Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Artystyczne oprawy uroczystości w nowożytnej Polsce

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3105-OUWDRZ-K
Kod Erasmus / ISCED: 03.6 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Artystyczne oprawy uroczystości w nowożytnej Polsce
Jednostka: Instytut Historii Sztuki
Grupy: Konwersatoria
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

nieobowiązkowe

Skrócony opis:

Podczas zajęć będą omawiane artystyczne oprawy różnego rodzaju uroczystości – świeckich i religijnych. Analizowane będą zarówno typy stosowanych dekoracji jak i ich programy.

Pełny opis:

Organizowanym w okresie nowożytnym uroczystościom zarówno świeckim jak i religijnym towarzyszyła bogata oprawa artystyczna. Jej splendor miał podkreślać znaczenie wydarzenia i wywrzeć jak największe wrażenie na uczestnikach i widzach. Ze względu na tymczasowy charakter powstających dekoracji, dziś te znane nam są najczęściej dzięki różnorodnym przekazom – pisanym i ikonograficznym. W oparciu o nie, będą omawiane typy i programy tego rodzaju realizacji. Na pierwszych zajęciach – wprowadzających – omawiana będzie terminologia stosowana w odniesieniu do sztuki okazjonalnej oraz analizowane rodzaje źródeł wykorzystywanych w badaniach tego rodzaju realizacji. Podczas kolejnych szczegółowej analizie zostaną poddane wybrane uroczystości świeckie (koronacje, wjazdy, triumfy, wesela) i religijne (kanonizacje, nabożeństwa czterdziestogodzinne, koronacje świętych wizerunków). Odtworzenie artystycznej oprawy każdego z omawianych wydarzeń pozwoli na stworzenie katalogu rozwiązań formalnych i treściowych; konwencjonalnych i indywidualnych jakich używano dla uzyskania pożądanego efektu. Zajęcia skoncentrowane na oprawie artystycznej uroczystości, ale ze względu na jej związek z konkretnym wydarzeniem uwzględniające problematykę ceremoniału, propagandy przez sztukę, odbioru.

Literatura:

Źródła

Constellatio Felix: Die Planetenfeste Augusts des Starken anlässlich der Vermählung seines Sohnes Friedrich August mit der Kaisertochter Maria Josepha 1719 in Dresden, hrg. C. Schnitzer, Dresden 2014.

Entrata in Roma dell' eccel[issimo] ambasciatore di Polonia l'anno MDCXXXIII, Roma 1633, http://special-1.bl.uk/treasures/festivalbooks/BookDetails.aspx?strFest=0180

Hochzeitlicher Einzug der Jungen Königin zu Cracou. Mit anzeigung aller Herschafft und Herrlicheiten so von beden Theilen mit eingeritten sindt. Geschehen den 5 Maij. Anno 1543, Augusburg 1543, http://special-1.bl.uk/treasures/festivalbooks/BookDetails.aspx?strFest=0290

Jarmundowicz K., Fundacyja kościoła y klasztoru lendzkiego Świętego Zakonu cystarskiego sześcią wiekami trwałości swoiey stwierdzona, Poznań 1745.

Kronika mieszczanina krakowskiego z lat 1575-1595, wyd. H. Barycz, Kraków 1930.

Laboureur de J., Relacja z podróży królowej polskiej, [w:] Cudzoziemcy o Polsce: relacje i opinie, wybrał i oprac. J. Gintel, t. 1: Wiek X – XVIII, Kraków 1971, s. 238-259.

Ostatnie wielkie widowisko barokowej Europy. Polskie relacje z uroczystości weselnych Fryderyka Augusta i Marii Józefy w Wiedniu i Dreźnie w 1719 r., wstęp, oprac. K. Kuraś, współpr. J. Pabian, Kraków 2015.

