Sztuka i nauka w XX wieku. Od czwartego wymiaru po bio-art

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	3105-SZIN-K
Kod Erasmus / ISCED:	03.6 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Sztuka i nauka w XX wieku. Od czwartego wymiaru po bio-art
Jednostka:	Instytut Historii Sztuki
Grupy:	Konwersatoria
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	nieobowiązkowe
Skrócony opis:	W ramach proponowanych zajęć, studenci będą mogli zapoznać się ze spektrum zjawisk związanych z relacjami sztuki i nauk ścisłych w XX wieku. Temat zaprezentowany zostanie w szerokim polu odniesień - od radykalnych artystów awangardowych łączących swoje ambicje z odkryciem czwartego wymiaru i geometrii nieeuklidesowej, po współczesnych twórców wykorzystujących w swojej sztuce odkrycia nauk biologicznych.
Pełny opis:	Powiązanie awangardy z odkryciami nowoczesnych nauk ścisłych często rozpatrywane było jako objaw “ducha czasu”, wspólnoty myśli i celów o bardziej ogólnym charakterze. Proponowane zajęcia mają na celu zerwać z tym stereotypem, dając studentom okazję do zapoznania się ze szczegółowymi przypadkami wykorzystania tych nauk w celu zrewolucjonizowania myślenia o świecie, przestrzeni, a także relacjach natury i kultury. Artyści początku wieku mimo częstego odrzucenia pozytywistycznych przesłanek nauki nowoczesnej, wciąż poszukiwali w niej inspiracji dla nowych form myślenia o świecie. Wywodząc swoje teorie z eklektycznego połączenia ezoteryki, fizyki, matematyki, biologii i spekulacji bliskiej często rozwijającemu się w tym czasie gatunkowi science-fiction poszukiwali wizji nowej przestrzeni i nowego człowieka. Wraz z awangardowym kultem maszyny i nowego człowieka-robota sztuka dążyła z jednej strony do afirmacji nowoczesnego świata, z drugiej zaś poprzez ucieczkę na prowincję i kontakt z naturą uciekała w stronę utopii wolnego, organicznego tworzenia. Podział ten komplikuje się wraz z powstaniem powojennych nurtów sztuki neo-awangardowej, konceptualizmem i cybernetyką, a następnie współczesnym bio-artem, transhumanizmem i twórczością typu “art and research”. Mimo wyraźnych powiązań z nurtami awangardowymi, radykalizm artystów takich jak Marc Quinn czy Andrew Krasnow każe na nowo zadać pytania o etyczne granice wykorzystania chociażby tkanki ludzkiej w sztuce. Wybór tematów może ulec zmianie pod wpływem zainteresowań uczestników. Proponowany plan zajęć: 1. Zajęcia wstępne, zarys problematyki i rozdysponowanie tematów referatów. 2. Historia sztuki wobec nauk ścisłych - problemy teoretyczne w kontekście “sporów o naukę”. 3. Młoda Polska czy awangarda? - Xawery Dunikowski wobec wyzwania czwartego wymiaru w sztuce. 4. Od kubizmu po “romans w czterech wymiarach” - Marcel Duchamp i Wielka szyba. 5. Organicyzm w Rosji Srebrnego Wieku - natura jako źródło sztuki czystej. 6. Historia naturalna surrealizmu - Max Ernst i Hans Arp a ewolucjonizm w sztuce. 7. Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego - konstruktywistyczne teorie czwartego wymiaru przed i po Einsteinie. 8. Wystawa Cybernetic Serendipity i polskie początki brytyjskiego ruchu “art and science”. 9. Sztuka robotyczna Edwarda Ihnatowicza. 10. Nam June Paik, Roy Ascott i sztuka cybernetyczna w Anglii lat 60. 11. Robert Smithson i czwarty wymiar neoawangardy. 12. Matematyczny konceptualizm Sola LeWitta. 13. Marc Quinn, Damien Hirst i bio-art w końcu XX wieku. 14. Stelarc - technologia jako interfejs i wyzwanie transhumanizmu. 15. Andrew Krasnow - sztuka skóry i dylematy etyczne bio-artu.
