Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia XX wieku (Polska+powszechna) - wykład

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3104-LZH20POLPOWW
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia XX wieku (Polska+powszechna) - wykład
Jednostka: Wydział Historii
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Wykład pt:,Historia XX wieku -Świat po 1945 r''dotyczyć będzie historii społeczno-politycznej naszego Kraju na tle dziejów powszechnych .Mówić będę o efektach II wojny światowej dla Polski,Europy i Świata. Przedstawię walkę Polski o zachowanie suwerenności(1945-1947),jej stalinizację (1948-1956),czasy ,,realnego socjalizmu''(1956-1989) z szerokim uwzględnieniem dziejów europejskich i światowych do roku 1991..

Pełny opis:

Podczas wykładu zaplanowanego na pięć czterogodzinnych części przedstawione zostaną dzieje społeczno-polityczne Polski w latach 1945-1989 z uwzględnieniem szerokiego kontekstu europejskiego i na ile potrzebna światowego. Punktem wyjścia będzie wykład dotyczący konsekwencji wyzwolenie Polski spod okupacji niemieckiej przez Armię Czerwoną.(Wyzwolenie ,czy okupacja) Przedstawione zostaną następstwa tego faktu,w tym przede wszystkim instalacja systemu prosowieckiego dokonana przez Polską Partię Robotniczą i opanowane przez nią struktury państwowe. Wiele miejsca zajmie analiza poczynań opozycji legalnej (głównie Polskiego Stronnictwa Ludowego pod przywództwem S. Mikołajczyka) i Podziemia Niepodległościowego ,walczących o przywrócenie Polsce Suwerenności i Niepodległości. Procesy te zostaną umiejscowione w szerszym kontekście europejskim i światowym wynikłym z decyzji Wielkich Mocarstw podjętych w Jałcie i Poczdamie odnośnie Polski,Europy i Świata. W kolejnej części mojego wykładu zajmę się procesem sowietyzacji Polski i całej Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1948-1956.Szczególnie wiele miejsca zajmie walka komunistów z opozycją demokratyczną ,podziemiem niepodległościowym ,Kościołem Rzymsko-Katolickim(uwięzienie prymasa S. Wyszyńskiego) i innym wyznaniami w Polsce i Krajach Bloku Radzieckiego. Zanalizowane zostaną procesy industrializacyjne ,kolektywizacyjne na wsi w tej części Europy ,jej militaryzację poprzez stworzenie Paktu Warszawskiego pod radziecką hegemonią . Zwrócona zostanie uwaga na sytuację w ZSRR u schyłku rządów J. Stalina, oraz przemianom w Imperium Sowieckim po jego śmierci. Poświęcona też zostanie uwaga procesom integracyjnym zachodzącym w Europie Zachodniej ,przede wszystkim następstwom pomocy amerykańskiej dla ,,Starego Kontynentu'' .Wiele miejsca zajmie analiza przebiegu ,,Zimnej Wojny'', powstania NATO. Zaznaczona zostanie cezura roku 1956 odnośnie Polski, Węgier i wpływ tych wydarzeń na zelżenie sowieckiego ,,przygniotu ''. Zajmować się też będę budzeniem się ,, Trzeciego Świata '' do samodzielnego bytu i rozpadem systemu kolonialnego. Mówić będę o roli komunistycznych Chin i japońskim ,,cudzie gospodarczym''. W kolejnych wykładach zajmę się funkcjonowaniem ,,realnego socjalizmu ''w Polsce , w więc okresem ,,małej stabilizacji'' epoki gomułkowskiej (Konfliktem z Kościołem o Milenium ,Marcem 1968 itp.) i czasami ,,Przyspieszonego Rozwoju'' w okresie