Putanowicz J.A., Życie cuda y dzieje kanonizacyi S. Jana Kantego..., Kraków 1780 http://bc.dominikanie.pl/dlibra/docmetadata?id=69&from=pubstats

Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego zebrane i wydane r. p. 1584, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1858, s. 263-265, 877-883. http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=48455&showContent=true

Sławny wjazd do Rzymu Jerzego Ossolińskiego, wielkiego posła polskiego, [b.m.] 1633

A true relation of the manner of the coronation of the present King of Poland. And likewise an account of the celebration of the funerals of the two last deceased kings, London 1676, http://special-1.bl.uk/treasures/festivalbooks/BookDetails.aspx?strFest=0293

Wjazd, koronacja, wesele najjaśniejszej królowej jej mości Cecylii Renaty w Warszawie r. 1637, oprac. wstęp i przyp. A. Falniowska-Gradowska, Warszawa 1991.

Opracowania

Baranowski A.J., Oprawy uroczystości koronacyjnych wizerunków Marii na Rusi Koronnej w XVIII w., „Biuletyn Historii Sztuki”, 57: 1995, nr 3-4, s. 299-322.

Betlej A., Oprawy artystyczne uroczystości okazjonalnych we Lwowie w XVIII wieku. Próba rekonesansu, [w]: Velis quod possis. Studia z historii sztuki ofiarowane Profesorowi Janowi Ostrowskiemu, red. A. Betlej, K. Brzezina-Scheuerer et al., Kraków 2016

Brzustowski B.W., Turniej rycerski w Królestwie Polskim w późnym średniowieczu i renesansie na tle europejskim, Warszawa 2003.

Chemperek D., Historiografia i literatura dawna o tryumfie Stanisława Żółkiewskiego i hołdzie Szujskich w roku 1611, „Res Historica”, 37: 2014, s. 21-46.

Chrościcki J. A., Architektura okazjonalna XVI-XVIII wieku w Polsce. Próba charakterystyki, [w:] Treści dzieła sztuki, Warszawa 1969, s. 215-234.

Chrościcki J. A., Barokowa architektura okazjonalna, [w:] Wiek XVII – kontrreformacja, barok. Prace z historii kultury, red. J.Pelc, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970, s. 229-254.

Chrościcki J. A., Intrada z 1646 r. jako przykład związków artystycznych Gdańska z Antwerpią, [w:] Sztuka pobrzeża Bałtyku, Warszawa 1978, s. 309-340.

Chrościcki J. A., Viae Regiae w środkowej Europie w XVII i XVIII wieku, „Rocznik Historii Sztuki”, 16: 1987, s. 267-282.

Dalewski Z., Ceremoniał koronacyjny królów polskich w XV i początkach XVI wieku, „Kwartalnik Historyczny”, 102: 1995, nr 3-4, s. 37-60.

Europa triumphans: Court and Civic Festivals in Early Modern Europe, vol. 1-2, ed. J. R. Mulryne, H. Watanabe-O'Kelly, M. Shewring, London 2004.

Fabijańska-Żurawska T., Ceremonialne wjazdy paradne w Polsce XVII wieku, [w:] Królewskie karety Jana III Sobieskiego, red. E. Birkenmajer, A. Kwiatkowska, Warszawa 2003

Gałuszka J., „Akt sławny, wielki i nigdy w Polszcze niewidziany…” Warszawski triumf Stanisława Żółkiewskiego (1611) na tle uroczystości z 1583 roku, „Zapiski Historyczne”, 84: 2019, nr 2, s. 171-203.

Gieysztor-Miłobędzka, E. Nabożeństwo Czterdziestogodzinne a sztuka, „Biuletyn Historii Sztuki”, 47: 1985, nr 1-2, s. 3-14.

