Świat śródziemnomorski i barbarzyńcy północnej Europy

nieobowiązkowe

Zajęcia będą poświęcone problematyce kontaktów cywilizacji śródziemnomorskiej z ludami wewnątrz Europy w starożytności. Szczególną rolę będzie odgrywało pytanie, co powodowało, że jedna ze stron dążyła do tych kontaktów

1. Kto to są barbarzyńcy: od Herodota po współczesną (niemal) etnologię

2. Grecy i Scytowie

3. Etruskowie i krąg halsztacki

4. Celtowie

5. Rzym poza Italią – kultura prowincji nadreńskich i naddunajskich

6. Interpretatio romana – postrzeganie barbarzyńców przez Rzymian

7. „Szlak bursztynowy” i Lugiorum nomen – czy Hariowie byli policją drogową?

8. Następcy Scytów – Sarmaci nad Dnieprem, Dniestrem i Dunajem

9. Wojny markomańskie – największy transfer cywilizacyjny starożytności.

10. Skandynawia

11. Nowi barbarzyńcy – Frankowie

12. Barbarzyńcy na granicy – Gepidowie

13. Barbarzyńcy wewnątrz Imperium – Goci

14. Barbarzyńcy wewnątrz Imperium – Longobardowie

15. Barbarzyńcy „bezobjawowi” – Wandalowie

Zajęcia będą odwoływały się do ogólnej wiedzy uczestników i informacji przekazywanych przez prowadzacego. Podane niżej pozycje stanowią wskazówki bibliograficzne, dla osób chcących poszerzyć wiedzę.

P. Kaczanowski, J.K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Wielka historia Polski, tom 1, Kraków 1998.

A. Kokowski, Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum, Warszawa 2007.

J. Kolendo, Świat antyczny i barbarzyńcy. Teksty, zabytki, refleksja nad przeszłością, tom I, Warszawa 1998.

J. Markale, Wercyngetoryks, tłum. H. Oledzka, Warszawa 1988

M. Mączyńska, Światło z popiołu. Wedrówki ludów w Europie w IV i V wieku, Warszawa 2013.

J. Strzelczyk, Goci – rzeczywistość i legenda, Warszawa 1984 (oraz późniejsze wydania).

J. Strzelczyk, Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 1992 (oraz późniejsze wydania).

J. Strzelczyk, Odkrywanie Europy, Poznań 2000.

J. Strzelczyk, Longobardowie. Ostatni z wielkiej wędrówki. V-VIII wiek, Warszawa 2014.

T. Sulimirski, Sarmaci, tłum. A. i T. Baranowscy, Warszawa 1979.

J. Wielowiejski, Główny szlak bursztynowy w czasach Cesarstwa Rzymskiego, Wrocław 1980.

J. Wielowiejski (red.), Znaczenie wojen markomańskich dla państwa rzymskiego i północnego Barbaricum, Scripta Archaeologica II, Warszawa 1982.

M. Wilczyński, Gejzeryk i „czwarta wojna punicka”, Oświęcim 2016.

Z. Woźniak, Osadnictwo celtyckie w Polsce, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970.

K_W06: ma wiedzę o dawnych i współczesnych instytucjach kultury i orientację w życiu kulturalnym

K_W14: posiada podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych osiągnięciach w zakresie nauki o kulturze oraz pokrewnych dyscyplin nauk humanistycznych i społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem archeologii protohistorycznej

K_W15: ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych koncepcjach filozoficznych od antyku do współczesności, ze szczególnym uwzględnieniem antycznych koncepcji historiozoficznych

K_U05: potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru teorii sztuki antycznej i pradziejowej i nowych mediów, socjologii i filozofii kultury

K_U07: posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki antycznej i pradziejowej, historii kultury i archeologii protohistorycznej oraz umiejętność wyciągania wniosków

K_K02: ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie światowego i krajowego dziedzictwa kulturowego, standardów upowszechniania, bezpieczeństwa i ochrony zabytków i stanowisk archeologicznych

K_K04: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu (muzealnika, kuratora, pracownika służby ochrony zabytków, animatora kultury, recenzenta wystaw)

aktywność w trakcie zajęć