Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

"Tradycja" jako narzędzie badawcze i analityczne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3102-LTNB
Kod Erasmus / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: "Tradycja" jako narzędzie badawcze i analityczne
Jednostka: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
Grupy: Moduł L5: Antropologia polityczna i ekonomiczna
Przedmioty etnograficzne do wyboru
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

nieobowiązkowe

Skrócony opis:

Celem zajęć jest przedstawienie studentom teorii i koncepcji prezentujących „tradycję” w różny sposób i sytuujących tę kategorię w różnorodnych kontekstach. Wspólnie będziemy dyskutować nad przydatnością pojęcia „tradycji” w pracy dzisiejszego antropologa.

Pełny opis:

Przeglądając definicje pojęcia „tradycja”, można odnieść wrażenie, że termin ten „nic w ogóle nie znaczy. Z drugiej strony można sądzić, że oznacza on tak wiele różnych rzeczy, że nie da się ich razem zgrupować i zanalizować” – pisał już w latach siedemdziesiątych Edward Shills. Dawne (choć można by zadać pytanie, co to znaczy „dawne”) obyczaje, święta, przekonania i wartości wiek XX zaczął wykorzystywać na różne sposoby. Rozmaite „tradycje” stawały się narzędziami promocji, których zadaniem było przyciągnięcie jak największej ilości turystów, a zatem pełniły funkcję ekonomiczną, czy nawet reklamową. Inne wskrzeszano po to, by uprawomocnić pewne polityczne działania czy kreować narodowe lub etniczne poczucie przynależności. Jeszcze inne, jak twierdzi Eric Hobsbawm, po prostu wymyślano, najczęściej także dla celów politycznych. Na przełomie XX i XXI wieku „tradycja” stała się obszarem żywego zainteresowania władz zarówno państwowych, jak i lokalnych, rozmaitych działaczy czy animatorów kultury – stała się celowym, ukierunkowanym działaniem.

Z drugiej strony „tradycja” funkcjonuje dziś także jako kategoria potoczna, do której odwołujemy się, konstruując własną tożsamość, wybierając określone „style życia”, jak chciałby Anthony Giddens. Przywiązanie do pewnych czynności, miejsc, zajęć i osób jesteśmy skłonni nazywać „tradycją” i uznawać za ważny argument przy podejmowaniu różnego rodzaju kroków i decyzji. Tak rozumiana tradycja może bowiem stawać się stałym i pewnym punktem odniesienia w szybko zmieniającym się świecie.

Podczas zajęć studenci zapoznają się zarówno z klasycznymi jaki i z nowymi ujęciami pojęcia „tradycja”. Nie zabraknie także przykładów praktycznego wykorzystania omawianego terminu w pracach antropologicznych. Przeczytane lektury staną się punktem wyjścia do dyskusji, podczas których spróbujemy określić, na ile pojęcie „tradycji” może być przydatne dla współczesnego antropologa – zarówno w terenie jak i przy analizie zebranego materiału. Na zajęciach będziemy zastanawiać się nad następującymi zagadnieniami: związkami tradycji z przeszłością, trwałością i zmiennością tradycji, koncepcją wynajdywania tradycji, wykorzystywaniem tradycji do celów politycznych, marketingowych, tożsamościowych, postrzeganiem tradycji jako dziedzictwa i jako procesu, działania, „nowoczesnymi” wariantami tradycji („stylami życia” i „nałogami”).

Literatura:

Bendix R., Tourism and Cultural Displays. Inventing Traditions for Whom?, „The Journal of American Folklore”, 1989, vol. 102, No. 404 (Apr. – Jun.), s. 131–146

Bystroń J.S., Kultura ludowa, Warszawa 1947

Czekanowska A., Kultury tradycyjne wobec współczesności. Muzyka, poezja, taniec, Warszawa 2008

Giddens A., Tradycja, „Przegląd Polityczny” nr 64/ 2002, s. 110-114

Giddens A., Życie w społeczeństwie posttradycyjnym [w:] „Krytyka Polityczna” 9/10, 2005, s.348-389

Glassie H., Tradition, „The Journal of American Folklore”, vol. 108, No. 430, pp. 395-412

Ingold T., Kurttila T., Perceiving the Environment in Finnish Lapland, „Body and Society” 2000, vol. 6 (3﷓4), s. 183-196

Kuligowski W., Antropologia współczesności. Wiele światów, jedno miejsce, Kraków 2007

MacCannel D., Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Warszawa 2005

McDonnald B., Tradition As Personal Relationship, „The Journal of American Folklore”, 1997, vol. 110, No. 435 (Winter), s. 47–67

Shills E., Tradycja [w:] Tradycja i nowoczesność, red. Joanna Kurczewska, Jerzy Szacki, Warszawa 1984, s. 30-90

Słownik etnologiczny, red. Zofia Staszczak, Warszawa 1987 (hasło: „tradycja”)

Tomicki R., Tradycja i jej znaczenie w kulturze chłopskiej, „Etnografia Polska” 1973, t. XVII, z. 2, s. 41﷓58

Tradycja wynaleziona, red. Hobsbawm E., Ranger T., Kraków 2008

Tworzenie i odtwarzanie kultury. Tradycja jako wymiar zmian społecznych. Studia z dziedziny antropologii społecznej, red. Kubica G., Lubaś M., Kraków 2008

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu zajęć student:

zna najważniejsze teorie i koncepcje powstałe wokół terminu „tradycja”

potrafi wykorzystać kategorię „tradycji” do celów badawczych i analitycznych

Metody i kryteria oceniania:

obecność na zajęciach

aktywny udział w dyskusji

esej zaliczeniowy

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)