Awangarda w Polsce: teoria i praktyka

nieobowiązkowe

Zajęcia poświęcone kształtowaniu się środowiska twórczego awangardy w Polsce i działalności awangardowych artystów jako teoretyków sztuki, dydaktyków i twórców – na tle działalności awangardy europejskiej.

Zajęcia w formie konwersatorium, o otwartej formule, poświęcone genezie i głównym kierunkom awangardy polskiej w relacji do europejskiej.

Analizie zostaną poddane: geneza, czynniki rozwoju i przejawy aktywności teoretycznej i praktycznej awangardowych twórców – od I Wystawy Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 r. – po Teorię widzenia Strzemińskiego i wystawy polskiej awangardy w Paryżu w okresie odwilży.

Wskazane zostaną najważniejsze ugrupowania i osobowości artystyczne, omówione kluczowe wystawy i periodyki.

Analizowane będą manifesty, teksty teoretyczne i krytyczne, interpretowane dzieła, rozpatrywane w kontekście ówczesnej kultury europejskiej.

Postawione zostaną pytania, skłaniające do redefinicji zjawiska i zmiany perspektyw badawczych

Poszczególne tematy konwersatorium wraz z terminarzem zostaną ustalone na pierwszym spotkaniu w uzgodnieniu z uczestnikami zajęć.

Źródła:

Brzękowski J., Chwistek L., Smolik P., Strzemiński W., O sztuce nowoczesnej, Łódź 1934

Listy Władysława Strzemińskiego do Juliana Przybosia z lat 1929-1933, do druku przygotował i przypisami opatrzył A. Turowski, „Rocznik Historii Sztuki”, T. IX: 1973.

Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej. Collection Internationale d’Art Nouveau. Katalog nr 2. Miejskie Muzeum Historii i Sztuki im. J. i K. Bartoszewiczów w Łodzi, Łódź 1932

Strzemiński W., Pisma, zebrała, oprac. i komentarzem opatrzyła Z. Baranowicz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975

Czasopisma:

„Blok & Kurier Bloku”, „Forma”, „Praesens”, „Zwrotnica”, „Komunikat a.r.”

Opracowania:

Altshuler B., Collecting the new: a historical introduction, [w:] Collecting the new: museums and contemporary art, ed. by B. Alshuler, Princeton 2007, s. 1–13

Altshuler Bruse, The Avant-Garde in Exhibition. New Art in the 20th Century, New York 1994

Bürger Peter, Teoria awangardy, Kraków 2005

Grupa „a.r.”. 40-lecie Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej w Łodzi, Łódź 1971

Jurkiewicz-Eckert D., „Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej” Muzeum Sztuki w Łodzi i jej znaczenie dla dziedzictwa kulturowego Europy, „Studia Europejskie” 2006 nr 4, s. 121–143

Kolekcja sztuki XX w. w Muzeum Sztuki w Łodzi, katalog wystawy Galeria Zachęta, Warszawa, 6 V – 2 VI 1991, Warszawa 1991

Kornhauser Jakub red., Siewior Kinga red., Głuchy brudnopis. Antologia manifestów awangard Europy Środkowej. Kraków 2015

Kornhauser J. red., Szumna M. red., Kmiecik M. red:, Awangarda i krytyka. Kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Kraków 2016

Luba I., Awangarda w CBWA. Wystawy Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego, Henryka Stażewskiego, Marii Ewy Łunkiewicz-Rogoyskiej w latach 1956-1969, Warszawa 2017

Luba I., Kobro i Strzemiński: Łódź – Warsaw – Paris (1956-1957), „Ikonotheka” 2016, nr 26, s. 137–166

Luba I., Paradoks sztuki narodowej i modernizmu. Władysław Strzemiński laureatem nagrody artystycznej miasta Łodzi w roku 1932, „Biuletyn Historii Sztuki” 2012, nr 3/4, s. 707–732

Luba I., Wawer E.P., Władysław Strzemiński i Wielka Wojna, „Rocznik Historii Sztuki” XL: 2015, s. 93–117

Ładnowska J., Nowoczesność z tradycją. 70 lat kolekcji a.r., http://www.tygielkultury.eu/10_12_2000/aktual/2ram.htm

Pałuszewski A., a.r. Mit urzeczywistniony. Dzieje i kolekcja, Łódź 1989

Powidoki życia. Władysław Strzemiński i prawa dla sztuki, Łódź 2012

Strożek P., Marinetti i futuryzm w Polsce 1909-1939: obecność - kontakty – wydarzenia, Warszawa 2012

Turowski A., Budowniczowie Świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej, Kraków 2000

Turowski A., Malewicz w Warszawie: rekonstrukcje i symulacje, Kraków 2002

Turowski A., Muzea Kultury Artystycznej, „Artium Questiones” 1983, nr 2, s. 90–103

Wenderski M., Cultural Mobility in the Interwar Avant-Garde Art Network: Poland, Belgium and the Netherlands, Routledge 2018

Katalogi wystaw indywidualnych i zbiorowych.

Po zakończeniu semestralnych zajęć studenci dysponują wiedzą z zakresu różnych form aktywności awangardy w Polsce i Europie, znajomością wybranych zjawisk, kierunków, dzieł i tekstów teoretycznych, oraz wiedzą z zakresu współczesnej metodologii badań nad awangardą, przydatną w samodzielnej pracy naukowej. Studenci zyskują umiejętności w zakresie: analizy formy wybranych dzieł awangardy oraz krytycznej oceny kontekstów historycznych, społecznych i politycznych jej działań.

Zaliczenie na podstawie obecności na wykładach (dopuszczalne dwie nieobecności na ocenę dostateczną). Podstawą uzyskania wyższej niż dostateczna (na podstawie obecności) oceny jest egzamin pisemny z tematyki omawianej w trakcie wykładów.