sprawowania władzy przez E. Gierka .Omówię specyfikę przemian społeczno-politycznych ,gospodarczych ,religijnych tych czasów ,narodzenia się pierwocin społeczeństwa obywatelskiego w postaci Opozycji Demokratycznej .Zwrócona zostanie uwaga na wybór kardynała K. Wojtyły na papieża i następstwa tego faktu dla systemu socjalistycznego w Polsce i krajach realnego socjalizmu. Zagadnienia te zostaną przedstawione na tle procesów politycznych, gospodarczych zachodzących na europejskiej scenach : wschodniej jak i zachodniej .W tym kontekście przedstawię konsekwencje ,,odwilży' chruszczowowskiej'' i ,,czasy stagnacji w ZSRR'' rządzonego przez L. Breżniewa .Sporo miejsca zajmie analiza sukcesów gospodarczych ,politycznych Zachodu , w tym powstanie i funkcjonowanie EWG, Paktu Północnoatlantyckiego i roli w tym procesie Stanów Zjednoczonych Ameryki. Zostanie też zwrócona uwaga na konsekwencje rywalizacji supermocarstw :Stanów Zjednoczonych Ameryki i ZSRR. W tym kontekście zostanie zanalizowany m.in. Konflikt Kubański ,Berliński, Wojna Wietnamska Mówić też będę o wzrastającej roli CHRL szczególnie po śmierci Mao Zedonga(Mao-Tse -tunga) i pojawieniu się Deng Xiapinga (Teng-Siao-pinga )i jego nowej polityki gospodarczej .Mówiąc o latach 70-tych XX wieku zwrócę uwagę na KBWE i jej znaczenie dla Europy i Świata. W tej części wykład przedstawię problematyka dotyczącą ,,Trzeciego Świata” w tym różnorodne drogi jego rozwoju .W końcowej sekwencji zajęć przedstawię przyczyny kryzysu systemu komunistycznego w Polsce ,Europie Wschodniej i innych częściach Świata. W szczególności wiele miejsca poświecę Polskiemu Sierpniowi 1980 r i jego następstwom . Zanalizowana zostanie sytuacja w Polsce w czasach legalnego funkcjonowania NSZZ,,Solidarność” ,polityka PZPR .Omówiona będzie rola ZSRR i krajów Bloku Sowieckiego i ich plany zgniecenia tego zrywu. Wspomnę także o skali wsparcia moralnego i materialnego Zachodu dla tych przemian . Omówione zostaną okoliczności wprowadzenia stanu wojennego w Polsce ,jego przebiegu i następstw dla społeczeństwa i NSZZ,,S''.W ostatniej części wykładu traktującej o schyłku PRL zajmę się przedstawi ,Europy i Świata. Zanalizowana zostanie ,,polska droga'' do ,,okrągłego stołu'', demontaż systemu socjalistycznego w Polsce i w konsekwencji jego upadek. Przedstawiony zostanie program rządu T .Mazowieckiego i jego konsekwencje dla dla Polski ,Europy Środkowo-Wschodniej ,ZSRR. Zwrócona zostanie uwaga na lawinowy proces rozpadu systemu w czasie ,,Jesieni Ludów 1989 r.''.Mówić będę o uruchomionej ,,pokojowej lawinie'' która doprowadziła do demontażu Sowieckie Imperium stworzonego przed 80 laty przez W.I.Lenina i J.W.Stalina. Przedstawiony też zostanie ,,wariant chiński'' transformacji systemu komunistycznego i jego konsekwencje dla Dalekiego Wschodu i Świata. Zwrócę uwagę na konsekwencje załamania się ,,światowego systemu socjalistycznego ''pod przywództwem ZSRR.W konsekwencji -jak podkreślę podczas wykładu- przejęcia przywództwa światowego za akceptacja większości opinii światowej przeszło w ręce Stanów Zjednoczonych Ameryki. Omówię także konsekwencje rozpadu RWPG i Paktu Warszawskiego dla Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.

