Vermeer, Rembrandt i sztuka holenderska

nieobowiązkowe

zdalnie

Zajęcia o charakterze konwersatoryjnym, poświęcone ćwiczeniu umiejętności interpretowania wybranych zjawisk i dzieł sztuki holenderskiej XVII wieku.

Zajęcia o charakterze konwersatoryjnym, poświęcone ćwiczeniu umiejętności interpretowania wybranych zjawisk i dzieł sztuki holenderskiej XVII wieku. Studenci pracują pojedynczo lub w parach. Opracowują prezentację i wywołują dyskusję lub działanie interaktywne. Podstawą zaliczenia jest wymieniona prezentacja.

Proponowane tematy (do wyboru):

1. Delft jako ośrodek społeczny i artystyczny 1580–1675

2. Vermeer i jego klienci

3. Vermeer: chronologia twórczości

4. Vermeer: technika malarska

5. Vermeer: „Widok Delft” i „Uliczka”

6. Vermeer: „Sztuka malarska” / „Malarz w pracowni”

7. Vermeer: wizerunek kobiety

8. Vermeer: towarzystwa we wnętrzu

9. Vermeer: „Geograf” i „Astronom”

10. Holenderskie widoki wnętrz kościelnych: Saenredam i „szkoła z Delft”

11. Lejda w czasach młodego Rembrandta i Jana Lievensa

12. Amsterdam w czasach Rembrandta

13. Rembrandt w wizji Ernsta van den Weteringa

14. Rembrandt: teoretyczna koncepcja sztuki

15. Rembrandt: technika malarska

16. Rembrandt: iluzja („Uczony przy pulpicie” i „Dziewczyna w ramie obrazu” z kol. Lanckorońskich ZKW na tle innych dzieł)

17. Rembrandt: „Anatomia dra Tulpa”

18. Rembrandt: autoportrety

19. Rembrandt: „małe historie”

20. Rembrandt: „Ganimedes” i dialog z klasycznością

21. Rembrandt: „Jeździec polski”

22. Rembrandt: późne obrazy

23. Rembrandt: pejzaże

24. Rembrandt: kostiumy i stroje

25. Carel Fabritius: rembrandtyzm a delfcka formuła iluzji optycznej

26. Kasety perspektywiczne i trompe l’oeil w sztuce holenderskiej

Vermeer i Delft

1) W. Liedtke i in., Vermeer and the Delft School, oprac. W. Liedtke, M.C. Plomp, A. Rüger, kat. wyst , The Metropolitan Museum of Art, New York – The National Gallery, London 2001, Yale University Press 2001

2) W.A. Liedtke, A View of Delft: Vermeer and His Contemporaries, Zwolle 2000

3) W. Liedtke, Vermeer: The Complete Paintings, Antwerp 2008

4) A.K. Wheelock Jr., Jan Vermeer, New York 1981 (i kolejne edycje, m.in.: Vermeer: The Complete Works, New York 1988 i 1997, wyd. pol. Warszawa 1991)

5) A. Blankert, Johannes Vermeer van Delft, 1632–1675, Utrecht–Antwerpen 1975, wyd. ang. Oxford–New York 1978, po polsku: Warszawa 1991

6) A. Blankert, J.M. Montias i in., Vermeer, Amsterdam 1978, 1992, wyd. ang. New York 1988

7) A. Blankert i in., Johannes Vermeer, kat. wyst., National Gallery of Art, Washington– Den Haag, Mauritshuis, 1995–1996, The Hague–New Haven–London 1995

8) A.K. Wheelock Jr., Vermeer and the Art of Painting, New Haven–London 1995

9) A.K. Wheelock Jr., B. Broos, A. Blankert, J. Wadum, Johannes Vermeer, kat. wyst., Washington, National Gallery of Art – Den Haag, Mauritshuis (1995–1996), The Hague – New Haven – London 1995

10) J.M. Montias, Vermeer and his Milieu: a Web of Social History, Princeton 1989

