Historia Białorusi do końca XVIII wieku

obowiązkowe

w sali

Program przedstawia dzieje narodu i kraju białoruskiego do XVIII wieku na tle cywilizacji europejskiej uwzględniając stosunki polsko-białoruskie.

Celem zajęć jest ukazanie w zarysie historii Białorusinów i ich przodków oraz państw, których spadkobierczynią jest Republika Białorusi, od starożytności (447 r.) i wczesnego średniowiecza (862 r.) do końca XVIII w. (do roku 1795).

Zajęcia obejmują w ujęciu monograficznym na tle komparatystycznym najważniejsze zagadnienia historyczne tego kraju od początków państwowości związanej z księstwami: Połocka Wielkiego, Turowskim i in. ziem oraz ich relacjami w dobie Konungatu Rusów (Rusi Połockiej) za czasów rządów normańskiej dynastii Rogwołodowiczów (2 poł. X w.-1239) z Kaganatem Rusów (Rusią Kijowską), szczególną uwagę zwracając na ośrodki władzy politycznej powstałe w XIII w. w Nowogródku i XIV w. w Wilnie, na rolę rodów magnackich w rozwoju cywilizacyjno-kulturowym Wielkiego Księstwa Litewskiego, Ruskiego, Żmudzkiego i in. ziem (w tym, w kontekście Kresów Wschodnich) oraz na czynniki polskie unijne w latach 1385, 1413 i 1569.

1. Wprowadzenie. Krótka wiedza ogólna o Białorusi.

2. Problematyka definicji historii, cywilizacji i kultury.

3. U zarania dziejów cywilizacji starobiałoruskiej (rusińskiej).

4. Od legendy o Wołotach (Olbrzymach) do Rusi Waregów (Normanów) i pierwszych państw średniowiecznej Białorusi (do XII w.) w aspekcie wpływów kultury nordyckiej.

5. Ruś Kijowska, księstwa połockie i turowskie.

6. Ziemie białoruskie w Wielkim Księstwie Litewskim.

Zajęcia łączą formę wykładu multimedialnego ze wspólną lekturą tekstów i indywidualną kwerendą źródłową.

1. Arlou U., Kraina Belarus'. Ilustravannaja gistoryja, Angloproject Corporation Limited, "Neografia", Martin, Slovakia 2003.

2. Beauvois D., Między Polską a Rosją: Białorusini, w: Historia Europy Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, t. 1, Lublin 2000, s. 295-302.

3. Davies N., Jagiellonowie. Unia z Litwą (1386-1572). Życie i śmierć Rzeczypospolitej Polski i Litwy (1569-1795), w: N. Davies, Boże Igrzysko. Historia Polski, Kraków 2004, s. 125-506.

4. Rąkowski G., Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa 1997.

5. Sahanowicz H., Historia Białorusi od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku, tłum. H. Łaszkiewicz, Lublin 2001, s. 211-411.

6. Ziemczonok J., Integracja Europy a Białoruś. Historia i współczesność, Warszawa 2008, s. 89-175.

Po ukończeniu przedmiotu

1. WIEDZA: student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu:

- specyfikę przedmiotową i metodologiczną oraz terminologię wykorzystywaną w badaniach białorutenistycznych

- rolę Białorusi we współczesnym świecie i jej wpływ na kształtowanie się białoruskiej literatury i języka

- wydarzenia z historii Białorusi

2. UMIEJĘTNOŚCI: student potrafi:

- prawidłowo interpretować rozwój białoruskiej idei narodowowyzwoleńczej i jej odzwierciedlenie w wytworach kultury

3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE: student jest gotów do:

- poszanowania odmiennych kultur, poglądów i postaw

Przy ocenie końcowej brane są pod uwagę wyniki dwóch testów wielokrotnego wyboru, aktywność oraz obecność na zajęciach.

1. Test sprawdzający wiedzę z historii Białorusi doby Konungatu Rusów (IX–XII wiek);

2. Test sprawdzający wiedzę z historii Białorusi doby Wielkiego Księstwa Litewskiego, Ruskiego, Żmudzkiego i innych ziem (XIII–XVIII w.).