Zakres tematów:

1. Wielkie konferencje pokojowe i ich ustalenia dla Europy i Świata ( Jałta, Poczdam). Polska w sferze wpływów radzieckich. Powstanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej pod auspicjami Wielkiej Trójki w Polsce. Odbudowa życia politycznego ,gospodarczego oświatowego w Polsce. Powstanie Drugiej Wielkiej Emigracji Polskiej na Zachodzie -jej program walki o wolność Kraju. Sytuacja w Państwach Europy Środkowo-Wschodniej po zakończeniu II wojny światowej .Zmiany układów geopolitycznych na mapie Świata (1945- 1947).

Źródła:

1) Basak A., Marczak T., Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej, Wrocław 1984.

2) Bonusiak W., Kozaczka M., Pasternak A., Historia Powszechna 1918-1945. Wybór tekstów źródłowych, Rzeszów 1990.

3) Molenda J., Molenda A., Historia Powszechna 1918-1945 (wybór tekstów), Katowice 1986.

4) Sprawa polska w czasie drugiej wojny światowej na arenie międzynarodowej. Zbiór dokumentów, Warszawa 1965.

5) Teheran-Jałta-Poczdam. Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich mocarstw, Warszawa 1972.

Literatura:

1) Bartoszewicz H., Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1948, Warszawa 1999.

2) Bazylow L., Wieczorkiewicz P.B., Historia Rosji (lata 1917-1991), Wrocław 2005.

3) Blake R., Winston Churchill, Warszawa 2000.

4) Bonasiuk W., Józef Stalin, Kraków 1992.

5) Calvocoressi P., Polityka międzynarodowa po 1945 r., Warszawa 1998.

2.Przemiany społeczno-polityczne i gospodarcze w Polsce Europie i Świecie po II wojnie światowej. Walka Opozycji Demokratycznej na czele ze S. Mikołajczykiem o odzyskanie suwerenności politycznej .Polskie Podziemie Niepodległościowe w walce z obozem komunistycznym. .Referendum Ludowe z czerwca 1946 r i Wybory do Sejmu Ustawodawczego z 19 I 1947 r-przebieg i następstwa tych wydarzeń dla utrwalenia systemu tzw .demokracji ludowej. Program społeczno-gospodarczy i polityczny PPR i jej sojuszników. Rola czynnika sowieckiego w ,,utrwalaniu władzy ludowej'' w Polsce. Rozbicie PSL, likwidacja opozycji legalnej .Powstanie bloku państw Europy Wschodniej pod kierownictwem ZSRR. Europa Zachodnia na drodze odbudowy i integracji. Plan odbudowy Europy Zachodniej. Sprawa zjednoczenia Niemiec. Rola Stanów Zjednoczonych Ameryki w odbudowie Europy Doktryna H. Trumana. Plan G. Marshalla. Spory między mocarstwami o wpływy na Dalekim Wschodzie. Odzyskanie niepodległości przez Indie .Wojna domowa w Chinach i jej następstwa. Powstanie Państwa Izrael na Bliskim Wschodzie Sytuacja społeczno-polityczna w ZSRR.(1945-1948)

Źródła:

Historia Powszechna 1879-1990. Dzieje polityczne i gospodarcze, historia dyplomatyczna, Prawo i stosunki międzynarodowe. Wybór dokumentów M. Nadolski, Warszawa 1991.

Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku, lata 1945-1956, T. V. Wybór tekstów źródłowych A. Koseski, J.R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2003.

Literatura:

1) Ash Timothy G., W imieniu Europy. Niemcy i podzielony kontynent, Londyn 1996.

2) Alexander S.M., The prelude to the Truman doctrine Britain Policy In Greece 1944-1947, Oxford 1988.

3) Andrusiewicz A.Stronnictwo Pracy 1937 -1950 Warszawa 1988

4) Armstrong J.L. Działalność Ambasady Amerykańskiej w Polsce w latach 1945-1947 Minnesota 1989

5) Barnaszewski B. PPR wobec zalegalizowanych partii i stronnictw Warszawa 1996

6) Bładek L.Wizja Polski w programach PSL 1945-1947 Warszawa 1996

7) Buczek R.S.Mikołajczyk T.II Toronto 1996

8) Chojnowska A., Tomaszewski J., Izrael, Warszawa 2001.

9) Dudek A. Mechanizmy i instrumenty propagandy zagranicznej Polski 1945-1950 warszawa 2002

10) Europa Środkowo-Wschodnia XX wiek. Słownik biograficzny. Tom sygnalny pod red. W. Roszkowskiego, Warszawa

3. „Zimna wojna” między Wschodem a Zachodem. Instalacja i funkcjonowanie systemu komunistycznego w Polsce i krajach Europy Wschodniej. Bierutowska wizja Polski socjalistycznej w świetle jego wystąpień partyjno-państwowych. Walka z tzw.odchyleniem prawicowo-nacjonalistycznym w szeregach PZPR. Prześladowania przedstawicieli polskiego życia politycznego, wojskowego, gospodarczego, religijnego. (procesy, wyroki śmierci) . Industrializacja i kolektywizacja w Polsce -założenia i wyniki tych procesów. Przejawy sowietyzacji polskiego życia kulturalno-oświatowego. Rola marszałka K. Rokossowskiego w sowietyzacji Wojska Polskiego . Śmierć J. Stalina w 1953 r. i odwilż w ZSRR i Krajach Obozu Sowieckiego. XX Zjazd KPZR w lutym 1956 r. Rozprzestrzenienie się komunizmu w Azji (ChRL ,Wietnam Północny ,Korea Północna) .Wojny na Dalekim Wschodzie ,Wietnam ,Korea. Odbudowa i rozwój gospodarczy Japonii. Powstanie Paktów Wojskowych: NATO i Układu Warszawskiego. Powstanie dwóch państwa niemieckich .Konsekwencje podziału Świata .Narodziny ruchów narodowo-wyzwoleńczych w Koloniach i ich droga do niepodległości.(1948-1956).

