Critical Research on Religion”, Vol. 6(1) 28–34

Calhoun Craig, Mark Jurgensmayer i J. Vanantwerpen (2011), Introduction, [w:] Rethinking Secularism, ed. M. Jurgensmayer and Jonathan Vanantwerpen, Oxford University Press, 1-30.

Cannell Fenella (2010) The Anthropology of Secularism “Annual Review of Anthropology” 39, 85-100.

Casanova Jose (2005), Sekularyzacja, oświecenie i nowoczesna religia [w:] Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków: Nomos, 33- 82.

Engelke Matthew (2014) Christianity and the Anthropology of Secular Humanism “Current Anthropology” 55/10, 292-301.

Fountain Philip, & Lau, S. W. (2013). Anthropological theologies: Engagements and encounters. “The Australian Journal of Anthropology”, 24(3), 227–234. https://doi.org/10.1111/taja.12048

Fountain Philip, Toward a post-secular anthropology, The Australian Journal of Anthropology (2013) 24, 310–328 doi:10.1111/taja.12053

Ghodsee Kristen (2009). Symphonic secularism: Eastern Orthodoxy, ethnic identity and religious freedoms in contemporary Bulgaria. Anthropology of East Europe Review, 27(2), 227–252.

Habermas Jürgen (2012), Secularism Crisis of Faith, Notes On a Potsecular Society [ Tekst pierwotnie opublikowany był w j. niemieckim w Blätter für deutsche und internationale Politik, w kwietniu 2008. Był to wykład wygłoszony przez Jürgena Habermasa 15 marca 2007 w Nexus Institute na Uniwersytecie w Tilburgu w Holandii].

Habermas Jürgen (2020). Między naturalizmem a religią, Warszawa (fragmenty)

Hann Chris (2011). Eastern Christianity and Western social theory. Erfurter Vorträge zur Kulturgeschichte des Orthodoxen Christentums, 10, 5–32.

Kołakowski Leszek (2019). Kapłan i błazen: Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia, [w:] Kołakowski L., Chrześcijaństwo (ss. 619–649),Warszawa.

Lubańska Magdalena (2020). „Ani kapłani, ani błaźni”: Odsłony zwrotu postsekularnego w antropologii. Slavia Meridionalis, 20, Article 2241. https://doi.org/10.11649/sm.2241

Lyotard Jean-François (2010). Poróżnienie, Kraków.

McLennan Gregory (2010). The postsecular turn. Theory, Culture & Society, 27(4), 3–20. https://doi.org/10.1177/0263276410372239

Merz Johanes, Merz Sharon.2017. Occupying the Ontological Penumbra: Towards a Postsecular and Theologically Minded Anthropology. “Religions” 8, 1-17.

Mościcki Paweł (2007. Poza zasadą partykularyzmu. Alan Badiou: uniwersalność i myśl potsekularna, Święty Paweł, Ustanowienie uniwersalizmu, Kraków: Korporacja Ha!art, 119-140.

Robbins Joel (2006). Anthropology and Theology: An Awkward Relationship? “Anthropological Quaterly” 79 (2), 285-294.

Sahlins Marshall (1996), The Sadness of Sweetness: the native anthropology of western Cosmology, “Current Anthropology” 27, 395-428.

Stoeckl Kristina (2012), European Integration and Russian Orthodoxy. Two Multiple Modernities Perspectives, [w:] Multiple Modernities and Postsecular Societies, red. M. Rossati, K. Stoeckl, Burligton:Ashgate, ss. 97-114.

Taylor Charles (2007) The Bulwarks of Belief, [w:] A Secular Age, Cambridge, Massachusetts, London: The Belknap Press of Harvard University Press, 25-89.

Warchała Michał (2013?), Postsekularne konstelacje nowoczesności. O historycznych związkach religii i nauk społecznych, “Stan Rzeczy”2/5, 75-92.

Żiżek Slavoj (2006). Kukła i karzeł perwersyjny rdzeń chrześcijaństwa, Wrocław.

Metody i kryteria oceniania:

1. Aktywny udział w dyskusji. Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze, kolejne wymagają zaliczenia omawianej lektury na dyżurze lub przygotowania z niej konspektu.

2.Niezpowiedziane kolokwia ze znajomości tekstów

3. Esej na uzgodniony z prowadzącą temat

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)