Seminarium magisterskie prof. W. Tygielski

seminaria magisterskie

Tematem, wokół którego koncentrować się będą spotkania seminaryjne będzie Ikonografia Rzeczypospolitej: wizerunki (obrazy, grafika) symbolizujące państwo i - jako narzędzie propagandowe - przyczyniające się do jego integracji. Będą to także różnorodne formy ekspresji, obserwowane w życiu publicznym Rzeczypospolitej we wczesnym okresie nowożytnym, konfrontowane w miarę możliwości z realiami europejskimi. Odnosi się to zarówno do uroczystości państwowych (wjazdy monarsze, koronacje, pogrzeby władców) i prywatnych, jak też do aktywności dyplomatycznej. Wątki powyższe podejmowane będą w trakcie analizy źródeł pisanych (opisy poszczególnych uroczystości, relacje z działań dyplomatycznych etc.) oraz towarzyszących im przedstawień ikonograficznych.

Zajęcia mają charakter seminaryjny, co oznacza, że fragmenty tekstów źródłowych oraz przekazy ikonograficzne będą wspólnie analizowane w trakcie spotkań, podczas których uczestnicy seminarium – zgodnie z tradycją – referują także własne prace. Tych zaś różnorodności nie sposób ani przewidzieć, ani też opisać w sylabusie.

Analizowane źródła odnosić się będą do państwa, systemu władzy i społeczeństwa staropolskiego, a także do wybranych uroczystości państwowych i prywatnych oraz do niektórych epizodów dyplomatycznych i podróży odbywanych w innym charakterze. Będziemy wspólnie analizować znaczenie wybranych symboli i wizerunków – zastanawiając nad unikalnym charakterem rozwiązań ustrojowych dawnej Rzeczypospolitej. Elementy ceremoniału dworskiego i dyplomatycznego będą natomiast – w miarę możliwości – interpretowane jako świadectwo dystansu kulturowego (lub braku owego dystansu) pomiędzy Rzecząpospolitą a krajami Zachodniej Europy oraz Moskwą i Turcją w XVI, XVII i XVIII w. Lektura tekstów źródłowych, uzupełnianych ikonografią, pozwoli przyjrzeć się inspiracjom płynącym do Rzeczypospolitej z nowożytnych centrów europejskiej kultury i dyplomacji, a także zastanowić nad warunkami ewentualnej recepcji bodźców kulturowych oraz cywilizacyjnych, postrzeganych w kontekście obserwowanych w państwie polsko-litewskim procesów modernizacji.

Jest bardzo bogata i wymaga surowej selekcji. Przykładowo:

Mieczysław Gębarowicz, Początki malarstwa historycznego w Polsce; Teresa Jakimowicz, Temat historyczny w sztuce ostatnich Jagiellonów; Hanna Osiecka-Samsonowicz, Polskie uroczystości w barokowym Rzymie, 1587-1696; Henryk Litwin, Chwała Północy. Rzeczpospolita w polityce Stolicy Apostolskiej, 1598-1648; Anna Markiewicz, Podróże edukacyjne w czasach Jana III Sobieskiego; Ewa Manikowska, Sztuka, ceremoniał, informacja; Małgorzata Ewa Kowalczyk, Obraz Włoch w polskim piśmiennictwie geograficznym i podróżniczym osiemnastego wieku; Dominika Walewander-Musz, Entrata księcia Radziwiłła do Rzymu, czyli triumf po polsku.

Przykładowe teksty źródłowe, których wybrane fragmenty mogą być przedmiotem analizy (ich wybór zależeć będzie od zainteresowań uczestników):

Stanisław Miński, Sposób odprawowania poselstwa, 1596; J. A. de Thou, O przyjęciu w Paryżu posłów polskich, wysłanych z doniesieniem o wybraniu na tron Henryka Walezyusza, 1573; teksty oraz ikonografia dotycząca zdobycia Smoleńska, tzw. Pokłonu carów Szujskich z 1611 r.; Relacje, opisujące wjazd Jerzego Ossolińskiego do Rzymu (1633); Listy Krzysztofa Opalińskiego do brata, Łukasza – dotyczące poselstwa po Ludwikę Marię Gonzagę; Stanisław Kobierzycki, Historia Władysława, królewicza polskiego i szwedzkiego;

W grę wchodzi także analiza wybranych fragmentów diariuszy: ilustrujących podróż królewicza Władysława po Europie (1624-25), a także podróże Macieja Rywockiego, 1584-1585; Jakuba Sobieskiego, 1607-1613; Macieja Vorbek-Lettowa, 1610-1614; Jana Heidensteina, 1631-1634; Sebastiana Gawareckiego [podróż Marka i Jakuba Sobieskich] 1646-1648; Bartłomieja Nataniela Wąsowskiego [podróż Mikołaja i Zygmunta Grudzińskich], 1650-1656; Teodora Billewicza, 1677-1678, Stanisława Wierzbowskiego, 1678-1679, Karola Stanisława Radziwiłła, 1684-1687 i Augusta Moszyńskiego, 1784-1786.