Źródła:

1) Chruszczow N., O kulcie jednostki i jego następstwach, Warszawa 1981.

2) Organizacja Układu Warszawskiego. Dokumenty 1955-1980, Warszawa 1981.

3) Podstawowe dokumenty RWPG i organizacji wyspecjalizowanych, oprac. B. Reutt, Warszawa 1972.

4) Polska Ludowa – Związek Radziecki 1944-1974. Zbiór dokumentów i materiałów, Warszawa 1972.

5) Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Wybór materiałów i dokumentów, Warszawa 1964.

6) Wostocznaja Europa w dokumentach rosyjskich archiwów, t. I, 1944-1948; t. II, 1949-1953, Moskwa-Noworosyjsk 1997.

7) Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku .Lata 1945-1956 T.V Wybór tekstów źródłowych :A.Koseski...Pułtusk 2003

Literatura:

1) Abdurachman A., Zagadka śmierci Stalina, Londyn 1983.

2) Adenauer K., Człowiek polityki i mąż stanu, praca zbiorowa, red. H.P. Mensing i K. Ruchniewicz, Warszawa 2003.

3) Ambrose S.E., Eisenhower L., Żołnierz i prezydent, Warszawa 1993.

4) Burger W.S., Zjednoczenie Niemiec w myśli politycznej zachodnioniemieckich partii CDU, CSU, SPD i FDP w latach 1955-1989, Szczecin 2000.

5) Martin Mc Canley, Rosja, Ameryka. Zimna Wojna 1949-1991, Wrocław 2001, cz. II.

6) H. Carrese d’Encausse, Stalin państwo terroru, Warszawa 1983.

7) H. Carrese d’Encausse, Spękane Imperium, Warszawa 1985.

4. Następstwa Października 1956 r w Polsce .Epoka ,,małej stabilizacji'' jej oblicze społeczno-polityczne ,religijne i gospodarcze Kryzys grudniowy w Polsce 1970 r i jego następstwa .Wstrząsy w Krajach Obozu Socjalistycznego .Powstanie Węgierskie w 1956 r .Praska Wiosna z 1968 r i okoliczności jej stłumienie i konsekwencje polityczne . Doktryna Breżniewa Powstanie i rozwój Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Rozwój gospodarczy Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii. Japońska droga do rozwoju gospodarczego. Świat na krawędzi wojny nuklearnej. Kryzys Kubański 1962 r. Rywalizacja amerykańsko-radziecka i jej następstwa dla Świata. Wojna Wietnamska. Upadek kolonializmu na świecie. Rok Afryki (1960)i jego następstwa.(1956-1970)

Źródła:

1) Adżubej A., Tamte dziesięć lat. Dlaczego Chruszczow musiał odejść?, Warszawa 1989.

2) Europejska Wspólnota Gospodarcza. Wybór dokumentów, t. I-III, PISM, (na prawach rękopisu), Warszawa 1974.

3) Historia Powszechna 1879-1990. Dzieje polityczne i gospodarcze, historia dyplomatyczna, prawo i stosunki międzynarodowe. Wybór dokumentów pod red. M. Nadolskiego, Warszawa 1991.

4) Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 1968.

5) Zaciskanie pętli. Tajne dokumenty dotyczące Czechosłowacji 1968. Wstęp i opracowanie A. Garlicki i A. Paczkowski, Warszawa 1995.

6) Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku .Lata 1945-1956 T.V Wybór tekstów.. A.Koseski … Pułtusk 2004

7) Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku .Lata 1956-1989 T.VI część 1 Wybór tekstów źródłowych:A.Koseski,J.R.Szaflik, R.Turkowski Pułtusk 2004

Literatura:

1) Bartnicki A. (red.), Zarys dziejów Afryki i Azji. Historia konfliktów 1869-2000, Warszawa 2001.

