Seminarium magisterskie II

seminaria magisterskie

Zależność między językiem a tożsamością narodową I 3221-S2-4MJ11S

Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu wskazane jest powtórzenie wiadomości nabytych w poprzednich latach, dotyczących wiedzy o rozwoju języka białoruskiego, o strukturze dialektów białoruskich oraz o procesach interferencyjnych występujących na pograniczach językowych.

Na seminarium omawiana jest problematyka dotycząca roli języka białoruskiego w kształtowaniu białoruskiej świadomości narodowej na tle innych narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Rozpatrywane są także przyczyny wyrzekania się przez Białorusinów języka ojczystego.

Na seminarium omawiane są historyczno-kulturowe uwarunkowania kształtowania się świadomości i tożsamości narodowej Białorusinów, ze szczególnym uwzględnieniem roli języka ojczystego.

W historii Białorusi nie było okresu monolingwistycznego, zawsze występował bilingwizm, a nawet polilingwizm. Szczególna wielojęzyczność charakteryzowała okres Wielkiego Księstwa Litewskiego, co było odzwierciedleniem stosunków etnolingwistycznych panujących w WKL i znalazło swoje odbicie w dziedzictwie kulturowym.

Szczególnie interesująca jest kultura tradycyjna na pograniczu (obrzędy, wierzenia, odzież), świadcząca o identyfikacji etnicznej pogranicza. Świadomość zróżnicowania kulturowego bardzo wyraźnie można zaobserwować na przykładzie współczesnego pogranicza bałtycko-słowiańskiego w Polsce północno-wschodniej.

Istotnym świadectwem stosunków etnicznych, społecznych i wyznaniowych są napisy nagrobkowe, w których ważną rolę odgrywa nie tylko język, ale także forma zapisu.

Na seminarium omawiana jest sytuacja i rozwój języka białoruskiego w różnych okresach historii ziem białoruskich, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł współczesnego języka białoruskiego.

Granice polityczne nie określają granic językowych, co wyraźnie można zaobserwować np. na przykładzie gwar pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego. Wiele kontrowersji wśród badaczy i mieszkańców Białostocczyzny wywołuje z kolei białorusko-ukraińska granica językowa na Podlasiu.

1. Alunina І., “Boh czy jo czy ne, a veryć trochu ż nada – ab nekatorych elementach relihijnaj svjadomasci życharou uschodnjaha pameżża Belarusi, w: Pogranicza Białorusi w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa 2007.

2. Barszczeuskaja N., Emihracyjnaja hazeta „Baćkauszczyna” pra szkol’nuju systemu BSSR, w: Acta Albaruthenica 2, Mińsk 2001.

3. Bednarczuk L., Stosunki etnolingwistyczne na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. VI. Lublin 1992.

4. Charytoniuk G., Białoruski obrzęd dziadów w literaturze przedmiotu i w pamięci mieszkańców wsi, w: Pogranicza Białorusi w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa 2007.

5. Czyżewski F., Granice polityczne a granice językowe (na przykładzie gwar pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego), w: Język i kultura białoruska w kontakcie z sąsiadami, Warszawa 2001.

6. Kalubovicz A., Mova u historyi belaruskaha piśmenstva, München – London 1974-1975.

7. Kraucevicz A., Da pytannja etnicznaj i dzjarżaunaj svjadomasci u sjarednjavecznaj Belarusi, w: Język a tożsamość na pograniczu kultur, Białystok 2000.

8. Kultura i języki Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. M.T. Lizisowa, Kraków 2005.

9. Labaczeuskaja V., Аbrad “hulać ikonu” jak prajava narodnaha chryscijanstva na belaruska-rasijskim pameżży, w: Pogranicza Białorusi w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa 2007.

10. Labaczeuskaja V., Tradycyjnae adzenne jak marker etnicznaj identyfikacyi na pameżży, w: Pogranicza Białorusi w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa 2007.

11. Njamiha H., Belaruskae szkol’nictva pad njameckaj akupacyjaj Belarusi u vajnu 1941-1944, w: „Zapisy” 19, New York 1989.

12. Pokropek M., Świadomość zróżnicowania kulturowego na przykładzie współczesnego pogranicza bałtyjsko-słowiańskiego w Polsce północno-wschodniej, w: Rocznik Białostocki, t. XIV, Warszawa 1981.

