Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Dzieje Kościoła katolickiego w XX w. Warsztat badacza dziejów Kościoła XX w.

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3104-M3K2-DKWB
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Dzieje Kościoła katolickiego w XX w. Warsztat badacza dziejów Kościoła XX w.
Jednostka: Instytut Historyczny
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Skrócony opis:

Zajęcia składają się z dwu połączonych wzajemnie części – w pierwszej złożonej z 8 zajęć studenci zapoznają się z archiwami kościelnymi, a także z podstawowymi narzędziami dotyczącymi badań nad dziejami Kościoła katolickiego XX w. W części drugiej złożonej z 7 zajęć przystępujemy do analizy istniejącej literatury przedmiotu w języku polskim, starając się określić jej użyteczność, a także wypracować metody analizy opracowań dotyczących tej dziedziny, a dzięki temu skatalogować podstawowe wyzwania intelektualne, z jakimi spotyka się badacz dziejów Kościoła i religijności katolickiej tej epoki. Zajęcia zakładają dużą dozę samodzielnej pracy studenta przy kwerendach, recenzjach i analizach zagadnień.

Pełny opis:

Zajęcia mają dostarczyć podstawowej wiedzy praktycznej oraz umiejętności specyficznych niezbędnych do zajmowania się zagadnieniami historii Kościoła i historii religijności XX w. Podczas zajęć wykładowca wyjaśnia podstawowe pojęcia i prowadzi dyskusję, która odbywa się na podstawie wcześniej wskazanych lektur oraz na podstawie efektów samodzielnej pracy studenta nad zagadnieniami wskazanymi wcześniej przez prowadzącego zajęcia. Student kilkakrotnie w semestrze musi przedstawić efekty samodzielnych kwerend wykonanych uprzednio według wskazań prowadzącego zajęcia, a także sporządzić recenzje wybranych publikacji.

I część. „Nauki pomocnicze” historii Kościoła XX wieku.

1. Zajęcia wstępne.

2. Specyfika archiwów kościelnych. Organizacja i materiały XX-wieczne.

Wizyta studentów w warszawskich archiwach kościelnych: Archiwum Archidiecezjalne Warszawskie; Archiwum Diecezji Warszawsko-Praskiej; Archiwum Sekretariatu Prymasa Polski; Archiwum Ośrodka Dokumentacji Życia i Kultu Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki.

3. Archiwa parafialne i zwarte w nich materiały dotyczącego XX wieku.

Wizyta studentów w wybranym przez siebie archiwum parafialnym.

4. Jak posługiwać się Annuario Pontificio?

Wykonanie przez studentów przykładowej kwerendy.

5. Praca ze schematyzmami diecezjalnymi lub zakonnymi.

Do czego mogą służyć zawarte w nich informacje? Wykonanie przez studentów przykładowej kwerendy.

6. Specyfika akt Instytutu Pamięci Narodowej w kontekście dziejów Kościoła.

Dokumenty wytworzone przez organa bezpieczeństwa państwa komunistycznego, jako źródło do dziejów Kościoła na przykładzie materiałów na temat ks. Jerzego Popiełuszki.

7. Ikonografia i filmografia dotycząca dziejów Kościoła XX w. Analiza na przykładzie zbiorów ikonograficznych Instytutu Prymasowskiego i zasobów filmowych Sekretariatu Episkopatu Polski.

8. Źródła audio – niepublikowane dźwięki z posiedzeń KEP w zasobie Archiwum Sekretariatu Prymasa Polski.

Zajęcia na temat wykorzystania źródeł dźwiękowych dotyczących dziejów Kościoła katolickiego.

II część. Problemy metodologiczne historii Kościoła XX wieku, na wybranych przykładach.

9. Hagiografia jako gatunek historyczny – XX wieku.

Analiza biografistyki świętych na wybranych przez studentów przykładach monografii.

10. Sobór Watykański II – podstawowe pułapki historiograficzne...

Analiza wybranych opracowań dotyczących dziejów jednego z najważniejszych wydarzeń w historii Kościoła XX w.

11. Religijność osobista i życie wewnętrzne - problem dla historyka.

Opisanie możliwości i ograniczeń, jakie napotyka historyk analizując osobistą religijność w XX w.

