Burzliwa epoka – wędrówki ludów po całej Euro-pie w połowie 1. tysiąclecia AD

ogólnouniwersyteckie

Zajęcie dotyczą „okresu wędrówek ludów” – szczególnego etapu w dziejach Europy, dla którego charakterystyczne było przemieszczenie się dużych grup ludności („ludów”), stanowiących zbrojne struktury polityczne. Jednocześnie był to czas uformowania się jednolitej kultury materialnej różnoetnicznej elity. Skutkiem dynamicznych zmian był zupełnie nowy obraz Europy, dla której charakterystyczne stały się tzw. państwa sukcesyjne, tworzone przez Barbarzyńców na gruzach Imperium Romanum, oraz pojawienie się nowych ludów – najbardziej trwałą zmianą było wejście na arenę Słowian.

1. Wędrówki ludów – kto „wędrował”, dlaczego i po co? „Mała, późnoantyczna epoka lodowa”

2. Wędrówka wielka: Goci – od Skandynawii po Apeniny i Gibraltar

3. Wędrówka wielka: Wandalowie – znad Warty do Kartaginy

4. Wędrówka wielka: Burgundowie – znad środkowej Odry nad środkowy Rodan

5. Wędrówka wielka: Langobardowie/Longobar-dowie – od ujścia Łaby nad Tyber.

5. Wędrówka nieco krótsza: Anglowie i Saxonowie – rejs przez Morze Północne.

6. Wędrówka „tam i z powrotem” – Herulowie i ich powrót

7. Wędrówka największa: Słowianie – kiedy i skąd?

Zajęcia będą odwoływały się do ogólnej wiedzy uczestników i informacji przekazywanych przez prowadzacego. Podane niżej pozycje stanowią wskazówki bibliograficzne, dla osób chcących poszerzyć wiedzę.

G. Domański, Zagadnienie tak zwanej kultury burgundzkiej, „Przegląd Archeologiczny” 21, 1973, 123-163.

G. Domański, Kultura luboszycka między Łabą a Odrą w II-IV wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979.

K. Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian. Wybór pism pod redakcją Michała Parczewskiego, Kraków 2000.

P. Kaczanowski, J.K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Wielka historia Polski, tom 1, Kraków 1998.

A. Kokowski, Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum, Warszawa 2007.

J. Strzelczyk, Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 1992 (oraz późniejsze wydania).

J. Strzelczyk, Longobardowie. Ostatni z wielkiej wędrówki. V-VIII wiek, Warszawa 2014.

R. Wołągiewicz, Kultura wielbarska – problemy interpretacji etnicznej, [w:] T. Malinowski (red.), Problemy kultury wielbarskiej, Słupsk 1981, 79-106.

K_W06: ma wiedzę o dawnych i współczesnych instytucjach kultury i orientację w życiu kulturalnym

K_W14: posiada podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych osiągnięciach w zakresie nauki o kulturze oraz pokrewnych dyscyplin nauk humanistycznych i społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem archeologii protohistorycznej

K_W15: ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych koncepcjach na temat kształtowania się relacji pomiędzy ludami barbarzyńskimi a strukturami cywilizacji śródziemnomorskiej

K_U05: potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru teorii sztuki antycznej i pradziejowej i nowych mediów, archeologii i filozofii kultury

K_U07: posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii kultury i archeologii protohistorycznej oraz umiejętność wyciągania wniosków

K_K02: ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie światowego i krajowego dziedzictwa kulturowego, standardów upowszechniania, bezpieczeństwa i ochrony zabytków i stanowisk archeologicznych

K_K04: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu (muzealnika, kuratora, pracownika służby ochrony zabytków, animatora kultury, recenzenta wystaw)

aktywność w trakcie zajęć