Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Prasa żydowska na ziemiach polskich w XX wieku

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3104-JS-KON20-PL
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Prasa żydowska na ziemiach polskich w XX wieku
Jednostka: Wydział Historii
Grupy: Przedmioty Judaistyki fakultatywne I stopnia
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Student/-ka powinien/-nna posiadać podstawową orientację w dziedzinie żydowskiego życia politycznego w okresie międzywojennym.

Skrócony opis:

Na zajęciach przyjrzymy się najważniejszym żydowskim tytułom prasowym pod kątem ich profilu ideowego, doboru treści, praktyk narracyjnych, zespołu redakcyjnego i docelowej grupy czytelników/czek. Zajmiemy się gazetami okresu międzywojennego, konspiracyjną prasą wydawaną w getcie warszawskim oraz wybranymi tytułami prasowymi pierwszych lat powojennych.

Pełny opis:

Kolejne zajęcia poświęcone będą konkretnemu tytułowi prasowemu. Lista tytułów międzywojennych, przeważnie wydawanych w Warszawie, obejmuje dzienniki i czasopisma, gazety opiniotwórcze i popularne, periodyki o specyficznym profilu (kobiece, kulturalne). Analizując prasę getta warszawskiego zwrócimy uwagę na specyfikę wydających ją grup, a także na zmianę jej charakteru związaną z docierającymi do getta informacjami o Zagładzie.

Tematy zajęć:

1. Hajnt (i Hajntige Najes)

2. Moment

3. Fołks-Cajtung

4. Unzer Ekspres i 5-ta Rano

5. Nasz Przegląd (Mały Przegląd, Nasz Głos Wieczorny)

6. Chwila

7. Opinia

8. Ewa

9. Miesięcznik Żydowski

10. Zew Młodych i Młody Czyn

11. Gazeta Żydowska

12. Konspiracyjna prasa młodzieży chalucowej: Neged Hazerem, Słowo Młodych, Dror, Jedies

13. Konspiracyjna prasa lewicy niesyjonistycznej (Bund, trockiści)

14. Fołks-Sztyme

15. Mosty, Słowo Młodych

Literatura:

M. Antosik-Piela, Feminizm po żydowsku. Tygodnik „Ewa” (1928–1933), Midrasz 2008, nr 12, s. 44-48.

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne archiwum getta Warszawy, t. 16: prasa getta warszawskiego: Bund i Cukunft, oprac. M. Rusiniak-Karwat, A. Jarkowska-Natkaniec, Warszawa 2016

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne archiwum getta Warszawy, t. 18: prasa getta warszawskiego: Haszomer Hacair, oprac. M. Ferenc, E. Koźmińska-Frejlak, P. Laskowski, S. Matuszewski, Warszawa 2021.

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne archiwum getta Warszawy, t. 19: prasa getta warszawskiego: Hechaluc-Dror i Gordonia, oprac. P. Laskowski, S. Matuszewski, Warszawa 2015.

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne archiwum getta Warszawy, t. 21: prasa getta warszawskiego: radykalna lewica niesyjonistyczna, oprac. P. Laskowski, S. Matuszewski, Warszawa 2016.

A. Cała, Żydowskie periodyki i druki okazjonalne w języku polskim, Warszawa 2005

N. Cohen, Książki, pisarze, gazety. Żydowskie życie literackie w Warszawie w latach 1918–1942, Warszawa 2021.

M. Fuks, Z dziejów prasy żydowskiej w Polsce w latach 1928—1939, Biuletyn ŻIH 1970, nr 3 (75), s. 53-73.

M. Fuks, Prasa żydowska w Polsce XIX i pierwszej połowy XX wieku (do końca drugiej wojny światowej), Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 1973, nr 12/1, s. 27-55.

M. Fuks, Prasa żydowska w Warszawie 1823–1939, Warszawa 1979.

Fuks M., Prasa żydowska w Polsce lat 1918–1939: jej rola i miejsce w życiu politycznym, społecznym, gospodarczym i kulturalnym kraju, Kwartalnik Historii Prasy Polskiej 1982, nr 21/3–4, s. 175-185.

Fuks M., Dziennikarze prasy żydowskiej w Polsce, Kwartalnik Historii Prasy Polskiej 1985, nr 24/3, s. 35-52.

P. Glikson, Preliminary Inventory of the Jewish Daily and Periodical Press Published in the Polish Language 1823–1982, Jerusalem 1983.

A. Hafftka, Prasa żydowska w Polsce (do 1918 r.), w: Żydzi w Polsce odrodzonej, t. 2, Warszawa 1935, s. 148-161.

A. Landau-Czajka, Polska to nie oni. Polska i Polacy w polskojęzycznej prasie żydowskiej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2015.

P. Kendziorek, Społeczno-polityczna ocena charakteru II wojny światowej w prasie konspiracyjnej getta warszawskiego, Kwartalnik Historii Żydów 2006, nr 3 (219), s. 341-353.

P. Kendziorek, Prasa trockistowska w getcie warszawskim - próba charakterystyki, w: Żydzi a lewica. Zbiór studiów historycznych, red. A. Grabski, Warszawa 2007, s. 119-154.

J. Lisek, Dyskurs feministyczny w kobiecej prasie jidysz w Polsce, w: Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz, red. J. Lisek, Wrocław 2010, s. 481–501.

Prasa Żydów polskich. Od przeszłości do teraźniejszości, red. A. Karczewska, S.J. Żurek, Lublin 2016.

M. C. Steinlauf, The Polish-Jewish Daily Press, Polin. A Journal of Polish-Jewish Studies 1987, nr 2, s. 219–245.

Studia z dziejów trójjęzycznej prasy żydowskiej na ziemiach polskich (XIX–XX w.), red. J. Nalewajko-Kulikov, Warszawa 2012.

M. Szabłowska-Zaremba, Wizerunek kobiety nowoczesnej na łamach „Naszego Przeglądu” 1923-1939, Prace Literaturoznawcze 2016, nr 4, s. 115-129.

M. Szabłowska-Zaremba, Dziennikarki międzywojennej prasy polsko-żydowskiej (wstępne rozpoznanie), Archiwum Emigracji 2014 [2016], z. 1-2 (20-21), s. 34-48.

I. Szajn, Bibliografia dzienników i czasopism żydowskich wydawanych w Polsce w latach 1918–1939 w języku polskim, Biuletyn ŻIH 1971, nr 2 (78), s. 107–132.

I. Szajn, Bibliografia żydowskiej prasy młodzieżowej wydawanej w Polsce w latach 1918–1939 w języku polskim, Biuletyn ŻIH 1975, nr 2 (94), s. 103-113.

J. Szeintuch, Preliminary Inventory of Yiddish Dailies and Periodicals Published in Poland Between the Two World Wars, Jerusalem 1986.

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu zajęć student/ka:

- potrafi wskazać i scharakteryzować najważniejsze tytuły prasy żydowskiej, wydawane na ziemiach polskich w I połowie XX wieku;

- wyjaśnia znaczenie prasy dla wykształcenia się nowoczesnej żydowskiej opinii publicznej;

- rozpoznaje czynniki społeczne i idee polityczne stanowiące kontekst dla wydawania żydowskiej prasy w I połowie XX wieku;

- wyjaśnia znaczenie prasy konspiracyjnej jako formy oporu;

- analizuje wybrane teksty prasowe i ocenia ich wartość jako źródła historycznego.

Metody i kryteria oceniania:

Udział w dyskusjach na zajęciach, referat wprowadzający, praca pisemna.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)