Autobiografia: perspektywa antropologiczna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3102-MAPA |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.7
|
Nazwa przedmiotu: | Autobiografia: perspektywa antropologiczna |
Jednostka: | Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej |
Grupy: |
Moduł L4: Antropologia słowa i literatury Przedmioty etnograficzne do wyboru |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | monograficzne |
Skrócony opis: |
W praktyce badawczej obcujemy z różnymi formami biograficznymi, takimi jak dziennik, pamiętnik, kronika rodzinna, wspomnienia, wreszcie napisana lub opowiedziana historia własnego życia - autobiografia. Obok takich form podstawowych spotykamy przypadki, kiedy to życie jednostki z jakiegoś względu wzbudza zainteresowanie grupy; skutkiem tego bywają ustne, kolektywnie tworzone biografie „Innego”. Po latach zastoju badania nad biografiami w antropologii rozwijają się od lat 80. XX w. Historie życia i autobiografie ukazują osadzenie jednostek w kulturze oraz sposoby, w jakich ludzie doświadczają, interpretują oraz opowiadają o własnym lub cudzym życiu. |
Pełny opis: |
W trakcie zajęć zapoznamy się ze współczesnymi nurtami badań biograficznych. Rozmawiać będziemy o możliwościach wykorzystania materiałów wspomnianego typu w pracach etnograficznych, rozważając je nie tylko jako narzędzia czy źródła, ale jako swoiste artefakty, pełnoprawny przedmiot badań. Niżej przedstawione tematy mogą zostać wzbogacone o propozycje studentów. Tematy zajęć: Wprowadzenie: w kręgu pojęć podstawowych Narracyjne konstruowanie rzeczywistości Tworzenie „historii życia” Czas narodzin, czas śmierci – narracje i rytuały O istocie autobiografii Co i jak pamiętamy? Od historii jednostkowego życia do „Historii” Wspomnienia z zesłania jako świat symbolicznych topografii Majster wybrany przez Boga Kozioł ofiarny – między plotką a dramatem społecznym Ludzie na złej drodze Trauma i doświadczenie wojny |
Literatura: |
Baraniuk T., Symboliczne obrazy lat wojny. Narracje z pogranicza, [w:] Na pograniczu „nowej Europy”, red. M. Zowczak, Warszawa 2010, s. 318-329. Baraniuk T., Chakasja, Abchazja…Symboliczne topografie we wspomnieniach z zesłania. (art. złożony do druku), s. 21. Brocki M., Semioza pamięci w etnografii, „Konteksty”, 2003, nr 3-4, s. 92-94. Bruner J, Życie jako narracja, „Kwartalnik Pedagogiczny”, 1990 nr 4, s. 3-17. Gusdorf G., Warunki i ograniczenia autobiografii, [w:] Autobiografia, red. M. Czermińska, Gdańsk 2010, s. 19-27. Gunn J., Sytuacja autobiograficzna, [w:] Autobiografia, red. M. Czermińska, Gdańsk 2010, s. 145-168. Kudela- Świątek W., Odpamiętane. O historii mówionej nas przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym, Kraków 2013 (wybrane fragmenty). Mroczkowska J., Ludzie o ludziach. Opowieści biograficzne w wymiarze komunikacyjnym, [w:], Centrum na peryferiach, red. A. Perzanowski, Warszawa 2005, s. 21-47. Ricoeur P., Życie w poszukiwaniu opowieści, „Logos i Ethos”, 1993 nr 2, s. 225-236. Rosenthal G., Rekonstrukcja historii życia. Wybrane metody…. [w:] Metoda biograficzna w socjologii, red. J. Włodarek, M. Ziółkowski, Warszawa - Poznań 1990, s. 96-112. Rybus A., Każdy majster szczoś znaje. Rzecz o bojkowskich cieślach, [w:] Bojkowszczyzna. Pogranicze czasów i przestrzeni, red. T. Baraniuk, Warszawa 2020, s. 283-306. Schũtze F., Presja i wina: doświadczenia młodego żołnierza niemieckiego w czasie II wojny światowej i ich implikacje biograficzne, [w:] Metoda biograficzna w socjologii, red. J. Włodarek, M. Ziółkowski, Warszawa - Poznań 1990, s. 325-340. Trzebiński J., Narracja jako sposób rozumienia świata, Gdańsk 2002 (wybrane fragmenty). Welzer H., Materiał, z którego zbudowane są biografie, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009, s. 39-57. |
Efekty uczenia się: |
- orientacja w różnorodności ustnych i pisanych form autobiograficznych - umiejętność ich rozumienia, analizy oraz interpretacji antropologicznej |
Metody i kryteria oceniania: |
- bieżąca znajomość lektur i aktywność na zajęciach (70 % oceny) - esej zaliczeniowy na podstawie wybranej autobiografii, s. 8-10 (30% oceny) |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.