Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Zajęcia fakultatywne. Od parlamentaryzmu I Rzeczypospolitej po Konstytucję III RP z 1997 roku. Rzecz o polskich tradycjach konstytucyjnych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3104-L3F-OPIRZ
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Zajęcia fakultatywne. Od parlamentaryzmu I Rzeczypospolitej po Konstytucję III RP z 1997 roku. Rzecz o polskich tradycjach konstytucyjnych
Jednostka: Wydział Historii
Grupy: Przedmioty Historii I stopnia, fakultatywne
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Skrócony opis:
Pełny opis:

Kurs rozpocznie się od zdefiniowania problemu, o jakim będzie mowa podczas niego, a także od wyjaśnienia różnicy miedzy „tradycją” a „tradycjami” konstytucyjnymi.

Polski parlamentaryzm, który dla I Rzeczypospolitej można uznać za synonim słowa „konstytucjonalizm” z uwagi na fakt ogrywania przez parlament – sejm centralnej roli w ustroju państwa, sięga aktu znanego pod nazwą Konstytucja Nihil Novi. W tym de facto przywileju szlacheckim król Aleksander I zobowiązał się bowiem do nie podejmowania żadnych decyzji o charakterze prawodawczym bez udziału czynnika obywatelskiego – szlachty. W poprzednich latach występowały przywileje, często zawierające postanowienia o ustrojowym charakterze, jednak to posiadanie wyłącznej funkcji stanowienia norm prawnych pisanych powinno przesądzać o ukształtowaniu się parlamentu – nie tylko w wymiarze formalnym, ale materialnym.

Ten akt wyznacza początek rozważań. Podczas kolejnych zajęć nich zostanie ukazane, jakie wartości, zasady i mechanizmy zawierały kolejne regulacje konstytucyjne i posiadające taki charakter w dziejach Rzeczypospolitej, jak: Konstytucja Nihil Novi z 1505 r., Artykuły henrykowskie z 1573 r., pacta conventa, prawa kardynalne, Ustawa Rządowa 3 maja, Konstytucja Księstwa Warszawskiego, Konstytucja Królestwa Polskiego, Statut Organiczny 1832, Konstytucja Marcowa, Konstytucja Kwietniowa, Konstytucja PRL z 1952 roku, Konstytucja z 1997 roku. Uchwalenie tej ostatniej co do zasady wieńczy polską tradycję ustrojową. Przy omawianiu każdego aktu ustrojowego zwrócona zostanie uwaga zarówno na kwestie normatywne, jak i na faktyczną rzeczywistość ustrojową.

Następnie przedmiotem naszych rozważań będzie to, w jaki sposób kształtują one polską tradycję ustrojową oraz sposób myślenia o państwie i społeczeństwie.

Literatura:

patrz Pełny opis.

Każdy uczestnik powinien posiadać wiedzę z zakresu historii powszechnej i Polski od epoki nowożytnej, przez XIX stulecie po wiek XX według wymogów na studiach historycznych I stopnia. Pomocna będzie także znajomość – w zakresie zagadnień ustrojowych - podręcznika autorstwa J. Bardacha, B. Leśnodorskiego i M. Pietrzaka Historia ustroju i prawa polskiego (dla epoki przedrozbiorowej może być także W. Uruszczak Historia państwa i prawa polskiego (t. I)). Podstawową wiedzę na temat dziejów i tradycji polskiego parlamentaryzmu oraz na temat polskich aktów o charakterze ustrojowym i ich ewolucji dziejowej znaleźć można w wydawnictwach Historia Sejmu Polskiego t. 1-3 pod red. Jerzego Michalskiego, Konstytucje Polski t. 1-2 pod red. Mariana Kallasa oraz Historia ustroju i prawa Polski Ludowej pióra Mariana Kallasa i Adama Lityńskiego. Podczas zajęć będzie ponadto możliwość wygłoszenia kilku referatów na podstawie artykułów naukowych/fragmentów książek spoza listy lektur zawartych w opisie kursu.

Prowadzący zajęcia zastrzega sobie do modyfikacji programu, o czym słuchacze zostaną powiadomieni z wyprzedzeniem.

Efekty uczenia się:

1) Wiedza

- student posiada pogłębioną wiedzę na temat aksjologii oraz rozwiązań i instytucji prawnoustrojowych występujących w poszczególnych aktach posiadających konstytucyjny charakter w przeszłości Rzeczypospolitej,

- student rozumie z czego wynikały przemiany obecnych w polskiej tradycji konstytucyjnej wartości, idei i instytucji prawnoustrojowych: ich pojawianie się, transformacja i znikanie.

- student posiada poszerzoną wiedzę w zakresie historii polskiego ustroju,

- student charakteryzuje różne typy aktów o charakterze konstytucyjnym

2) Umiejętności

- student potrafi samodzielnie przeprowadzić krytykę źródła o charakterze normatywnym oraz ocenić jego wartość w badaniach historycznych,

- student potrafi na podstawie materiału źródłowego przeprowadzić logiczną argumentację postawionej przez siebie tezy,

- student potrafi dostrzec zależności (czasem bardzo subtelne) pomiędzy różnymi koncepcjami prawnoustrojowymi i wskazać konsekwencje z nich wynikające,

- student potrafi omówić ewolucję poszczególnych wartości i instytucji prawnoustrojowych występujących w polskiej tradycji konstytucyjnej,

3) Postawy

- student preferuje kulturalną i merytoryczną dyskusję,

- student jest świadom konieczności ostrożnego wyrażania własnych poglądów i ocen,

- student wykazuje chęć do ustawicznego samokształcenia,

- student rozumie potrzebę badań nad przeszłością i jej znaczenie dla zrozumienia teraźniejszości.

Metody i kryteria oceniania:

Obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)