12. Historia Kościoła jako część historii politycznej – na przykładzie stosunków z państwami totalitarnymi.

Próba analizy podstawowych opracowań dotyczących dziejów relacji między państwem i Kościołem w Polsce XX w.

13. Problem męczeństwa w XX-wiecznej historii kościoła.

Specyfika prześladowań religijnych w XX w. – na przykładzie wojny domowej w Hiszpanii.

14. Światopogląd historyka i jego znaczenie dla badań nad historią Kościoła XX wieku.

Próba znalezienia uprawnionych granic wypowiedzi badawczej w sferze życia religijnego na przykładzie stosunku do wydarzeń cudownych w XX w.

15. Historia społeczna a historia Kościoła. Pokrewieństwa i różnice…

Analiza historiografii społecznej dotyczącej Kościoła i zachowań religijnych w XX w. Zapoznanie się z dorobkiem Instytutu Socjologii Kościoła Katolickiego.

Literatura:

Archiwalia:

● Archiwum Archidiecezjalne Warszawskie;

● Archiwum ODŻIMBJP;

● Archiwum Sekretariatu Prymasa Polski;

● Archiwum Instytutu Prymasowskiego.

Opracowania:

● B. Cywiński, Ogniem próbowane., t. I i II, Warszawa 1981-1992;

● A. Dudek, R. Gryz, Komuniści i Kościół w Polsce (1945- 1989), Kraków 2003;

● A. Grajewski, Kompleks Judasza., Katowice 1998

● G. Kucharczyk, Czerwone karty historii Kościoła., Poznań 2002

● Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, wstęp, wybór dokumentów, redakcja A. Dziurok, Warszawa 2004;

● R. di Mattei, Sobór Watykański II. Historia dotąd nieopowiedziana, Marki 2012;

● Najnowsza historia Kościoła. Katolicy i Kościoły chrześcijańskie w czasie pontyfikatu Jana Pawła II (1978-2005), Kraków 2006.

● J. W. O`Malley SJ, Co się zdarzyło podczas Soboru Watykańskiego Drugiego, Kraków 2011;

● J. Orlandis, Kościół katolicki w II połowie XX wieku, Radom 2007;

● A. Riccardi, Stulecie męczenników. Świadkowie wiary XX wieku, Warszawa 2006;

● o. A. Wiltgen, Ren wpada do Tybru. , Poznań 2001;

● ks. Z. Zieliński, Kościół w Polsce 1944-2002, Radom 2003;

● J. Żaryn, Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2004.

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu zajęć student zna w stopniu pogłębionym źródła historyczne wykorzystywane w badaniach nad historią Kościoła w XX w., dostępne w Polsce, miejsca ich przechowywania, zasady dostępu badaczy do nich, a także specjalistyczną terminologię dotyczącą warsztatu historyka dziejów Kościoła XX w.; potrafi samodzielnie wyszukiwać, selekcjonować oraz porządkować źródła historyczne do historii Kościoła katolickiego w XX w. i opracowania do wybranego zagadnienia i na podstawie ich analizy formułować krytyczne sądy, potrafić określić specyfikę badawczą związaną z historią Kościoła i dziejami religijności XX w.; śledzić postęp badań dotyczących dziejów Kościoła w XX w., samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze, jest gotów do ciągłej oceny i weryfikacji poziomu własnej wiedzy, umiejętności i kompetencji zawodowych, przyjmowania i konstruktywnego ustosunkowywania się do recenzji swej pracy naukowej i zawodowej oraz prezentowania aktywnej i krytycznej postawy wobec przekazywanych mu treści.

Metody i kryteria oceniania:

Ocena jest wystawiana na podstawie ustnego kolokwium końcowego obejmującego całość zagadnień poruszanych na zajęciach. Kolokwium przeprowadzane jest w sesji letniej. Pomocniczym kryterium jest także aktywność studenta w trakcie semestru, jego konstruktywny udział w dyskusjach prowadzonych na zajęciach oraz regularne przygotowywanie się do zajęć. Warunkiem zaliczenia konwersatorium jest obecność na zajęciach (możliwa jest jedna nieobecność, każda następna wymaga osobnego ustnego zaliczenia u prowadzącego zajęcia).

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)