Proces polityczny w Republice Rzymskiej. Cz. IV
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3104-WH19AZIO/L-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.3
|
Nazwa przedmiotu: | Proces polityczny w Republice Rzymskiej. Cz. IV |
Jednostka: | Instytut Historyczny |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Pożądana znajomość dziejów Rzymu na poziomie dobrego liceum oraz terminologii nauk politycznych. |
Skrócony opis: |
Pierwsza wojna domowa i narzucenie porządku sullańskiego. Życie polityczne między pierwszą i drugą wojną domową, czyli porządek sullański między zwyczajną niemocą a nadzwyczajnymi dowództwami. (1) Do 70 r. – z ubezwłasnowolnionym trybunatem plebejskim (2) 70-60 – z restytuowanym trybunatem plebejskim. (3) Ostatnia dekada wolnej republiki: od pierwszego triumwiratu do drugiej wojny domowej (59-49). |
Pełny opis: |
Analiza życia politycznego republiki między wybuchem I i II wojny domowej 87-49). Niemoc ciała obywatelskiego i instytucji republikańskich w konfrontacji z nagą siłą zbrojną, objawiona podczas marszu na Rzym konsulów 88 r., sprawiła, że w ostatnim pokoleniu republiki proces polityczny odbywał się w cieniu legionów. Pacyfikacja Italii po drugiej fazie wojny domowej w 87 r. (tzw. dominacja Cinny) doprowadziła do definitywnej integracji sprzymierzeńców, ale okazała się nietrwała: po śmierci Cinny Sulla powtórnie ruszył na Rzym, poparty skoncertowaną akcją optymatów. Zwycięstwo w ostatniej fazie wojny domowe (83-82) uczyniło go absolutnym panem Rzymu, co wykorzystał na fizyczną eksterminację realnych i potencjalnych przeciwników politycznych (proskrypcje), osadzenie na zrabowanej ziemi 23 legionów, z którymi skończył wojnę, jako garnizonów strzegących nowego reżimu, wreszcie – jako dyktator – przebudowę ustroju republikańskiego w formie, która miała zapewnić trwałość dominacji senatu. Wykład koncentruje się na czynnikach, które sprawiły, że erozja politycznego porządku sullańskiego (rozpoczęta zaraz po abdykacji dyktatora, jeszcze za jego życia) okazała się niepowstrzymanym procesem, podsycanym w równej mierze działaniami jego obrońców, jak wrogów, prowadząc do drugiej wojny domowej i dyktatury Cezara, zapowiedzi nieuchronnego przekształcenia republiki w monarchię. |
Literatura: |
Appian, Wojny domowe (tłum. L. Piotrowicz). Cassius Dio, Historia rzymska (tłum W. Madyda). Plutarch, Żywoty: Sulla, Cicero, Pompeius, Cezar, Cato Młodszy (różne tłumaczenia i wydania). Cicero, Listy (różne tłumaczenia i wydania). J. Linderski, Rzymskie zgromadzenia wyborcze od Sulli do Cezara, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966. A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2005. |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu wykładu student rozumie specyfikę życia politycznego w schyłkowej fazie republiki, gdy narzuconą przez Sullę formę ustroju, dającą senatowi przewodnie stanowisko w republice drążyły z jednej strony konflikty w "obozie sullańskim", skłóconym zlepku koterii złączonych głównie strachem przed ambicjami najwybitniejszych członków własnego grona, z drugiej zaś działaniami jego przeciwników, nie godzącymi się z nową formą ustroju, zwłaszcza obezwładnieniem trybunatu plebejskiego. Widzi jak tarcia wewnątrz obozu sullańskiego doprowadziły do przywrócenia pełni władzy trybunów, zapoczątkowując permanentny konflikt instytucjonalny, który pogrążył republikę w postępującym chaosie. Rozumie rolę w tym procesie destabilizacji nierozwiązanych problemów odziedziczonych po Sulli: kwestii rolnej, zaognionej sullańskimi konfiskatami i powstaniem Spartakusa; kwestii aprowizacji Rzymu, politycznego centrum ustawicznie zagrożonego widmem głodu; kwestii realnego dopuszczenia do życia politycznego elit ex-sprzymierzeńców italskich. Wreszcie widzi jak ustawicznie objawiana nieudolność rządzącego kolektywu sprawiła, że politycznie aktywne grupy szeregowych obywateli – plebs miejski, weterani – opowiedziały się za rozwiązywaniem swych problemów przez obdarzane nadzwyczajnymi uprawnieniami jednostki, aw dłuższej perspektywie – za monarchią. |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunkiem zaliczenia jest obecność na większości wykładów (50% + 1). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.