Kowalczyk J ., Sławne theatrum na weselu podkanclerzego Jana Zamoyskiego, „Pamiętnik Teatralny", 17: 1964, nr 3, s. 242-251:

Kowalczyk J .,, Triumf i sława wojenna „all'antica" w Polsce w XVI w., w: Renesans, Sztuka i ideologia. Materiały Sympozjum Naukowego Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Kraków, czerwiec 1972, Warszawa 1976, s. 293-348

Kowalczyk J., Mars i Parys. Uroczystości triumfalne i weselne w Krakowie w 1583 r., [w:] idem. W kręgu kultury dworu Jana Zamoyskiego, Lublin1980, s. 103 -159.

Król jedzie! Wizyty władców polskich w Gdańsku XV-XVIII w., Katalog wystawy, Muzeum Gdańska, 6 lipca – 30 października 2018 r., t. 1: Eseje, red. E. Kizik, t. 2: Katalog, red. Jacek Kriegseisen, Gdańsk 2018

Makowski T., Poselstwo Jerzego Ossolińskiego do Rzymu w roku 1633, Warszawa 1996.

Mosingiewicz A., Kaczor D., Emblematyka w służbie władzy. Adama Jacoba Martieniego corpus emblematicum, czyli projekt chorągwi gdańskich straży obywatelskich z okazji intrady Ludwiki Marii Gonzagi do Gdańska w 1646 roku, [w:] Sztuka w kręgu władzy. Materiały LVII Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki poświęconej pamięci Profesora Szczęsnego Dettloffa (1878-1961) w 130. rocznicę urodzin, Toruń, 13-15 listopada 2008, red. E. Pilecka, K. Kluczwajd, Warszawa 2009, s. 161-178.

Mossakowski S., Orbis Polonus studia z historii sztuki XVII-XVIII wieku, Warszawa 2002, s. 56-65, 85-141, 164-196.

Mroziewicz K., Pamięć o wjeździe Zygmunta III do Krakowa (1587) i problem reprezentacji oprawy artystycznej uroczystości w przekazach drukowanych w XVI i XVII wieku, „Rocznik Historii Sztuki”, 44: 2019, s. 163-177. http://journals.pan.pl/dlibra/publication/131207/edition/114605/content

Nowaszczuk J. , Jasnogórskie homagium koronacyjne, Szczecin 2019

Osiecka-Samsonowicz H., Polskie uroczystości w barokowym Rzymie 1587-1696. Warszawa 2012.

Petrus J.T., Rolka Wazowska. Wjazd królowej Konstancji do Krakowa w roku 1605, Kraków 1996.

Rożek M., Ostatnia koronacja w Krakowie i jej artystyczna oprawa, „Rocznik Krakowski”, 44: 1973, s. 97-112.

Rożek M., Uroczystości w barokowym Krakowie, Kraków 1976.

Śliwowska A., Uroczyste wjazdy monarsze do Wrocławia w latach 1527-1620, Wrocław 2008.

Targosz K., Królewskie uroczystości weselne w Krakowie i na Wawelu 1512-1605, Kraków 2007.

Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich, red. M. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 1999.

Tracz Sz., Artystyczna oprawa brackich świąt i uroczystości w diecezji krakowskiej do 1783 roku, „Rocznik Historii Sztuki”, 44: 2019, S. 227-248. http://journals.pan.pl/dlibra/publication/131211/edition/114609/content

Walczak M., Uroczystości pięćsetlecia kanonizacji św. Stanisława w Krakowie w r. 1753 okiem historyka sztuki, „Folia Historica Cracoviensia”, 9: 2003, s. 227-262.

Weil M.S., The Devotion of the Holy Hours and Roman Baroque Illusions, „Journal of the Warburg and Courtland Institutes”, 37, 1974, s. 218-248.

Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001

Widacka H., Triumfy antyczne a entraty poselskie XVII w. w zbiorach graficznych Biblioteki Narodowej, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 9: 1973, s. 441-460.

Wijaczka J., Rejestr wydatków na poselstwo bawarskie w 1553 roku, „Kieleckie Studia Historyczne”, 12: 1994, s. 205-237.

