Metodologia nauk społecznych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3102-MMNS |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.7
|
Nazwa przedmiotu: | Metodologia nauk społecznych |
Jednostka: | Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej |
Grupy: |
I rok studiów magisterskich |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Tytuł licencjata; znajomość języka angielskiego |
Skrócony opis: |
Treścią zajęć jest dyskusja nad zasadniczymi problemami związanymi z formułowaniem pytań i problemów badawczych w antropologii; przyjmowane perspektywy teoretyczne i analityczne jako pochodne specyfiki stawianych pytań. Charakter różnych rodzajów źródeł we współczesnej etnografii; status członków badanych społeczności w refleksji antropologicznej: ich wiedzy, wyjaśnień i koncepcji nt. własnej kultury; relacja między doświadczeniowym/niedyskursywnym charakterem badań etnograficznych a tekstem antropologicznym. Wpływ zmian w społecznościach badanych przez współczesną etnografię (brak autonomii/izolacji, homogeniczności, procesy globalizacyjne) na praktykę badawczą i stawiane pytania. Wielokulturowość i rodzone przez nią dylematy metodologiczne, etyczne i problemy teoretyczne. |
Pełny opis: |
Współczesna antropologia jest określana jako dyskurs niezdolny do autorytatywnego ustanowienia swych własnych granic. Dyskurs ów czerpie swoją tożsamość z faktu jego kulturowej genezy i umiejscowienia. Zatem ukazanie metodologii oraz praktyki badawczej nauk społecznych opiera się również na analizie kontekstu kulturowego, w jakim te nauki były uprawiane niegdyś i funkcjonują obecnie. Celem zajęć jest wskazanie i omówienie zasadniczych kwestii takich jak: - wybór i formułowanie problemów badawczych w antropologii jako determinanta stosowanej metodologii; - charakter i status różnorodnych źródeł we współczesnej etnografii; - status wypowiedzi przedstawicieli badanych społeczności w refleksji antropologicznej: ich wiedzy, wyjaśnień i koncepcji dotyczących własnej rzeczywistości społeczno-kulturowej; „Ja” i „Inny” - antropologia i autobiografia; - relacja między (auto)biograficznym/niedyskursywnym i niekomunikowalnym charakterem badań etnograficznych a tekstem antropologicznym; - relacja między wymiarem jednostkowym i zbiorowym: indywidualizm i holizm metodologiczny w antropologii; - tożsamość badacza/badaczki (na przykładzie płci kulturowej) jako czynnika określającego refleksję antropologiczną; - definiowanie obszarów współczesnych badań etnograficznych: przykład badania nieautonomicznych wspólnot chłopskich jako przeniesienia metody powstałej z badań społeczności egzotycznych; - badania jakościowe i rola stałych kryteriów, prawomocności, pewności i generalizacji w metodologii antropologicznej; ograniczona rola ustalonych procedur badawczych i ścisłych pryncypiów metodologicznych; - niezgodność efektów badań: problem ich weryfikacji i powtarzalności; kwestia nierzetelności, fałszerstwa i autorytetu w etnografii; - miejsce wartości i osądów moralnych w antropologii: o granicach postawy zaangażowanej w badaniach i refleksji; - możliwość refleksji o charakterze porównawczym/międzykulturowym we współczesnej antropologii. - anarchizm metodologiczny: Paul Feyerabend i jego refleksja nad metodologią nauki; |
Literatura: |
Bochner A. P. 2002 Criteria against ourselves, [w:] The Qualitative Inquiry Reader, Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln (eds.), Thousand Oaks, s. 257-265. Bryman A. 2001 The Mead/Freeman Controversy: Some Implications for Qualitative Researchers, [w:] Alan Bryman (ed.), Ethnography, Vol. III, London, s. 409-428. Callaway H. 1995 Ethnography and experience. Gender implications in fieldwork and texts, [w:] Judith Okely, Helen Callaway (eds.), Anthropology and Autobiography, London. Cohen A.P. 1995 Self-conscious anthropology, [w] Judith Okely, Helen Callaway (eds.), Anthropology and Autobiography, London, s. 221-241. D'Andrade R. 1995 Moral Models in Anthropology, “Current Anthropology”, Vol. 36, No. 3, s. 399-408. Feyerabend P.K. 1996 Przeciw metodzie, Wrocław, s. 18-41, 218-251. Geertz C. 1961 Studies in Peasant Life: Community and Society, “Biennial Review of Anthropology”, vol. 2, pp 1-41. Gingrich A. 2002 When ethnic majorities are „dethroned”. Towards a methodology of self-reflexive, controlled macrocomparison, [w:] Anthropology, by Comparison, Andre Gingrich, Richard G. Fox (eds.), London, s. 225-248. Hastrup K. 2008 Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Kraków. Kvale S. 2002 The Social Construction of Validity, [w:] The Qualitative Inquiry Reader, Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln (eds.), Thousand Oaks, s. 299-325. Rapport N., Overing J. 2000 Social and Cultural Anthropology. The Key Concepts, New York, s. 141-153, 245-257. Russell Bernard H. 1995 Research Methods in Anthropology, Walnut Creek, s. 23-43. Scheper-Hughes N. 1995 The Primacy of the Ethical Propositions for a Militant Anthropology, “Current Anthropology”, Vol. 36, No. 3, 409-440. Sokal A., Bricmont J. 2005 Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, Warszawa, s. 59-109, 132-151. |
Efekty uczenia się: |
Rozumie problemy i specyfikę projektowania współczesnych badań społecznych. Zna różnice metodologiczne pomiędzy różnymi dyscyplinami badawczymi. Potrafi w sposób holistyczny korzystać z metodologii nauk społecznych. Jest przygotowany do diagnozowania złożonych problemów społecznych przy pomocy różnorodnych strategii metodologicznych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Podstawą do zaliczenia przedmiotu jest: -obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności); -aktywny udział w dyskusjach nad omawianymi tekstami; -zdany egzamin pisemny |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.