Wybrane zagadnienia językoznawcze Iz

obowiązkowe

w sali

Zajęcia komplementarne w stosunku do Wstępu do językoznawstwa (I rok, semestr zimowy), stanowiące jednak odrębny, niezależny moduł. Podobnie jak WJ mają na celu zapoznanie uczestników z podstawowymi zjawiskami językowymi i obszarami badań językoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem badań francuskich, ale w przeciwieństwie do tego przedmiotu skupiają się na języku w użyciu, a nie na języku jako systemie. Jak za pomocą języka kategoryzujemy i definiujemy rzeczywistość, nadajemy znaczenie naszemu doświadczeniu? W jaki sposób staramy się ująć nowe zjawiska za pomocą neologizmów? Jak znaczenie opisuje językoznawca, słownik, przeciętny użytkownik języka? W jaki sposób w języku wyraża się nasza podmiotowość, nasz stosunek do innych i do świata? W jakim stopniu nasze wypowiedzi kształtują rzeczywistość społeczną, stanowią narzędzie wpływu?

Zajęcia komplementarne w stosunku do Wstępu do językoznawstwa (I rok, semestr zimowy), stanowiące jednak odrębny, niezależny moduł. Podobnie jak WJ mają na celu zapoznanie uczestników z podstawowymi zjawiskami językowymi i obszarami badań językoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem badań francuskich, ale w przeciwieństwie do tego przedmiotu skupiają się na języku w użyciu, a nie na języku jako systemie. Jak za pomocą języka kategoryzujemy i definiujemy rzeczywistość, nadajemy znaczenie naszemu doświadczeniu? W jaki sposób staramy się ująć nowe zjawiska za pomocą neologizmów? Jak znaczenie opisuje językoznawca, słownik, przeciętny użytkownik języka? W jaki sposób w języku wyraża się nasza podmiotowość, nasz stosunek do innych i do świata? W jakim stopniu nasze wypowiedzi kształtują rzeczywistość społeczną, stanowią narzędzie wpływu?

Omawiane zagadnienia:

1. Semantyka: znaczenie w ujęciu strukturalnym – składnikowa analiza znaczenia (B. Pottier), teorie pola semantycznego; znaczenie w ujęciu kognitywnym – teoria prototypu; ewolucja znaczenia – rodzaje neologizmów i przyczyny ich powstawania; znaczenie w słowniku – budowa hasła słownikowego; znaczenie w ujęciu międzykulturowym – kulturowe ukształtowanie pojęć.

2. Pragmatyka: teoria aktów mowy (J.L. Austin, J.R. Searle); maksymy konwersacyjne (P.H. Grice); presupozycja i implikatura (P.H. Grice, O. Ducrot, C. Kerbrat-Orecchioni); francuska lingwistyka wypowiadania – subiektywność w wypowiedzi (É. Benveniste, C. Kerbrat-Orecchioni); francuska analiza dyskursu – dyskurs i jego cechy (D. Maingueneau).

1. Austin J.L., „Performatywy i wypowiedzi konstatujące”, tłum. B. Chwedeńczuk, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura (red.), Akty i gatunki mowy, Lublin, Wyd. UMCS, s. 6-23.

2. Bartmiński J., Tekstologia, Warszawa, WN PWN, 2012 [2009].

3. Grice P.H., „Logika a konwersacja”, tłum. Barbara Stanosz, [w:] B. Stanosz (red.) Język w świetle nauki, Warszawa, Czytelnik, (1980 [1975]), 91-114.

4. Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, WN PWN, 2007.

5. Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa, WN PWN, 2010.

6. Kerbrat-Orecchioni C., L'Enonciation, Paris, Armand Colin, 2002.

7. Kleiber G., Semantyka prototypu. Kategorie i znaczenia leksykalne, Kraków, Universitas, 2003.

8. Maingueneau D., Discours et analyse du discours, Paris, Armand Colin, 2014.

9. Maingueneau D., Dyskurs literacki. Paratopia i scena wypowiadania, tłum. H. Konicka, Warszawa, IBL, 2015.

10. Niklas-Salminen A., La lexicologie, Paris, Armand Colin, 2015.

11. Paveau M.-A., Sarfati G.-E., Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki, tłum. I. Piechnik, Kraków, Wyd. AVALON/FLAIR, 2009.

12. Tabakowska E., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków, 2001.

13. Wierzbicka A., Słowa klucze. Różne języki – różne kultury, tłum. I. Duraj-Nowosielska, Warszawa, Wyd. UW, 2007.

14. Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykologii polskiej, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.

Zajęcia odbywają się w języku polskim. Pozycje francuskojęzyczne zostały podane dla osób znających język francuski, które chciałyby poszerzyć wiedzę na temat omawianych zagadnień.

Po pozytywnym zakończeniu zajęć student/studentka:

– ma podstawową wiedzę o procesach zachodzących w wybranych obszarach języka (K_W04)

– ma podstawową wiedzę z zakresu wybranych zagadnień językoznawstwa ogólnego i francuskiego (K_W08)

– ma elementarną wiedzę dotyczącą funkcji języka w komunikacji społecznej i międzykulturowej (K_W09)

– potrafi korzystać z podstawowych źródeł leksykograficznych (K_U01)

– potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla językoznawstwa (K_U04)

– potrafi dokonać analizy wybranych zjawisk językowych z punktu widzenia poznanych teorii językoznawczych (K_U05)

– rozumie potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy językowej i językoznawczej związaną z pojawianiem się nowych zjawisk w języku (K_K01)

– umie współpracować w grupie, rozwiązywać problemy w dyskusji i inicjować stosowne do sytuacji rozwiązania (K_K02)

– rozumie znaczenie języka w kulturze i ma świadomość odpowiedzialności za językowe dziedzictwo kulturowe studiowanego regionu, kraju, Europy (K_K07).

Obecność (dopuszcza się 2 nieobecności).

Zaliczenie przedmiotu na podstawie aktywnego udziału w dyskusji na zajęciach i dwóch sprawdzianów pisemnych.