Woś J.W., Dwie wizyty legata papieskiego Enrica kardynała Caetaniego w Warszawie 1596-1597 według relacji spisanej przez mistrza ceremonii Giovanniego Paola Mucantego, Warszawa 1996.

Zdańkowska M., Rolka Sztokholmska skarb Zamku Królewskiego w Warszawie, Warszawa 2019.

Żukowski J., Phoenix alter. Program ideowy pierwszej wizyty Władysława IV w Gdańsku (1634), „Barok. Historia – Literatura – Sztuka”, 18: 2011, nr 2(36), s. 131-173.

Żukowski J., Architektura okazjonalna na uroczystości zaślubin i koronację Ludwiki Marii Gonzagi w roku 1646, „Biuletyn Historii Sztuki”, 73: 2011, nr 1-2, s. 45-90.

Żukowski J., „Cnotą przewyższasz gockiego Adolfa”. Oprawa artystyczna toruńskiej (1635) i elbląskiej (1636) intrady Króla Jego Mości, w: Polis – Urbs – Metropolis, red. L. Lameński i E. Błotnicka-Mazur, Warszawa 2011, s. 105-124.

Żukowski J., Arte et Marte: wileńskie bramy triumfalne Władysława IV, „Chronicon Palatii Magnorum Ducum Lithuaniae”, vol. 2, 2011 (wyd. 2012), s. 250-273.

Żukowski J., Święto sławy. Ingres koronacyjny Cecylii Renaty w 1637 roku, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXV, 2013, 2, s. 233-293.

Żukowski J., Ephemeral Architecture in the Service of Vladislaus IV Vasa, w: Ceremonial Entries in Early Modern Europe. The Iconography of Power, ed. J.R. Mulryne, M.I. Aliverti, A.M. Testaverde, London 2015, s. 189-219.

Żukowski J., Żądza chwały. Władysław IV Waza w ikonografii performatywnej, Warszawa 2018

Żygulski Z. jun., Wspaniały turniej sprawiony w Polsce (uwagi kostiumologiczne), ”Biuletyn Historii Sztuki”, 54: 1992, nr 4, s. 3-22.

Żygulski Z. jun., Rolka Sztokholmska, [w:] Urbs celeberrima. Księga pamiątkowa na 750-lecie lokacji Krakowa, red. A. Grzybkowski, Z. Żygulski jun., T. Grzybkowska, Kraków 2008, s. 408-429.

Efekty uczenia się:

Po zrealizowaniu zajęć student:

K_W02

Zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą dzieł sztuki okazjonalnej, w szczególności w zakresie technik, materiałów, funkcji, datowania, warunków przechowywania.

K_W04

Ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu nowożytnej sztuki efemerycznej w Polsce ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym, w zakresie najważniejszych artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk.

K_W16

Ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki z innymi dziedzinami nauki, jak historia, filozofia, antropologia, wiedza o kulturze, religii i literaturze

K_W17

Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji obiektów sztuki, stosowane w historycznej i aktualnej historii sztuki i potrafi je dostosować do badania konkretnego dzieła

K_U01

Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje, wykorzystując różne źródła i sposoby

K_U04

Potrafi rozpoznać różne rodzaje obiektów sztuki efemerycznej (pod względem techniki, tematu, typologii, chronologii, stylistyki, genezy, atrybucji) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, umie opisać dzieła omawianego okresu identyfikując i wartościując zjawiska i problemy szczególnie istotne

K_U06

Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i zdobywać umiejętności badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego

K_U07

Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków

K_U010

Posiada umiejętność przygotowywania typowych prac w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych oraz innych źródeł

K_U011

Posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych w zakresie historii sztuki oraz innych źródeł

K_U13

Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie na ocenę na podstawie obecności, uczestnictwa w zajęciach, krótkich testów przeprowadzanych na każdych zajęciach dotyczących zagadnień omawianych na zajęciach poprzednich.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)