Konwersatorium historyczno-kulturowe IIz/IIIz + p :Rewolucja francuska - zmiany i zaniechania

fakultatywne

Celem zajęć poświęconych Historii i Kultury Francji będzie omówienie okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej, w którym Francja przeżywała nie tylko dynamiczne zmiany ustrojowe ale także kulturowe oraz światopoglądowe. Główny nacisk położony zostanie na zachodzące zmiany w tym bardzo krótkim okresie dziejów Francji a także na zaniechania, czy też brak zmian, których można by się spodziewać po dynamicznych przemianach typowych dla tejże Rewolucji.

Celem zajęć poświęconych Historii i Kultury Francji będzie omówienie okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej, w którym Francja przeżywała nie tylko dynamiczne zmiany ustrojowe ale także kulturowe oraz światopoglądowe. Główny nacisk położony zostanie na zachodzące zmiany w tym bardzo krótkim okresie dziejów Francji a także na zaniechania, czy też brak zmian, których można by się spodziewać po dynamicznych przemianach typowych dla tejże Rewolucji.

Celem zajęć poświęconych Historii i Kultury Francji będzie omówienie okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej, w którym Francja przeżywała nie tylko dynamiczne zmiany ustrojowe ale także kulturowe oraz światopoglądowe. Główny nacisk położony zostanie na zachodzące zmiany w tym bardzo krótkim okresie dziejów Francji a także na zaniechania, czy też brak zmian, których można by się spodziewać po dynamicznych przemianach typowych dla tejże Rewolucji. Podczas zajęć omówione zostaną następujące zagadnienia:

1/ rodzaje społecznych przemian sprzed Wielkiej Rewolucji Francuskiej – pierwsze przejawy praktyk demokratycznych w niektórych kręgach społecznych (kawiarnie literackie, loże masońskie itp.)

2/ wolnomularstwo francuskie

3/ krótka historia polityczna Wielkiej Rewolucji Francuskiej

4/ przemiany prawne – kara śmierci, zawód kata, gilotyna

5/ sytuacja kobiet w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej – nowe/stare prawa i obowiązki, rozwód (zaangażowanie polityczne kobiet, kobiece kluby, salony Mme Necker i Mme de Staël, działalność Olympe de Gouges),

6/ trzy Deklaracje prawa człowieka i obywatela oraz Deklaracja praw kobiety i obywatelki autorstwa Olympe de Gouges

7/ pojęcie obywatela – jego prawa, obowiązki, prawa wyborcze Francuzów

8/ historia niewolnictwa, (niewolnictwo w czasach Antyku, Code noir z XVII wieku, teorie medyczne i genetyczne usprawiedliwiające klasyfikację ras, Société des Amis des Noirs w II połowie XVIII wieku, Rewolucja wobec niewolnictwa, rewolta na Saint-Domingue, pozycja Napoleona wobec problemu, proces kolonizacyjny w XIX i XX wieku, dekolonizacja, uznanie niewolnictwa za zbrodnię przeciwko ludzkości – święto 10 maja)

9/ Rewolucja wobec Kościoła – pojęcie dechrystianizacji i wandalizmu rewolucyjnego, nowe rodzaje kultów religijnych, „wynalazki” rewolucyjne – kalendarz, system dziesiętny

Baczko Bronisław, Jak wyjść z Terroru: Termidor a Rewolucja, tłum. Wiktor Dłuski, Gdańsk 2005

Baczko Bronisław, Rewolucja : władza, nadzieje, rozterki, tłum. Wiktor Dłuski, Gdańsk 2010

Bielecki Robert, Bastylia 1789, Warszawa 1991

Błaszkiewicz Jan, Meller Stefan, Rewolucja francuska 1789-1794: społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983

Cisek Andrzej Marceli, Kłamstwo Bastylii. Szkice o wydarzeniach i ludziach Wielkiej Rewolucji Francuskiej, Warszawa 2010

Fayard Jean-François, 100 dni Robespierre’a, tłum. Beata Spieralska, Warszawa 2006

Furet François, Ozouf Monat, Dictionnaire critique de la Révolution française, Flammarion, Paris 1992

Gabryjelska Krystyna, „Olympe de Gouges – samotna we wspólnej sprawie”, Motyw samotności i wspólnoty w dawnych literaturach romańskich (Średniowiecze – Oświecenie), pod. red. Doroty Szeligi i Ewy Doroty Żółkiewskiej, Warszawa 2010, s. 84-89

Gerould Daniel, Historia gilotyny : legenda i morał, tłum. Anna Kruczkowska, Gdańska 1996

Godechot Jacques, Les institutions de la France sous la Révolution française et l’Empire, Paris, PUF, 1968

