Religijna literatura żydowska

W czasie zajęć będą omawiane następujące zagadnienia:

1. Podstawowe koncepcje: naród księgi (am ha-sefer; ahl al-kitab), naród wielu ksiąg (Tora pisana i ustna); rys historyczny: podział chronologiczny i geograficzny; specyfika literatury żydowskiej: podstawowe gatunki i języki: rola języka hebrajskiego; rękopis a druk; obieg książek (domowy, szkolny, synagogalny); etos studiów nad Torą; ahistoryczna idea komentarzy i superkomentarzy;

2. Tora Pisana i Tora Ustna: Tanakh i Talmud – Miszna, Barajta, Tosefta, Gemara, Raszi, Tosafot;

3. Midrasze (midrasz halacha, midrasz agada) i literatura kaznodziejska (kazania; deraszot);

4. Kodeksy halachiczne i responsa (szeelot u-teszuwot);

5. Komentarze biblijne – przekłady (Targum) i interpretacje (perusz; Raszi); rozmaite podejścia do Pisma i jego języka oraz metody egzegezy;

6. Modlitewnik (sidur) i poezja religijna (pijutim; Eleazar Ha-Kalir, Judah Ha-Lewi, Szlomo ibn Gabirol, Abraham ibn Ezra);

7. Literatura mistyczna i chasydzka;

8. Literatura etyczna (musar; Mosze Chajim Luzzatto);

9. Piśmiennictwo filozoficzne (Saadia Gaon, Judah Ha-Lewi, Abraham Ibn Daud, Bachja ibn Pakuda, Mojżesz Maimonides);

10. Poradniki dla kobiet i literatura dziecięca.

Zob. "Zakres tematów" w szczegółowym sylabusie w danym cyklu dydaktycznym.

Po zaliczeniu przedmiotu student:

Wiedza

- ma wiedzę na temat różnych rodzajów tekstów religijnych, a zwłaszcza literatury talmudycznej;

- ma wiedzę na temat stanu zachowania literatury żydowskiej;

- rozumie napięcia chrześcijańsko-żydowskie na tle różnej lektury tekstu biblijnego;

- rozumie, dlaczego do czasów późniejszych przetrwał nurt judaizmu rabinicznego, i że nie można jedynie przez jego pryzmat patrzeć na różnorodne prądy religijne;

Umiejętności

- potrafi powiązać zachowaną literaturę religijną z prądami religijnymi i środowiskami, w których ona powstała;

- potrafi prześledzić formy przekazu tekstów religijnych (papirusy, rękopisy, druki);

- posiada podstawową umiejętność analizy tekstów religijnych;

- potrafi rozpoznać odniesienia do testów religijnych w różnego typu źródłach;

Kompetencje społeczne

- potrafi formułować wypowiedzi z zachowaniem szacunku wobec przekonań religijnych innych osób;

- rozumie i docenia rolę tekstów literackich w kształtowaniu tożsamości religijnej i narodowej;

- uświadamia sobie możliwość różnorodnego odbioru tekstów religijnych;

- zdaje sobie sprawę ze złożoności historycznego i współczesnego judaizmu.