Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Materialność obrazów. Rola tworzywa w sztuce późnego średniowiecza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3105-LMO-K
Kod Erasmus / ISCED: 03.6 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Materialność obrazów. Rola tworzywa w sztuce późnego średniowiecza
Jednostka: Instytut Historii Sztuki
Grupy: Konwersatoria
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

nieobowiązkowe

Skrócony opis:

Konwersatorium dotyczyć będzie materiałów i

determinowanych nimi funkcji obiektów

późnośredniowiecznych. Uczestnicy zapoznają się z

surowcami różnorodnych dzieł – malarskich, rzeźbiarskich

i innych – celem analizy jakości i właściwości formalnych

tworzyw. Rozpoznanie to ułatwi zrozumienie szerokiego

kontekstu historyczno-kulturowego oraz nakreślenie sieci

powiązań między rzeczami, twórcami i odbiorcami.

Pełny opis:

Zajęcia mają na celu refleksję nad materialnością i funkcją

obrazów wytwarzanych w Europie Zachodniej i Środkowej

w latach 1430-1530. Celem jest wspólne rozpoznanie

fizycznych cech materiałów – drewna, kamienia,

tekstyliów, metali i innych – oraz sposobów ich obrabiania.

Zrozumienie metod pozyskiwania surowców, procesu ich

przetwarzania, następnie wytwarzania obiektów i handlu

nimi umożliwią z kolei lepsze zrozumienie kontekstu

historyczno-kulturowego działania tych przedmiotów.

Tworzywo stanowiło i stanowi jeden z głównych – jeśli nie

najważniejszy – czynnik warunkujący odbiór dzieła i to

właśnie jego jakość prowokowała aplikowanie mu

symbolicznych konotacji i semantycznych znaczeń. Użyte

materiały warunkowały i konstytuowały nie tylko

społeczny status posiadaczy dzieł i ich postawy jako

odbiorców; były również aktorami w rozgrywkach

politycznych, ekonomicznych i tożsamościowych. O

potencjale „materialnego” podejścia stanowi również

rozpoznanie multisensoryczności obiektów, wariantów

manipulowania nimi i sposobów używania, a także możliwa

redefinicja statusu późnośredniowiecznego wytwórcy.

W czasie zajęć zastanowimy się nad surowcami

luksusowymi i ich tańszymi zamiennikami, nad postawami

twórców i odbiorców wobec materiałów surowych i

przekształconych, nad skalą wyrobów i poziomem

trudności ich technicznej produkcji. Skupimy się również

nad tym, w jaki sposób zmieniło się pojęcie wartości

obiektu oraz jak kształtowała się relacja między

kosztownością materiału a kunsztem rzemieślników.

Ramowy program zajęć:

1. Zajęcia wprowadzające. Zarys problematyki badań

nad materialnością i funkcją dzieł późnego

średniowiecza [zjazd stacjonarny]

2. Figury „jak żywe”. Problem skali i polichromii bądź

jej braku. Problem mimetyzmu: dlaczego pewne

rzeczy udają, że są czymś innym [zjazd online]

3. Konstruowanie malarskiego obrazu: etapy produkcji

i efekty specjalne [zjazd online]

4. Wspólny wysiłek: nastawy ołtarzowe i wielość ich

funkcji [zjazd stacjonarny]

5. Późnośredniowieczne tekstylia i sprawczość ich

skali. Witrażownictwo – produkcja całkiem

odrębna? [zjazd online]

6. Drobne obiekty jako przedmioty prywatnej dewocji

i świeckiego kolekcjonerstwa. Mikro-snycerka,

malarstwo małej skali oraz złotnictwo [zjazd online]

7. Ogrody Zamknięte. Multisensoryczne tryptyki z

Mechelen. Podsumowanie [zjazd online]

Literatura:

Literatura będzie w razie potrzeby modyfikowana w

kierunku indywidualnych zainteresowań uczestników;

istotne publikacje zostaną przesłane drogą elektroniczną.

Baxandall M., The limewood sculptors of Renaissance

Germany, New Haven, London, 1985

Białostocki J., Sztuka XV wieku od Parlerów do Dürera,

przekł. G. Przewłocki, Warszawa 2010

Bier J., Riemenschneider as a goldsmith’s model maker,

„The Art Bulletin” 37, 1955, s. 103-112

Bowyer E., Desire for life, [w:] Life Like: Sculpture, Color,

and the Body, kat. wyst. New York, Metropolitan Museum

of Art 2018

Drawing in Silver and Gold. Leonardo to Jasper Jones, kat.

wyst. National Gallery of Art, Washington 2015

Cud światła. Witraże średniowieczne w Polsce, kat. wyst.

Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2020

Husband T. The World in Play: Luxury Cards 1430-1540,

kat. wyst. The Metropolitan Museum of Art, New York

2016

Jopek N., Veit Stoss and the origins of collecting small-

scale sculpture before 1500, [w:] Re-thinking Renaissance

Objects: Design, Function and Meaning, red. P. Motture,

M. O’Malley, Oxford 2011

Jung J. E., The Tactile and the Visionary: Notes on the

Place of Sculpture in the Medieval Religious Imagination,

[w:] In Looking Beyond: Visions, Dreams, and Insights in

Medieval Art & History, red. C. Hourihane, Princeton 2019

Lindquist S. C. M., The meanings of nudity in Medieval Art:

an introduction, [w:] The Meanings of Nudity in Medieval

Art, Aldershot 2012

Long P., Artisan/Practitioners and the Rise of the New

Sciences. 1400-1600, Corvallis 2011

Nash S., Northern Renaissance Art, Oxford 2008

Neilson C., Carving life: the meaning of wood in early

modern European sculpture, [w:] The Matter of art, red.

Ch. Anderson, A. Dunlop, P. H. Smith, Manchester 2014

Nordenfalk C., The five senses in late medieval and

Renaissance art, „Journal of the Warburg and Courtauld

Institutes” 48, 1985, s. 1-22

Rath M., Actus et Imago. Die Gliedergruppe. Kult-Kunst-

Konzept, Berlin 2016

Shelby L. R., Gothic Design Techniques. The fifteenth-

century design booklets of Mathes Roriczer and Hanns

Schmuttermayer, London 1977

Small Wonders, red. F. Scholten, kat. wyst. Rijksmuseum,

Amsterdam 2017

Stielau A., Intent and Independence: Late Fifteenth-

Century Object Engravings, [w:] Visual Acuity and the Arts

of Communication in Early Modern Germany, red. Jeffrey

Chipps Smith, Farnham 2014

Söll-Tauchert S., Die grosse Kunstkammer: Bürgerliche

Sammler und Sammlungen in Basel, Basel 2011

Unfinished. Thoughts left visible, kat. wyst. The

Metropolitan Museum of Art, New York 2016

Watteeuw L., Enclosed Gardens of Mechelen: Late

Medieval Paradise Gardens Revealed, Amsterdam 2018

Ziemba A., Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500,

tom I: Sztuka dworu burgundzkiego i miast niderlandzkich,

Warszawa 2008

Ziemba A., Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500,

tom III: Wspólnota rzeczy: sztuka niderlandzka i

północnoeuropejska 1380-1520, Warszawa 2015

Efekty uczenia się:

Wiedza:

K_W01 – absolwent ma podstawową wiedzę o miejscu i

znaczeniu historii sztuki w systemie nauk oraz o jej

specyfice przedmiotowej i metodologicznej, zwłaszcza w

zakresie dzieł późnego średniowiecza

K_W02 – absolwent zna podstawową terminologię

historyczno-artystyczną dotyczącą dzieł sztuki późnego

średniowiecza, w szczególności w zakresie technik,

materiałów, funkcji i muzealnych warunków

przechowywania

K_W10 – absolwent zna na terminologię z zakresu teorii i

praktyki malarskiej, rysunkowej, rzeźbiarskiej, złotniczej i

innych

K_W17 – absolwent zna i rozumie podstawowe metody

analizy i interpretacji obiektów późnośredniowiecznych,

stosowane w historycznej i aktualnej historii sztuki i potrafi

je dostosować do badania konkretnego dzieła

Umiejętności:

K_U01 – absolwent potrafi wyszukiwać, analizować,

oceniać, selekcjonować i użytkować informacje,

wykorzystując różne źródła i sposoby

K_U02 – absolwent posiada podstawowe umiejętności

badawcze w zakresie sztuki późnego średniowiecza,

obejmujące formułowanie i analizę problemów

badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych,

opracowanie i prezentacje wyników w formie krótkiego

referatu ustnego

K_U04 – absolwent rozpoznaje różne rodzaje obiektów

sztuki (pod względem materiału i funkcji) oraz potrafi

przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację w celu

określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i

miejsca w procesie historyczno-kulturowym

Kompetencje:

K_K05 – absolwent poznaje zbiory muzealne MNW:

ekspozycję stałą.

Metody i kryteria oceniania:

Podstawą zaliczenia jest obecność na zajęciach

(dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności)

oraz aktywny udział w dyskusji.

Forma zaliczenia konwersatorium do wyboru: każdy z

uczestników przedstawi krótką analizę obiektu z ekspozycji

stałej w MNW w formie pisemnej (2-3 strony) albo ustnej

konsultacji z prowadzącą (15 minutowa rozmowa).

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 14 godzin, 40 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Agnieszka Dziki
Prowadzący grup: Agnieszka Dziki
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)