Halévi Ran, Les loges maçonniques dans la France d’Ancien Régime. Aux origines de la sociabilité démocratique, Paris, Armand Colin, 1984

Jurga M. Robert, Machiny do tortur : kat, narzędzia, egzekucje, Czerwonak 2014

Klimaszewska Anna, Mosakowski Marek, Code noir: u źródeł ordonansu Ludwika XIV w sprawie niewolników, Gdańska 2013

Konstytucja V Republiki Francuskiej (Deklaracja praw człowieka i obywatela z dnia 26 sierpnia 1789 roku), przekład i opracowanie Zdzisław Jarosz, Warszawa 1997

Manfred Albert, Rousseau, Mirabeau, Robespierre – Trzy portrety z epoki Wielkiej Rewolucji Francuskiej, Warszawa 1988

Matyaszewski Paweł, „Deklaracja Praw Kobiety i Obywatelki Olimpii de Gouges (1791). Między propozycją a prowokacją”, Głos kobiecy, głos męski. Obcy w dawnych literaturach romańskich, pod red. Mai Pawłowskiej, Wrocława 2004, s. 168-182

Mezzadri Luigi, Rewolucja francuska a Kościół, tłum. Ewa Łukaszyk, Kraków 2007

Milewska Monika, Ocet i łzy : terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej jako doświadczenie traumatyczne, Gdańska 2001

Millar Angel, Masoneria: zarys dziejów, tłum. Hanna Pawlikowska-Gannon, Warszawa 2008

Ozouf Mona, Święto rewolucyjne 1789-1799, tłum. Andrzej Siemek, Warszawa 2008

Poradowski Michał, Dziedzictwo Rewolucji Francuskiej, Wrocław 2001

Pietrzykowski Ryszard, Wielka Rewolucja Francuska, Warszawa 1992

Rozważania o gilotynie, Albert Camus, tłum. Wacław Rapak, Egzekucja, Hermann Hesse, tłum. Jerzy Prokopiuk, Portret kata, Joseph de Maistre, tłum. Jan Trybusiewicz, Kraków 1991

Sieyès abbé, Qu’est-ce que le Tiers-Etat ?, in. Oeuvres de Sieyès, Paris, EDHIS

Soboul Albert, Dictionnaire historique de la Révolution française, PUF, Paris, 1989

Soboul Albert, Rewolucja francuska, tłum. Paweł Hertz, Warszawa 1951

Voter, élire pendant la Révolution française 1789-1799. Guide pour la recherche, red. S. Aberdam i inni, CTHS, 1999

Wysłobocki Tomasz, „Biblioteczka małego sankiuloty, czyli co każdy młody republikanin wiedzieć i umieć powinien”, Pismo, lektura, biblioteka w dawnych literaturach romańskich, pod red. Anny Rzepki, Doroty Pudo, Magdaleny Wrany, Kraków 2014

Wysłobocki Tomasz, Obywatelki. Kobiety w przestrzeni publicznej we Francji przełomu wieków XVIII i XIX, Kraków 2014

Wysłobocki Tomasz, „Thomas, Diderot, Galiani i pani d’Épinay – oświeceniowy spór o kondycję kobiety”, Pharmacopea. Uzależnienia, obsesje, konflikty, pod red. Mai Pawłowskiej i Tomasza Wysłobockiego, Wrocław 2013

Wysłobocki Tomasz, „Zapomniana płeć – jak Rewolucja francuska nie chciała pamiętać o kobietach”, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Romanica 8, 2013, red. W. K. Pietrzak i K. A. Kula, s. 223-231

Zdaniuk Bartłomiej, Wybory parlamentarne we Francji 1789-1914: problem reprezentatywności wyboru, Warszawa 2005

Żywczyński Mieczysław, Kościół i rewolucja francuska, Kraków 1995

po ukończeniu konwersatorium student/ka powinien/na umieć:

1. sporządzić listę podstawowych pozycji bibliograficznych z zakresu omawianej tematyki

2. przedstawić i skomentować tekst źródłowy

3. przedstawić i skomentować opracowanie z wybranej dziedziny

4. zabierać głos w dyskusji panelowej na określony temat dotyczący kultury Francji

5. przygotować i napisać parostronicowy tekst w języku francuskim/polskim podsumowujący zagadnienia, które poruszane były na konwersatorium

zaliczenie przedmiotu jest na stopień, na który składają się: czynny udział w dyskusjach dotyczących komentowanych tekstów, przygotowanie pracy semestralnej oraz napisanie sprawdzianu, który będzie miał miejsce pod koniec semestru. Na sprawdzianie student/ka będzie musiał/a wykazać się wiedzą merytoryczną oraz skomentować fragment tekstu źródłowego. Możliwe są także kartkówki na początku zajęć z tekstu źródłowego, który był do przygotowania na zajęcia.