Historia sztuki nowożytnej powszechnej

obowiązkowe

Wykład prezentujący zarys dziejów europejskiej sztuki nowożytnej. Tematyka zajęć koncentruje się na tych obszarach, okresach i tendencjach w sztuce od początków XV wieku, które najbardziej zaważyły na jej rozwoju. Największa uwaga poświęcona jest sztuce włoskiej, z zaakcentowaniem zagadnień przełomowych i mających znaczące konsekwencje dla innych obszarów. Prezentowane są również wybrane zjawiska ze sztuki innych krajów i regionów. Szerzej omawiana jest działalność niektórych artystów. Pominięte są natomiast niektóre zagadnienia, na temat których istnieje współczesna literatura w języku polskim.

Do zagadnień prezentowanych w czasie wykładu należą między innymi: Początki i rozwój sztuki renesansowej w XV-wiecznej Florencji – przemiany w architekturze sakralnej i świeckiej, malarstwie i rzeźbie (m.in. Ghiberti, Donatello, Masaccio, Brunelleschi, Alberti). Sztuka dojrzałego renesansu (m.in. Leonardo, Michał Anioł, Rafael, Bramante). Malarstwo weneckie końca XV i XVI w. (m.in. Bellini, Giorgione, Tycjan, Veronese, Tintoretto). Architektura, malarstwo i rzeźba XVI w. (m.in. malarstwo i rzeźba manierystyczna – Michał Anioł, Parmigianino, Rosso Fiorentino, Pontormo, Giambologna i in., architektura XVI w. – m.in Vignola, Palladio). Przemiany w architekturze i urbanistyce rzymskiej na przełomie XVI i XVII w. (Giacomo Della Porta, Domenico Fontana, Carlo Maderno). Malarstwo włoskie XVII w.: malarstwo rzymskie i bolońskie pocz. XVII w. (Carracci i szkoła bolońska, Domenichino, Guido Reni, Guercino); Caravaggio i caravaggioniści w Italii i na północy Europy; Pietro da Cortona, Andrea Sacchi, Nicolas Poussin i in. Rzeźba rzymska XVII w. (Bernini, Algardi, Mochi, Duquesnoy). Architektura rzymska XVII w. (Bernini, Borromini, Pietro da Cortona, Carlo Rainaldi, Carlo Fontana). Architektura XVII w. w Piemoncie (Guarino Guarini).

Omawiane będą również wybrane zagadnienia dotyczące sztuki innych krajów europejskich, m.in. malarstwo niderlandzkie XV wieku, dwory artystyczne Franciszka I w Fontainebleau i Rudolfa II w Pradze.

Literatura:

(ze względu na obszerność literatury dotyczącej sztuki nowożytnej, poniższy wykaz należy traktować wyłącznie jako ogólną wskazówkę, nie listę obowiązujących lektur)

Bastek G., Warsztaty weneckie w drugiej połowie XV i XVI wieku. Bellini, Giorgione, Tycjan, Tintoretto, Warszawa 2010

Białostocki J., Sztuka XV wieku od Parlerów do Dürera, Warszawa 2010

Blažicek O., Barockkunst in Böhmen, Praha 1967

Blunt A., Art and Architecture in France 1500 to 1700, Harmondsworth 1953 [i kolejne wydania]

Chastel A., Sztuka włoska, T. 1-2, Warszawa 1978

Die Kunst des Barock in Österreich, hrsg. G. Brucher, Salzburg 1994

Freedberg S.J., Painting in Italy 1500 to 1600, Harmondsworth 1975

Genaille R., Sztuka flamandzka i belgijska, tłum. H. Andrzejewska, Warszawa 1976

Gerson H., Ter Kuile E.H., Art and Architecture in Belgium 1600 to 1800, Harmondsworth 1960

Kalnein W., Levey M., Art and Architecture of the Eighteenth Century in France, Harmondsworth 1972

Kubler G., Soria M., Art and Architecture in Spain and Portugal and their American Dominions 1500 to 1800, Harmondsworth 1959

Levey M., Dojrzały renesans, Warszawa 1980

Levey M., Wczesny renesans, Warszawa 1972

Mérot A., French Painting in the 17th Century, New Haven 1995

Murray P. i L., Sztuka renesansu, tłum. J. Arszyńska, A. Mosingiewicz, Toruń 1999

Murray P., Architektura włoskiego renesansu, tłum. R. Depta, Toruń 1999

Nash S., Northern Renaissance Art, Oxford 2008

Osten G. von der, Painting and Sculpture in Germany and the Netherlands 1500 to 1600, Harmondsworth 1969

Poeschke J., Die Skulptur der Renaissance in Italien, Bd. 1-2, München 1990

Pope-Hennessy J., Italian High Renaissance and Baroque Sculpture, London 1963 [i kolejne wydania]

Pope-Hennessy J., Italian Renaissance Sculpture, London 1958 [i kolejne wydania]

Rosenberg J., Slive S., Ter Kuile E.H., Dutch Art and Architecture 1600-1800, Harmondsworth 1966

Rzepińska M., Malarstwo Cinquecenta, Warszawa 1989

Secomska K., Malarstwo francuskie XVII wieku, Warszawa 1985

Shearman J., Manieryzm, tłum. M. Skibniewska, Warszawa 1970

Tomkiewicz W., Rokoko, Warszawa 1988

Waźbiński Z., Malarstwo Quattrocenta, Warszawa 1989

Welch E., Art in Renaissance Italy 1350-1500, Oxford 1997

Wittkower R., Art and Architecture in Italy 1600 to 1750, Harmondsworth 1958 [i kolejne wydania]

Zerner H., Renaissance Art in France. The Invention of Classicism, Paris 2003

Ziemba A., Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380-1500, T. 1, Sztuka dworu burgundzkiego oraz miast niderlandzkich, Warszawa 2008, T. 2, Niderlandzkie malarstwo tablicowe 1380-1500, Warszawa 2011

K_W03, K_W04, K_W16

Po ukończeniu zajęć student zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną oraz ma uporządkowaną wiedzę ogólną w zakresie historii sztuki nowożytnej; zna zagadnienie mecenatu artystycznego oraz rozumie znaczenie uwarunkowań politycznych, gospodarczych i religijnych sztuki nowożytnej; ma uporządkowaną wiedzę szczegółową w ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym; zna główne ośrodki artystyczne i działalność najważniejszych nowożytnych malarzy, rzeźbiarzy i architektów; jest świadomy powszechności niektórych zjawisk artystycznych w nowożytnej Europie; potrafi scharakteryzować znaczenie centrów artystycznych dla rozpowszechniania się nurtów i tendencji w sztuce nowożytnej, a także rolę wybranych ośrodków prowincjonalnych; umie posługiwać się uzyskaną wiedzą, rozpoznając i interpretując zjawiska artystyczne oraz wyciągając wnioski z analizy dzieł sztuki.

Egzamin pisemny składa się z części ilustracyjnej, sprawdzającej umiejętność rozpoznawania dzieł, oraz testowej, zawierającej również pytania opisowe. Do zaliczenia na ocenę dostateczną wymagane jest uzyskanie min. 60% punktów.