11) S. Bandera, W. Liedtke, A.K. Wheelock Jr., Vermeer. Il secolo d’oro dell’arte olandese, kat. wyst., Scuderie del Quirinale, Roma (2012–2013), Milano 2012

12) A.E. Waiboer i in., Vermeer, Fabritius & De Hooch: three masterpieces from Delft, kat. wyst. National Gallery of Ireland , Dublin 2009

13) A.E. Waiboer i in., Vermeer and the Masters of Genre Painting. Inspiration and Rivalry, kat. wyst., National Gallery of Ireland , Dublin 20

14) Vermeer: Die Malkunst. Spurensicherung an einem Meisterwerk, ed. S. Haag, E. Oberthaler, S. Pénot, kat. wyst., Kunsthistorisches Museum, Wien 2010

15) H.U. Asemissen, Jan Vermeer. Die Malkunst. Aspekte eines Berufsbildes, Frankfurt/M 1988

16) Vermeer Studies, (dwa sympozja: Mauritshuis, Haga i The National Gallery of Art, Waszyngton 1995–1996), ed. I. Gaskell, M. Jonker, (Studies in history of art, National Gallery of Art, Washington, 55), Yale University Press, New Haven–London 1998

17) A. Ziemba, Iluzja a realizm. Gra z widzem w sztuce holenderskiej 1580-1660, Warszawa 2005, dalsze wydania 2016, 2018. Bibliografia uaktualniona w wyd. ang. Illusion and Realism – The Game with the Spectator in Dutch Art 1580–1660, Peter Lang Verlag, Frankfurt/M. 2017

Rembrandt

literatura podstawowa

1) A. Ziemba, Nowa wizja osobowości i twórczości Rembrandta, „Rocznik Historii Sztuki” XXXIII,

2) 2008, s. 29–44

3) E. van de Wetering, Rembrandt. The Painter at Work, Amsterdam 1997

4) E. van de Wetering, Rembrandt: The Painter Thinking, Amsterdam-Oakland 2016

5) E. van de Wetering et al., A Corpus of Rembrandt Paintings, IV: The Self-Portraits, Dordrecht 2005

6) E. van de Wetering et al., A Corpus of Rembrandt Paintings, V: The Small-Scale History Paintings, Dordrecht 2010

7) E. van de Wetering et al., A Corpus of Rembrandt Paintings, VI: Rembrandt’s Paintings Revisited: A Complete Survey, Dordrecht 2015

8) E. van de Wetering, Rembrandt. Zoektocht van een genie, książka towarzysząca wystawie, Museum Het Rembrandthuis Amsterdam, Amsterdam–Zwolle 2006, s. 79–123; po niem.: E. van de Wetering, Jan Kelch i in., Rembrandt. Genie auf der Suche, kat. wyst., Gemäldegalerie, Staatliche Museen zu Berlin, Berlin–Köln 2006, s. 65–103; po ang. Rembrandt: The Quest of a Genius, Amsterdam 2006.

9) A. Ziemba, Iluzja a realizm..., jw.

literatura dodatkowa

1) S. Schama, Rembrandt’s Eyes, Harmondsworth 1999

2) Ch. Brown, J. Kelch, P.J.J. van Thiel i in., Rembrandt. Der Meister und seine Werkstatt. Gemälde, kat. wyst., Staatliche Museen Preußischer Kulturbesitz, Gemäldegalerie – Rijksmuseum, Amsterdam – The National Gallery, London 1991–1992, także po ang.

