Rzeczpospolita na kulturowej mapie Europy
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3105-RZNME-KK |
Kod Erasmus / ISCED: |
03.6
|
Nazwa przedmiotu: | Rzeczpospolita na kulturowej mapie Europy |
Jednostka: | Instytut Historii Sztuki |
Grupy: |
Konwersatoria z historii kultury |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | nieobowiązkowe |
Skrócony opis: |
Celem konwersatorium jest prześledzenie wzajemnych kontaktów oraz historycznych uwarunkowań określających miejsce i pozycję państwa polsko-litewskiego w nowożytnej Europie. Zagadnienie to analizowane będzie przede wszystkim w kontekście wybranych zjawisk z zakresu historii kultury – rozpatrywanych na tle zasadniczych przemian społecznych i gospodarczych. |
Pełny opis: |
Oto przegląd tematów, których część będzie omawiana: 1) Regiony Europy – odmienne tradycje, różne poziomy rozwoju. Ujęcia modelowe w historiografii europejskiej (koncepcja „długiego trwania” - Fernand Braudel, modele i strefy gospodarcze – Witold Kula, Marian Małowist; centra i peryferie - Immanuel Wallerstein) oraz ich przydatność. 2) Dziedzictwo średniowiecza – postępująca unifikacja kulturowa (rola łaciny, jednolity system edukacji, także uniwersyteckiej, klasztory, ruch pielgrzymkowy). 3) Granice polityczne – terytoria pograniczne – granice w kulturze; najważniejsze organizmy polityczne, które powstały w okresie średniowiecza i ich późniejsza ewolucja ku państwu narodowemu. 4) Podział Europy na katolicką i protestancką. Integracyjna rola papiestwa; Sobór trydencki – reformy instytucjonalne – sukcesy kontrreformacji (edukacja, dyplomacja, przepływ informacji; dokumentowanie działalności kościoła: relacje o stanie diecezji, wizyty ad limina etc.). 5) Nowożytne centra Europy – zmiany na pozycji lidera (Rzym – Florencja/Mediolan/Neapol – Paryż – Madryt – Londyn/Amsterdam); nowe atrybuty centrum. 6) Migracje na kontynencie europejskim – powody – kierunki – konsekwencje kulturowe. Włosi w Rzeczypospolitej; Włosi w Europie. 7) Europejskie inspiracje w okresie renesansu i baroku (nowe idee oraz formy ich rozprzestrzeniania się; podróże „do szkół” a system edukacji). 8) Obieg informacji – europejskie centra ich zbierania oraz dystrybucji. Przemiany polityczne stymulujące wzrost zainteresowania informacją. Postęp techniczny – wynalezienie druku – gwałtowne zwiększenie nakładów. Początki prasy; rola gazetek rękopiśmiennych (avvisi) oraz druków ulotnych – formy ich cyrkulacji, zasięg społecznego oddziaływania. 9) Nowożytna dyplomacja – nowe zadania i funkcje; zmiany organizacyjne. a) Ewolucja i stabilizowanie się struktur dyplomatycznych. Relacje nuncjuszy papieskich oraz ambasadorów weneckich; korespondencja bieżąca. b) Polskie poselstwa na europejskich dworach (Mikołaj Wolski, 1610; Jerzy Ossoliński,1633; Krzysztof Opaliński, 1645) – cele, przebieg misji, propaganda i odbiór społeczny. c) Ceremoniał dyplomatyczny – forma porządkowania oficjalnych kontaktów, a zarazem ważne zjawisko kulturowe d) Kształtowanie wyobrażeń: formułowane oceny i komentarze oraz różnorodne formy oddziaływanie propagandowego stosowane przez polsko-litewskich posłów udających się do europejskich stolic, a także opinie zagranicznych dyplomatów przybywających do Rzeczypospolitej. |
Literatura: |
Przykładowo: Fernand Braudel, Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w czasach Filipa II; Marian Małowist, Wschód a Zachód Europy; Antoni Maczak, Rządzący i rządzeni; Witold Kula, Miary i ludzie; Wolfgang Reinhard, Życie po europejsku; Henryk Litwin, Chwała Północy. |
Efekty uczenia się: |
Orientacja w podobieństwach i różnicach dróg rozwojowych poszczególnych regionów Europy oraz polskiej społecznej, ustrojowej i kulturowej specyfice. Refleksja nad czynnikami sprzyjającymi rozprzestrzenianiu się wzorców, a także determinującymi zacofanie oraz stymulującymi rozwój. Student zna, rozumie, potrafi: K_W02: zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną, potrzebną do rozpoznania zarówno właściwości formalno-stylowych, jak i treści ideowych dzieł sztuki i innych wytworów kultury; K_W16: ma podstawową wiedzę o powiązaniach dyscyplin humanistycznych takich jak historia, historii sztuki, filozofia, antropologia, wiedza o kulturze, religii i literaturze; K_U04: potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację zabytków kultury, w tym dzieł sztuki, z zastosowaniem nowoczesnej metodologii, w celu określenia ich oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym; K_U11: posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim, dotyczących kulturowego kontekstu dzieł sztuki oraz innych wytworów kultury, w tym tekstów źródłowych; K_U13: potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej role słuchacza, dyskutanta i referenta. |
Metody i kryteria oceniania: |
Frekwencja, aktywność na zajęciach oraz - ewentualnie - kolokwium zaliczeniowe. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.