2) Brogan O.H., John Fitzgerald Kennedy, Wrocław 2003.

3) Brzeziński Z., Wielkie bankrutctwo: narodziny I smierć komunizmu w XX wieku, Paryż 1990.

4) Brzeziński Z., Jedność czy konflikt, Warszawa-Londyn 1980.

5) Dominik E., Charles de Gaulle polityk i wizjoner, Warszawa 2001.

6) Dudek A.Marszalkowski T.Walki uliczne w PRL 1956-1980 Kraków 1992

7) Eisler J. Marzec 1968 Warszawa 1995 I następne wydania

8) Eisler J. Grudzień 1970 Warszawa 1995

9) Friszke A. Koło posłów Znak w Sejmie PRL 1957-1976 Warszawa 2002

10)

5. Dekada Gierkowska. Budowa ,, Drugiej Polski''.Narodziny ,,Opozycji Demokratycznej'' jej przywódcy,programy .Kryzys schyłku lat 70-tych XX wieku w Polsce .Wielkie Strajki Sierpniowe w PRL roku 1980 i ich następstwa dla Kraju ,Europy Środkowo-Wschodniej . ZSRR na drodze ekspansji politycznej, gospodarczej i kulturalnej w świecie. Rywalizacja ze Stanami Zjednoczonymi AP i EWG. Konflikty na Bliskim Wschodzie między Światem Arabskim a Państwem Izrael. Czasy współpracy między krajami systemu kapitalistycznego a obozem komunistycznym. KBWE i jej znaczenia dla przywrócenia praw człowieka w Krajach Komunistycznych i Państwach Autorytarnych. Konflikt afgański i jego konsekwencje dla ZSRR (1971-1979).

Źródła:

1) Kozłowski R. Szyling J., Wybrane teksty źródłowe do historii powszechnej po 1945 r., Toruń 1986.

2) Dibček A., Nadzieja umrze ostatnia. Ze wspomnień Aleksandra Dibčeka, Warszawa 1995.

3) Rotfeld A.D. (red. i wstęp), Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty KBWE 1973-1983, Warszawa 1983.

4) Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1956-1989, T. VI, cz. I. Wybór tekstów źródłowych A. Koseski, J.R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2004.

Literatura:

1) Brzeziński Z., Wielka szachownica. Główne cele polityki amerykańskiej, Warszawa 1998.

2) Brzeziński Z., Wielkie bankructwo, Paryż 1990.

3) Dmochowski A., Wietnam: wojna bez zwycięzców, Kraków 1991.

4) Friszke A.Polska Gierka warszawa 1995

5) Friszke A. Opozycja polityczna w PRL Warszawa -Londyn 1994

6) Grotowicz V., Terroryzm w Europie Zachodniej. W imię narodu i lepszej sprawy, Wrocław-Warszawa 2000.

7) Gruszka W., Konflikt w Irlandii Północnej, Warszawa 1977.

8) Gruszczak A., Polityka państw Ameryki Łacińskiej wobec kryzysu środkowoamerykańskiego, Toruń 1996.

9) Haliżak E., Stosunki międzynarodowe w regionie Azji i Pacyfiku, Warszawa 1999.

10) Kleer J., Integracja gospodarcza w RWPG, Warszawa 1978.

6-7. Polska czasów NSZZ ,,Solidarność''.Konfrontacja z PZPR .Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Następstwa ogłoszenia stanu wojennego w Polsce z dnia 12/13 grudnia 1981r. .ZSRR i Kraje Obozu Komunistycznego wobec Polski .Przejawy oporu. Próby ,,normalizacji ''w Polsce .Schyłek ZSRR – druga „zimna wojna”. Następstwa odejścia gerontokracji komunistycznej w ZSRR: L. Breżniewa i jego następców. Chińska droga zmian systemu komunistycznego. Objęcie władzy przez Michaiła Gorbaczowa-,,głasnost i pierestrojka ''w ZSRR. Początki odprężenia między Wschodem a Zachodem (1979-1989)

Źródła:

1) Historia Powszechna 1879-1990. Dzieje polityczne i gospodarcze, historia dyplomatyczna, prawo i stosunki międzynarodowe. Wybór dokumentów pod red. M. Nadolskiego, Warszawa 1997.

2) Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1956-1989, cz. II. Wybór tekstów źródłowych: A. Koseski, J.R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2004.

Literatura:

1)Ash T.G. Polska Rewolucja .Solidarność 1980-1982 Warszawa 1988

1) a)Clough P., Portrety władzy, Gliwice 1999.

2) Chiny. Przemiany państwa i społeczeństwa w okresie reform 1978-2000, red. nauk. K. Tomala, Warszawa 2001.

3) Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, Warszawa 1997.

4) Grela M., Polska a stosunki Wschód-Zachód w latach osiemdziesiątych, Warszawa 1989.

5) Grochmalski P., Czeczenia. Rys prawdziwy, Wrocław 1999.

6) Heller M., Siódmy Sekretarz. Blask i nędza Michaiła Gorbaczowa, Lublin 1993.

7) Holzer J.Polska 1980-1981 Warszawa 1995

8) Holzer J. Solidarność 1980-1981 Warszawa 1984

9) Holzer J.Leski K.Solidarnośc w podziemiu Łódź 1990

10) Janowski B. Polska 1989-1981. Od euforii do szoku Toruń 1995

8. PRL u schyłku istnienia. Przemiany społeczno-polityczne i gospodarcze. Pogłębienie się kryzysu w bloku komunistycznym. Droga do ,,okrągłego stołu'' w Polsce .Główne ustalenia porozumienie między władzami PRL a Obozem Solidarnościowym. Wybory czerwcowe z 1989 r w Polsce i ich konsekwencje dla kraju i państw ościennych. Powstanie rządu Tadeusza Mazowieckiego i jego program przebudowy Polski . Rozpad systemu socjalistycznego w Europie Środkowo-Wschodniej . Jesień Ludów 1989 r. Zjednoczenie Niemiec. Zwycięstwo obozu Państw Zachodnich. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego. Rozpad ZSRR i przejęcie przywództwa światowego przez Stany Zjednoczone Ameryki (1989-1991).

Źródło:

1) Historia Powszechna 1879-1990. Dzieje polityczne i gospodarcze, prawo i stosunki międzynarodowe. Wybór dokumentów pod red. M. Nadolskiego, Warszawa 1991.

2) Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1956-1989, cz. II. Wybór tekstów źródłowych: A. Koseski, J.R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2004.

Literatura:

1) Antoszewski A., Erozja systemu politycznego PRL w latach osiemdziesiątych, Wrocław 1992.

2) Barcz J., Udział Polski w konferencji „2+4”. Aspekty prawne i proceduralne, Warszawa 1994.

3) Cecuda D., Leksykon opozycji politycznej 1976-1989, Warszawa 1989.

4) Dudek A., Gryz A., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.

5) Dudek A., Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989-1995, Kraków 1997.

6) Garlicki A.Karuzela Warszawa 2003

7) Gołembski F., Bałkany w latach 1989-1993. Problemy bezpieczeństwa regionalnego, Warszawa 1994.

8) Głowiński M., Mowa o stanie oblężenia 1982-1985, Warszawa 1996.

9) Głowiński M., Peerliada. Komentarze do słów 1976-1981, Warszawa 1993.

10) Głowiński M., Nowomowa po polsku, Warszawa 1991

Literatura:

A. Historia Polski po 1945 r.Syntezy

1) Bereza A., Mojak R., Tekely W.P., Wrzyszcz A., Polska po II wojnie światowej, Lublin 2000.

2) Bonusiak W., Historia Polski (1944-1989), Rzeszów 2007.

3) Buhler P., Polska – droga do wolności 1939-1989, Warszawa 1999.

4) Czubiński A., Dzieje najnowsze Polski 1944-1989, Poznań 1992.

5) Czubiński A., Polska i Polacy po II wojnie światowej 1945-1989, Poznań 1998.

6) Eisler J., Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989, Warszawa 1992.

7) Historia Polski, t. XVI. Polska od 1939 r. do czasów obecnych, Biblioteka Gazety Wyborczej 1939-1989. A. Paczkowski, str. 70-216+Kalendarium i Słownik biograficzny, Warszawa 2008.

8) Hirsz Z.J., Polska między II a III Rzeczpospolitą 1944-1989, Białystok 1993.

9) Kosman M., Polska w Drugim Tysiącleciu, T. II – Dzieje nowoczesnego narodu polskiego, Toruń 2007.

10) Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 1995.

11) Rolet H., Zarys dziejów Polski 1939-1984, Kraków 1994.

12) Roszkowski W., Historia Polski 1914-1990, Warszawa 1991 i nast. wyd.

13) Sierpowski S., Żerko S., Dzieje Polski w XX wieku, Poznań 2002.

14) Sowa A.L., Od Drugiej do Trzeciej rzeczpospolitej 1941-2001, Kraków 2002.

15) Topolski J., Polska dwudziestego wieku, Poznań 1994.

B. Historia Powszechna po 1945 r.

Syntezy:

1) Czubiński A., Olszewski W., Historia Powszechna 1939-1994, Poznań 1996-1997.

2) Czubiński A., Historia Powszechna XX wieku, Poznań 2003.

3) Historia polityczna świata XX wieku 1901-1945, t. I, Kraków 2004, t. II 1945-2001, Kraków 2005, pod red. M. Bankowicza.

4) Historia Powszechna, t. XIX, Od II wojny światowej do wojny o niepodległość Wietnamu, Biblioteka Gazety Wyborczej, Warszawa 2008.

5) Historia Powszechna, t. XX, Świat po upadku ZSRR. Czasy współczesne. Indeksy, Warszawa 2008.

6) Judt T., Postwar. A., History of Europe Since 1945, London 2007.

7) Johnson P., Historia polityczna świata, t. I-II (Od lat dwudziestych do osiemdziesiątych), Warszawa 1989.

8) Najnowsza historia świata 1945-1995, t. I-III, oprac. zbiorowe pod red. A. Patka, J. Rydla i J.J. Węca, Kraków 2000.

9) Pawłowski I., Historia Powszechna 1918-1939 (w 3 tomach), Opole 1992, 1995, t. I (1918-1928), t. II (1918-1928), t. III (1929-1939).

10) Radzikowski P., Historia Powszechna 1945-1992, Kielce 1994.

11) Roszkowski W., Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 r., Warszawa 1997, 2005.

C. Słowniki historyczne, kalendaria, leksykony:

1) Bankowicz B., Bankowicz M., Dudek A., Słownik historii XX wieku, Kraków 1993.

2) Bankowicz B., Bankowicz M., Dudek A., Słownik historii politycznej świata, Kraków 2006.

3) Cook Ch., Stevenson J., Leksykon Historii Europy XX wieku, 1900-2004, Warszawa 2004.

4) Deszczyński M., Kupiecki R., Moszczyński T., Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945-1994, Warszawa 1994.

Efekty uczenia się:

Po zaliczeniu wykładu student

 zapozna się z dziejami Powszechnymi XX wieku po 1945 roku. Potrafił będzie analizować treści traktatów zawartych w 1945 roku, które ukonstytuowały Świat powojenny na lat kilkadziesiąt. Pokazany zostanie dualistyczny podział świata, co pozwoli na identyfikację przywódców tych obozów i celów, jakie sobie stawiali;

 rozpozna mechanizmy funkcjonowania demokracji parlamentarnych na Zachodzie i reguły obowiązujące w krajach tzw. obozu demokracji ludowej – zwanego też od 1948 roku socjalistycznym;

 wyjaśnić potrafił będzie przyczyny podziału Świata po II wojnie światowej;

 przybliży sobie problematyki krajów III Świata, w szczególności zniknięcie kolonializmu i odzyskanie wolności przez kraje Afryki i Azji;

 rozpozna źródłowo podstawowe słabości systemu socjalistycznego w zakresie gospodarki, polityki;

 potrafił będzie wyjaśnić przyczyny upadku systemu socjalistycznego, a w szczególności politykę M. Gorbaczowa, który poprzez próbę jego demokratyzacji doprowadził do rozpadu imperium sowieckie.

Metody i kryteria oceniania:

Warunkiem zaliczenia zajęć będzie obecność na wykładzie.. Uczestnik wykładu powinien rozpoznawać bohaterów omawianego okresu dziejów Polski na tle powszechnym XX wieku, identyfikować najważniejsze procesy polityczne, dziejące się w omawianym czasie. Wynieść z zajęć umiejętność obiektywnego spojrzenia na epokę. Sądy swoje oprzeć na informacjach zaczerpniętych ze źródeł i literatury przedmiotu, jednak samodzielnie zinterpretowane.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)