3) G. Schwartz, Rembrandt. Sämtliche Gemälde in Farbe, Stuttgart 1984; po ang. Rembrandt, His Life, His Paintings, Harmondsworth–New York 1985

4) G. Schwartz, The Rembrandt Book, Maarsden 2006; po niem. München 2006

5) B. van den Boogaert, B. Broos, R. van Gelder, J. van der Veen, Rembrandt’s Treasures, kat. wyst., Rijksmuseum Het Rembrandthuis, Amsterdam 1999

literatura szczegółowa do tematów prezentacji

1) R. Klessmann i in., Jan Lievens, ein Maler im Schatten Rembrandts, kat. wyst. Herzog Anton Ulrich-Museum, Braunschweig 1979

J. Białostocki, Lievens i Rembrandt, w: idem, Refleksje i syntezy ze świata sztuki, cykl drugi, Warszawa 1987, s. 137–140

Ch. Vogelaar i in., Rembrandt & Lievens in Leiden, kat. wyst., Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden, Leiden–Zwolle 1991

E. van de Wetering, B. Schnackenburg i in., The Mystery of the Young Rembrandt, kat. wyst. Staatliche Museen Kassel – Rembrandthuis Amsterdam 2002

R. van Straten, Young Rembrandt. The Leiden Years, 1606–1632, Leiden 2005

Jan Lievens: A Dutch Master Rediscovered, ed. A.K. Wheelock Jr., kat.wyst., National Gallery of Art, Washington – Milwaukee Art Museum – Rembrandthuis, Amsterdam (2008–2009), Yale University Press, New Haven–London 2008

B. Schnackenburg, Jan Lievens. Friend and Rival of the Young Rembrandt, with a Catalogue Raisonné of his Early Leiden Work 1623–1632, Petersberg 2016

2) W.S. Heckscher, Rembrandt’s Anatomy of Dr. Nicolaas Tulp. An Icononological Study, New York 1958

N. Middelkoop, P. Noble, J. Wadum, B. Broos, Rembrandt under the Scalpel: The Anatomy of Dr. Nicolaes Tulp Dissected, kat. wyst., Mauritshuis, The Hague, The Hague–Amsterdam 1998

3) W. Kemp, Rembrandt: Die Heilige Familie, oder die Kunst, einen Vorhang zu lüften, Frankfurt a.M. 1986 (nowe, zaktualizowane wyd.: Rembrandt: die Heilige Familie mit dem Vorhang, Kassel, Staatliche Museen, 2003)

4) Rembrandts Selbstbildnisse, ed. Ch. White, Q. Buvelot, eseje: E. van de Wetering, V. Manuth, M. de Winkel, katalog: E. Buijsen, P. Schatborn, B. Broos, A. van Suchtelen, kat. wyst. The National Gallery, London – Mauritshuis, Den Haag 1999–2000, Zwolle–Stuttgart 1999 (wersja ang.: Rembrandt by Himself, London 1999)

E. van de Wetering, Die mehrfachen Funktion von Rembrandts Selbstporträts, w: Rembrandts Selbstbildnisse…, s. 10–37 (po ang. jw.)

B.P.J. Broos, The „O” of Rembrandt, „Simiolus” 4, 1971, s. 150–184

J.F. Moffit, Piú tondo che l’O di Giotto: Giotto, Vasari, and Rembrandt’s Kenwood House „Self-Portrait”, „Paragone” 35, 1984, s. 63–70

5) U. Neithardt, Th. Ketelsen, Rembrandt van Rijn: Die Entführung des Ganymed, kat. wyst., Staatliche Kunstsammlungen zu Dresden, Gemäldegalerie Alte Meister, Dresden 2006

6) Ch. Vogelaar, G. J.M. Weber i in., Rembrandt's landscapes, kat. wyst. Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden – Staatliche Museen, Gemäldegalerie Alte Meister, Kassel 2007

7) M. de Winkel, Fashion and Fancy: Dress and Meaning in Rembrandt's Paintings, Amsterdam 2006

8) J. Bikker, G J.M. Weber i in., Rembrandt: The Late Works, kat. wyst., National Gallery, London 2014

9) J. Białostocki, „Polski jeździec” i jego interpretacja, w: idem, Symbole i obrazy w świecie sztuki, t. I, Warszawa 1982