Literatura:	Biro Matthew, The Dada Cyborg. Visions of the New Human in Weimar Berlin, Minneapolis 2009 Broeckmann Andreas, Machine Art in the Twentieth Century, Cambridge-London 2016 Brown Paul [i in.], White Heat Cold Logic: British Computer Art 1960-1980, Cambridge-London 2009 Chiu Melissa, Yun Michelle, Nam June Paik. Becoming Robot, New Haven 2014 Dixon Steve [i in.], Digital Performance. A History of New Media in Theater, Dance, Performance Art, and Installation, Cambridge-London 2007 Foster Hal [i in.], Art since 1900. Modernism, Antimodernism, Postmodernism, London 2004 Gamwell Lynn, Mathematics and Art, Princeton 2015 Geron Małgorzata, Formiści. Twórczość i programy artystyczne, Toruń 2015 Gombrich Ernst Hans, Art and Illusion, Princeton 1960 Harrell D. Fox, Phantasmal Media. An Approach, Computation, and Expression, Cambridge-London 2013 Henderson Linda, The Fourth Dimension and Non-Euclidean Geometry in Modern Art, Revised Edition, Cambridge-London, 2013 Henderson Linda, Duchamp in Context. Science and Technology in the Large Glass and Related Works, Princeton 2005 Karol Hiller 1891 – 1939. Nowe widzenie. Malarstwo, heliografika, rysunek, grafika. kat. wyst. Muzeum Sztuki w Łodzi, listopad 2002 – marzec 2003, opracowanie i red. Z. Karnicka i J. Ładnowska, Łódź 2002 Kemp Martin, Christ to Coke. How Image Becomes Icon, Oxford 2011 Kluszczyński Ryszard W., Obrazy na wolności. Studia z historii sztuk medialnych w Polsce, Warszawa 1998 Kluszczyński Ryszard W., Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka mediów, Kraków 2001 Kluszczyński Ryszard W., Sztuka interaktywna. Od dzieła - instrumentu do interaktywnego spektaklu, Warszawa 2010 Luba Iwona, Dialog nowoczesności z tradycją. Malarstwo polskie dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 2004 Manovich Lev, Język nowych mediów, tłum. P. Cypryański, Warszawa 2011 Manovich Lev, Software Takes Command, New York-London 2013 Meanings of Abstract Art. Between Nature and Theory, red. P. Crowther, I. Wünsche, New York-London 2012 MediaArtHistories, red. Oliver Grau, Cambridge-London 2007 Melbechowska-Luty Aleksandra, Kreator. Rzeźbiarskie dzieło Xawerego Dunikowskiego, Warszawa 2012 Critical Terms for Art History, red. R. S. Nelson, R. Shiff, Chicago-London 1996 Moderniści o sztuce, wybrała, oprac. i wstępem opatrzyła E. Grabska, Warszawa 1971 Relive. Media Art Histories red. S. Cubitt, P. Thomas, Cambridge-London 2013 Reynolds Ann Morris, Robert Smithson: Learning from New Jersey and Elsewhere, Cambridge-London 2002 Signs Of Life. Bio Art and Beyond, red. Eduardo Kac, Cambridge-London 2006 Sokal Alan, Bricmont Jean, Modne bzdury, Warszawa 2004 Stelarc. The Monograph, red. M. Smith, Cambridge-London 2010 Superorganizm. Awangarda i doświadczenie przyrody, kat. wyst. Muzeum Sztuki w Łodzi, 10 lutego 2017 r. - 21 maja 2017 r., red. A. Jach, P. Kurc-Maj, Łódź 2017 Tomkins Calvin, Duchamp. A Biography, New York 2010 Turowski Andrzej, Biomorfizm w sztuce XX wieku. Między biomechaniką a bezformiem, Gdańsk 2019 Ubl Ralph, Prehistoric Future. Max Ernst and the Return of Painting Between the Wars, Chicago 2013 Visualizing the Body in Art, Anatomy, and Medicine since 1800, red. Graciano A., New York 2019 W stronę trzeciej kultury. Koegzystencja sztuki, nauki i technologii, red. R. W. Kluszczyński, Gdańsk 2016 Walewska Joanna, Portret artysty jako inżyniera. Twórczość Edwarda Ihnatowicza, Toruń 2015 Warlick, M. E., Max Ernst and Alchemy. A Magician in Search of Myth, Austin, 2002 Wilson Stephen, Information Arts. Intersections of Art, Science, and Technology, Cambridge-London 2002 Women, Art, and Technology, red. Judy Malloy, Cambridge-London 2003 Wünsche Isabel, The Organicist School of The Russian Avant-Garde, Farnham-Burlington 2015
Efekty uczenia się:	K_W04 ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii sztuki w ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym, w zakresie najważniejszych artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk K_W05 ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych naukowych osiągnięciach aktualnej historii sztuki K_W17 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji obiektów sztuki, stosowane w historycznej i aktualnej historii sztuki i potrafi je dostosować do badania konkretnego dzieła K_U02 posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie historii sztuki K_U04 potrafi rozpoznać różne rodzaje obiektów sztuki (pod względem techniki, tematu, typologii, chronologii, stylistyki, genezy, atrybucji) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, umie opisać dzieła omawianego okresu identyfikując i wartościując zjawiska i problemy szczególnie istotne K_U05 potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru teorii sztuki i nowych mediów, socjologii i filozofii kultury K_U07 posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków K_K01 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji zadań, określonych przez siebie i innych K_K05 uczestniczy w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i form (poznaje zbiory muzealne, wystawy, instytucje kultury, uczestniczy w spotkaniach z artystami, kuratorami, kustoszami i konserwatorami)
Metody i kryteria oceniania:	Każdy uczestnik zajęć ma za zadanie wygłosić referat do wybranych zajęć. Prowadzący przed każdymi zajęciami proponuje lekturę krótkich tekstów, które następnie posłużą za temat do dyskusji po prezentacji studenta. Każdy uczestnik, celem zaliczenia przedmiotu, składa do końca semestru krótki esej (3-5 stron), związany z tematyką zajęć, opatrzony przypisami i podstawową bibliografią.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.