Wprowadzenie do humanistyki cyfrowej I

monograficzne

Sprawne korzystanie z Internetu, znajomość języka angielskiego umożliwiająca lekturę tekstów pomocniczych oraz dokumentacji technicznej.

Zajęcia pomyślane są jako przegląd podstawowych metod i narzędzi humanistyki cyfrowej. Ich celem jest zaznajomienie uczestników i uczestniczek z technologiami cyfrowymi najczęściej stosowanymi w badaniach naukowych z zakresu humanistyki oraz w pracy z zasobami dziedzictwa kulturowego. Podczas kursu omówione zostaną różne metody dokumentacji cyfrowej, zarządzania zasobami cyfrowymi, przetwarzania ich, ponownego wykorzystywania i udostępniania, z uwzględnieniem różnych rodzajów tych zasobów.

Zajęcia będą dostarczały wiedzy teoretycznej, ale spora ich część poświęcona będzie pracy warsztatowej, podczas której uczestnicy i uczestnicy nabędą konkretnych umiejętności praktycznych.

Zajęcia pomyślane są jako przegląd podstawowych metod i narzędzi humanistyki cyfrowej. Ich celem jest zaznajomienie uczestników i uczestniczek z technologiami cyfrowymi najczęściej stosowanymi w badaniach naukowych z zakresu humanistyki oraz w pracy z zasobami dziedzictwa kulturowego. Podczas kursu omówione zostaną różne metody dokumentacji cyfrowej, zarządzania zasobami cyfrowymi, przetwarzania ich, ponownego wykorzystywania i udostępniania, z uwzględnieniem różnych rodzajów tych zasobów.

Zajęcia będą dostarczały wiedzy teoretycznej, ale spora ich część poświęcona będzie pracy warsztatowej, podczas której uczestnicy i uczestnicy nabędą konkretnych umiejętności praktycznych.

Zajęcia prowadzone będą przez pracowników Centrum Kompetencji Cyfrowych UW, specjalizujących się w poszczególnych zagadnieniach, posiadających kompetencje oraz doświadczenie praktyczne w realizacji projektów z zakresu humanistyki cyfrowej.

Tematy zajęć:

1. Wprowadzenie

2. Digitalizacja zasobów kultury - standardy, dobre praktyki + warsztaty praktyczne

3. Podstawowe zasady zarządzania zdigitalizowanymi zasobami oraz cyfrowe organizacje wiedzy. Dane i metadane

4. Podstawy prawa autorskiego. Wolne i otwarte licencje w praktyce korzystania z narzędzi cyfrowych i pracy badawczej.

5. Infrastruktura otwartej nauki i kultury.

6. Wikipedia i siostrzane projekty - wprowadzenie, GLAMWiki - narzędzia i strategie

7. Podstawy: edytor programistyczny, HTML,CSS, github

8. Projekty WWW - minimal computing, generator stron statycznych

9. Prezentacja zdigitalizowanych zasobów w Internecie: Wax i IIIF

10. Distant reading i przetwarzanie języka naturalnego (Clarin, Sketch Engine)

11. Edycje cyfrowe - podstawy XML i TEI

12. Edycje cyfrowe - praca nad projektem z wykorzystaniem narzędzi (eScriptorium, TEIPublisher)

13. Wprowadzenie do dokumentacji cyfrowej 2D i 3D i wizualizacji - omówienie, pola zastosowań. Korzyści i pułapki dokumentacji 3D.

14. Pozyskiwanie danych - skanowanie 2D i 3D. Modele 3D. Oprogramowanie.

15. Platformy do pozyskiwania danych z powietrza - omówienie. Prawne aspekty

16. Fotogrametria jako metoda dokumentacji 3D / Fotogrametria niskiego pułapu przy użyciu dronów.

17. Wizualizacja, eksport, prezentacja modeli 3D

18. Archiwizacja Webu

Podstawowe publikacje rekomendowane jako uzupełnienie wiedzy pozyskanej podczas kursu:

1. D. Smołucha, Humanistyka cyfrowa w badaniach kulturowych. Analiza zjawiska na wybranych przykładach, Kraków 2021

2. M. Wilkowski, Wprowadzenie do historii cyfrowej, Gdańsk 2013

3. S. Schreibman, R.Siemens, J. Unsworth (red.) A New Companion to Digital Humanities, Wiley-Blackwell 2016

4. M. K. Gold, L. F. Klein (red.), Debates in the Digital Humanities 2019, University of Minnesota Press 2019

5. J. Drucker, The Digital Humanities Coursebook: An Introduction to Digital Methods for Research and Scholarship, Routledge 2021

W trakcie trwania kursu uczestnicy i uczestniczki będą proszeni o zapoznanie się z tekstami pomocniczymi lub dokumentacją techniczną ściśle związanymi z tematami poszczególnych spotkań.

Po ukończeniu kursu student/studentka:

- zna i rozumie cechy formatu cyfrowego oraz ich znaczenie dla pracy ze zdigitalizowanymi zbiorami kultury i dziedzictwa

- zna podstawowe metody i narzędzia cyfrowe wspomagające pracę naukową oraz organizowanie, udostępnianie i przetwarzanie zbiorów dziedzictwa i kultury

- potrafi wskazać adekwatne metody i narzędzia cyfrowe w odniesieniu do specyfiki różnych rodzajów zasobów

- orientuje się w podstawach prawa autorskiego i założeniach otwartej nauki/otwartego dostępu

- ma podstawową wiedzę teoretyczną z technicznych podstaw metod cyfrowych i jest świadomy ich ograniczeń

- ma podstawowe umiejętności praktyczne związane z digitalizacją, dokumentacją cyfrową, przetwarzaniem i udostępnianiem różnego typu danych i zasobów

- rozumie znaczenie stabilności narzędzi i zasobów cyfrowych oraz zna podstawowe metody jej zapewnienia

● obecność na zajęciach: 40%

● aktywny udział w zajęciach: 30%

● przygotowanie projektu: 30%

w sali

Ze względu na warsztatowy charakter zajęć część spotkań odbędzie się w blokach trwających 4 h. Szczegółowy harmonogram spotkań podany będzie uczestnikom i uczestniczkom po rozpoczęciu semestru. Zajęcia odbywać się będą w siedzibie Centrum Kompetencji Cyfrowych UW (ul. Smyczkowa 14).