13. Ratkevicz A., Paczatki belaruskaha szkol’nictva u Mensku, w: „Zapisy” 16, New York 1978.

14. Rott-Żebrowski T., U źródeł współczesnego języka białoruskiego, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. VI. Lublin 1992.

15. Sajewicz M., Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce, Lublin 1997.

16. Werenicz W., Napisy nagrobkowe jako świadectwo stosunków etnicznych, społecznych i wyznaniowych na środkowej Białorusi, w: Studia nad polszczyzną kresową.

17. Zaprudnik J., Belaruś na histarycznych skryżavannjach, Mińsk 1996.

18. Zaprudnik J., Dzjarżaunaść Belarusi u dasaveckuju paru, w: „Zapisy” 15, New York 1977.

19. Żurauski A., Dvuchmoue i szmatmoue u historyi Belarusi, w: Pytanni bilinhvizmu i uzaemadzejannja mou, Mińsk 1982.

Student zna i rozumie

K2_W01 w pogłębionym stopniu specyfikę przedmiotową i metodologiczną badań językoznawczych

K2_W03 w pogłębionym stopniu terminologię językoznawczą, także z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej

K2_W05 w pogłębionym stopniu funkcjonowanie języka w różnych kontekstach, m.in. literatury, kultury, religii, historii, sztuki, polityki, gospodarki oraz mediów w pogłębionym stopniu terminologię językoznawczą, także z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej

K2_W07w pogłębionym stopniu właściwe różnym szkołom badawczym zasady interpretacji wytworów kultury

K2_W08 w pogłębionym stopniu główne kierunki rozwoju badań językoznawczych

i najważniejsze współczesne problemy oraz wyzwania

K2_W12 pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej, w tym w szczególności prawa autorskiego

Student potrafi:

K2_U01 wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje

z wykorzystaniem źródeł różnojęzycznych, w tym źródeł internetowych,

w nieprzewidywalnych warunkach

K2_U02 formułować i analizować problemy badawcze z zakresu językoznawstwa, dobierać innowacyjne metody i narzędzia badawcze, w tym zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne, oraz opracowywać i prezentować wyniki, także w nieprzewidywalnych warunkach

K2_U03 dokonać krytycznej analizy wybranych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych, oraz zaproponować inne obszary ich zastosowań

K2_U04 formułować i analizować problemy badawcze z zakresu literaturoznawstwa, dobierać innowacyjne metody i narzędzia badawcze oraz opracowywać i prezentować wyniki, także w nieprzewidywalnych warunkach

K2_U05 formułować i testować hipotezy związane z prostymi problemami badawczymi

z zakresu językoznawstwa

K2_U07 posługiwać się ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla językoznawstwa w czasie prowadzonych debat i dyskusji

ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców

K2_U10 rozpoznać rodzaje tekstów specjalistycznych oraz przeprowadzić ich analizę językową

K2_U11 rozpoznać związki językoznawstwa z innymi dyscyplinami oraz wskazać implikacje praktyczne K2_U13 przygotować poprawne, rozbudowane, klarowne i spójne prace pisemne w języku obcym na wybrane tematy, także w ramach komunikacji specjalistycznej

K2_U14 przygotować wystąpienia ustne w języku obcym dotyczące zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem różnych źródeł, także w ramach komunikacji specjalistycznej

K2_U15 posługiwać się językiem obcym na poziomie wskazanym w opisie przedmiotu, także

w ramach komunikacji specjalistycznej

K2_U16 kierować pracą w zespole oraz współdziałać w ramach prac zespołowych

K2_U17 samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie

oraz ukierunkować innych w tym zakresie

Student jest gotów do:

K2_K01 krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści

K2_K02 uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych

i praktycznych oraz sięgania po opinie ekspertów

K2_K04 prawidłowej identyfikacji i rozstrzygania dylematów zawodowych z zachowaniem tradycji i zasad etyki zawodowej oraz rozwijania własnych kompetencji zawodowych

- obecność i aktywność na zajęciach,

- bieżące przygotowanie do zajęć,

- bieżące kontrolne sprawdziany ustne i pisemne, składające się na końcowe zaliczenie.