Z. Żygulski jun. „Lisowczyk" Rembrandta. Studium ubioru i uzbrojenia, „Biuletyn Historii Sztuki" 1964, nr 2, s. 83-109

Z. Żygulski Jun., Dalsze boje o Lisowczyka, w: Ars longa. Prace dedykowane pamięci profesora Jana Białostockiego, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1999, s. 349-358

J.S. Held, Rembrandt’s „Polish” Rider, „The Art Bulletin” 26, 1944, s. 246–265

B. Broos, Rembrandt’s Portrait of a Pole and His Horse, „Simiolus” 7, nr 4, s. 192–218

J. A. Chrościcki Rembrandt’s Polish Rider. Allegory or Portrait?, w: Ars Auro Prior. Studia loanni Białostocki Sexagenario Dicata, Warszawa 1981, s. 441-448

L. S. Slatkes, Rembrandt and Persia, New York 1983

G. Schwartz, Rembrandt, His Life, His Paintings, Harmondsworth–New York 1985

D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach, Warszawa 2015, wersja ang. uaktualniona: The Stanisław August Collection of Paintings at the Royal Łazienki, Warszawa 2016

X.F. Salomon, Rembrandt's Polish Rider, The Frick Collection, New York 2019.

Fabritius

1) Frederik J. Duparc, Gero Seelig, Ariane van Suchtelen, Carel Fabritius, 1622-1654, kat. wyst., Mauritshuis, The Hague – Staatliches Museum, Schwerin (2004–2005) Zwolle 2004

Kasety perspektywiczne

1) W. Liedtke i in., Vermeer and the Delft School, oprac. W. Liedtke, M.C. Plomp, A. Rüger, kat. wyst , The Metropolitan Museum of Art, New York – The National Gallery, London 2001, Yale University Press 2001

2) W.A. Liedtke, A View of Delft: Vermeer and His Contemporaries, Zwolle 2000

3) A. Ziemba, Iluzja a realizm..., jw.

4) P. Oczko, Miotła i krzyż. Kultura sprzątania w dawnej Holandii, albo historia pewnej obsesji, Kraków 2013

WIEDZA:

K2_W01: student/absolwent ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku, którą jest w stanie rozwijać twórczo stosować w przyszłej działalności profesjonalnej

K2_W02: zna terminologię z zakresu historii sztuki na poziomie rozszerzonym

K2_W03: ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu historii sztuki – w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku

K2_W04: ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki – w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku

K2_W05: ma szczegółową wiedzę o współczesnych dokonaniach, szkołach badawczych, obejmującą wybrane obszary dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki ¬– w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku

K2_W07: zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji, wartościowania i problematyzowania różnych wytworów kultury, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki – w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku

UMIEJĘTNOŚCI

K2_U01: student/absolwent potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z zakresu historii malarstwa holenderskiego XVII wieku, z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy

K2_U02: wykorzystywać pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku

K2_U04: przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację dzieł malarstwa holenderskiego XVII wieku, stosując oryginalne podejścia, uwzględniające nowe osiągnięcia historii sztuki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym

K2_U05: stosować umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, samodzielnego formułowania wniosków i krytycznych wypowiedzi oraz tworzenia syntetycznych podsumowań – w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku

K2_U06: stosować umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury holenderskiej XVII wieku na podstawie wiedzy naukowej i doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach

K2_U13: potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role, planować własne przedsięwzięcia badawcze, jak też czuwać nad realizacją zadań zbiorowych, zwłaszcza w zakresie badań nad sztuką holenderską XVII wieku

K2_U14: umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze w zakresie historii malarstwa holenderskiego XVII wieku oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własną karierą zawodową

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K2_K01: student / absolwent jest gotów do odpowiedniego określenia priorytetów służących realizacji określonego przez siebie lub innych zadania

K2_K05: systematycznego uczestnictwa w życiu kulturalnym, interesowania się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi, nowatorskimi formami wyrazu artystycznego, nowymi zjawiskami w sztuce

Podstawą zaliczenia jest prezentacja (60%) i aktywny udział w dyskusji (40%)