Celem zajęć jest osiągnięcie (lub doskonalenie) umiejętności krytycznej lektury tekstów źródłowych oraz interpretacji przekazów ikonograficznych. Uczestnicy seminarium wynoszą z niego wiedzę na temat świata symboli dawnej Rzeczypospolitej oraz podróży po Europie we wczesnym okresie nowożytnym (XVI-XVIII w.), ówczesnych realiów dyplomatycznych oraz przemian kultury dworskiej. Przy okazji uporządkowaniu oraz systematyzacji ulega także wiedza uczestników na temat funkcjonowania państwa oraz struktur społeczeństwa staropolskiego i ich ewolucji. Głównym efektem kształcenia pozostają jednak – tradycyjnie – umiejętności warsztatowe pozwalające na analizę konkretnych zagadnień oraz pierwsze opracowania o charakterze naukowym, samodzielnie przygotowane przez dyplomantów.

K2_W04; K2_W06; K2_W07; K2_U01; K2_U02; K2_U03; K2_U04; K2_U05; K2_U06; K2_U07; K2_U08; K2_U09; K2_U11; K2_U12; K2_U13; K2_U14; K2_K01; K2_K02; K2_K03; K2_K04; K2_K05

Student zna i rozumie:

ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki i kultury;

ma pogłębioną wiedzę o dziedzinach nauki i dyscyplinach naukowych powiązanych z historią kultury i historią sztuki, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych; zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji, wartościowania i problematyzowania różnych wytworów kultury, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii i historii sztuki.

Student potrafi:

wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z zakresu historii kultury z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy;

wykorzystywać pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla historii kultury;

integrować wiedzę z różnych dyscyplin w zakresie historii kultury i sztuki oraz zastosować ją w nietypowych sytuacjach profesjonalnych; przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych rodzajów dzieł sztuki, stosując oryginalne podejścia, uwzględniające nowe osiągnięcia historii sztuki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym;

stosować umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, samodzielnego formułowania wniosków i krytycznych wypowiedzi oraz tworzenia syntetycznych podsumowań;

stosować umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury na podstawie wiedzy naukowej i doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach;

potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik informacyjno-komunikacyjnych ze specjalistami z zakresu historii kultury oraz dziedzin nauki i dyscyplin pokrewnych oraz niespecjalistami, w języku polskim i języku obcym, a także popularyzować wiedzę o humanistyce oraz wytworach kultury i jej instytucjach;

stosować pogłębioną umiejętność przygotowania prac pisemnych w języku polskim i języku obcym uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii kultury i sztuki;

Stosować pogłębioną umiejętność przygotowania wystąpień ustnych, w języku polskim i języku obcym, w zakresie historii kultury lub w obszarze leżącym na pograniczu pokrewnych dyscyplin naukowych; stosować umiejętność zróżnicowanego wykorzystywania technologii informacyjnej w nauce i pracy; potrafi rozwijać aktywność poznawczą i umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej;

świadomie stosować swoją wiedzę z zakresu humanistyki oraz umiejętności warsztatowych; rozumie potrzebę stałego ich pogłębiania;

potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób, współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role, planować własne przedsięwzięcia badawcze, jak też czuwać nad realizacją zadań zbiorowych;

Student jest przygotowany do określenia priorytetów służących realizacji określonego przez siebie lub innych zadania;

aktywnego uczestniczenia w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy i świata;

przekuwania projektów w profesjonalne działania o charakterze badawczym, myśląc w sposób przedsiębiorczy i działając na rzecz dobra wspólnego; prawidłowego identyfikowania i rozstrzygania dylematów związanych z wykonywaniem zawodu;

rozumie konieczność przestrzegania norm etycznych w pracy historyka kultury i popularyzacji wiedzy z zakresu historii i historii sztuki; systematycznego uczestniczenia w życiu kulturalnym, interesowania się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi, nowatorskimi formami wyrazu, nowymi zjawiskami w kulturze.

Zaliczenie na podstawie obecności oraz aktywności podczas spotkań seminaryjnych, jakości prezentowanych referatów oraz krótszych wystąpień, a także postępów w przygotowywaniu własnej pracy na stopień.