Historia Ameryki kolonialnej

obowiązkowe

Podstawowa znajomość historii uniwersalnej i procesów historycznych.

mieszany: w sali i zdalnie
w sali
zdalnie

Zajęcia są kursem podstawowym, podczas którego studenci poznają europejskie uwarunkowania oraz przebieg i skutki XV- i XVI-wiecznych odkryć geograficznych i podbojów organizowanych przez Korony Hiszpańską i Portugalską, a także proces formowania się nowej rzeczywistości kolonialnej w Ameryce i jej funkcjonowanie aż do końca XVIII w.

Zajęcia są kursem podstawowym, podczas którego studenci poznają europejskie uwarunkowania oraz przebieg i skutki XV- i XVI-wiecznych odkryć geograficznych i podbojów organizowanych przez Korony Hiszpańską i Portugalską. Przedstawione zostaną procesy formowania się nowej rzeczywistości kolonialnej w Ameryce, procesy „metysażu” kulturowego pod wpływem ewangelizacji i efektu spotkania w Ameryce ludności pochodzącej z trzech, a nawet czterech kontynentów oraz miejscowej reakcji na nową rzeczywistość. Ponadto poruszana jest tematyka związana z administracją kolonii, gospodarką i ekonomią kolonialnej Ameryki, rywalizacji między mocarstwami europejskimi w Indiach Zach., buntach i rewoltach Indian oraz piratach z Karaibów. Zajęcia mają za zadanie przybliżyć studentom terminologię oraz znaczenie takich instytucji jak: encomienda, repartimiento, La Carrera de Indias, Galeón de Manila, Casa de Contratación, Audiencia, adelantado, niewolnictwo, Wielkie Karaiby.

Przykładowy zakres tematów:

1. Epoka wielkich odkryć geograficznych i IV wyprawy Krzysztofa Kolumba;

2. Viajes andaluces i pierwsze kolonie Hiszpanów w Indiach Zachodnich;

3. Konkwista Mezoameryki;

4. Konkwista Peru;

5. Zakony religijne i ewangelizacja w Indiach Zachodnich;

6. Hiszpańska struktura administracyjno-społeczna w Ameryce;

7. Ekonomia w Ameryce kolonialnej;

8. La Carrera de Indias i Galeón de Manila, system żeglugi kolonialnej;

9. Piraci z Karaibów;

10. Kolonizacja niehiszpańska w regionie Wielkich Karaibów (XVI-XVII w.);

11. Indiańskie bunty i rebelie w Indiach Zachodnich;

12. Niewolnictwo w Ameryce kolonialnej;

13. Reformy burbońskie w Indiach Zachodnich w XVIII w.;

14. Wojny imperialne i obronność hiszpańskich terytoriów zamorskich w XVIII i początkach XIX w.

15. Ekspedycje badawcze w Ameryce Łacińskiej w okresie kolonialnym.

Przykładowa literatura:

BAILEY, Helen Miller i Abraham P. Nasatir (1969) Dzieje Ameryki Łacińskiej, Warszawa, PWN

COLON, Hernando (1965) Dzieje żywota i znamienitych spraw Admirała don Krzysztofa Kolumba. Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej

DEFOE, Daniel (1968) Historia najsłynniejszych piratów, ich zbrodnicze wyczyny i rabunki. Warszawa, Czytelnik

DÍAZ DEL CASTILLO, Bernal (1962) Pamiętnik żołnierza Korteza czyli prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii. Warszawa, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej

EXQUEMELIN, Alexander (1970) Bukanierzy amerykańscy. Gdańsk, Wydawnictwo Morskie

EXQUEMELIN, Alexander (2009) Dzienniki piratów: dzieje kapitana Morgana i bukanierów, ręką naocznego świadka. Warszawa, National Geographic/G+J RBA

FAVIER, Jean (1996) Wielkie odkrycia od Aleksandra do Magellana. Warszawa, Wydawnictwo Bellona

GARCILASO DE LA VEGA, Inca (2017) O Inkach uwagi prawdziwe. tłum. Jan Szemiński. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy

MACLEOD, Murdo (1973) Spanish Central America, Austin, University of Texas

MAŁOWIST, Marian (1993) Europa i jej ekspansja XIV-XVII w. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN

OLSZYCKI, Mirosław (2017) Świat kolonialnej Ameryki Łacińskiej, Warszawa, PWN

PARRY, J. H. (1983) Morskie Imperium Hiszpanii. Gdańsk, Wydawnictwo Morskie

PIGAFETTA, Antonio (1992) Relacja z wyprawy Magellana dookoła Świata. Warszawa, Novus Orbis

PIZARRO, Pedro (1995) Relacja o odkryciu i podboju Królestwa Peru. Gdańsk, Novus Orbis

REICHERT, Rafal (2011) “Juan de Cádiz, un pirata del Caribe”, Revista CESLA, Uniwersytet Warszawski,

REICHERT, Rafal (2016) "Polityka metropolii w kwestii militarnej i ekonomicznej obrony Nowej Hiszpanii za panowania dynastii Habsburgów (1516-1700). Zarys problematyki”. KLIO, UMK, Toruń

REICHERT, Rafal (2021), Od Cortesa do Bolivara. Zarys dziejów wojskowych w hiszpańskiej Ameryce kolonialnej, Warszawa, PWN

RUBIO MAÑÉ, José Ignacio (1983) El virreinato I, orígenes y jurisdicciones, y dinámica social de los virreyes. México, FCE/UNAM

SAUER, Carl Ortwin (1984) Descubrimiento y dominación española del Caribe, México, FCE

TARCZYŃSKI, Andrzej (2001) Wartości i postawy w obliczu zderzenia systemów kulturowych. Hiszpańscy zdobywcy XVI wieku wobec Nowego Świata. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej

TARCZYŃSKI, Andrzej (2009) Podbój imperiów Inków i Azteków. Warszawa, Bellona

TOMICKI, Ryszard (1984) Tenochtitlan 1521. Warszawa. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej

TOMICKI, Ryszard (1990) Ludzie i bogowie. Indianie meksykańscy wobec Hiszpanów we wczesnej fazie konkwisty, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich

VESPUCCI, Amerigo (1995) „Świat Nowy” w: Listy o odkryciu Ameryki. wyb. J. Kieniewicz, Gdańsk, Novus Orbis

Student zna i rozumie podstawową terminologię, przedmiot i kierunki badań obejmujące historię Ameryki okresu kolonialnego (od podróży Kolumba do wojen niepodległościowych w Ameryce); najważniejsze wydarzenia i procesy z zakresu historii Ameryki kolonialnej oraz istotne aspekty społeczno-kulturalne tego okresu (K_W03; K_W06).

Student potrafi czytać ze zrozumieniem teksty dotyczące tematyki związanej z historią i kulturą Ameryki kolonialnej; przedstawić własne poglądy, opinie, dyskutować, prezentować przygotowane zagadnienia związane z historią Ameryki kolonialnej; rozpoznawać różne rodzaje tekstów historycznych, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem podstawowej terminologii właściwej historii; samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł i opracowań historycznych (tekstów źródłowych, opracowań monograficznych, itp.); napisać oraz zredagować pracę pisemną z zastosowaniem odpowiednich metod z zakresu historii i historiografii kolonialnej; przygotować wystąpienia ustne z zastosowaniem odpowiednich metod obejmujących m.in. metodologie z zakresu historii oraz właściwych źródeł; posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla historii (K_U01; K_U02; K_U03; K_U04; K_U05; K_U06; K_U07).

Student jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; planowania i organizacji pracy, rozwoju swojej przedsiębiorczości, współdziałania w zespole oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej; aktywnego uczestnictwa w działaniach związanych z historią kolonialną korzystając z różnych form i mediów oraz do pracy zarówno w zespole pełniąc różne role jak i w sposób autonomiczny; śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w kulturze, społeczeństwie i historiografii Ameryki Łacińskiej i Hiszpanii (K_K01; K_K02; K_K03; K_K04).

Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. W całym semestrze dopuszczalne są jedynie 2 nieusprawiedliwione nieobecności. Pozostałe nieobecności należy usprawiedliwiać zwolnieniem lekarskim max. do 7 dni po zakończeniu terminu zwolnienia. Po upływie tego terminu zwolnienia lekarskie nie będą akceptowane, a nieobecność będzie uważana za nieusprawiedliwioną.

UWAGA! Dozwolone są 3 nieobecności usprawiedliwione w ciągu całego semestru.

Obowiązkiem studenta jest również zaliczenie testów jednokrotnego wyboru, które będą prowadzone na początku zajęć (wejściówki). Student musi zaliczyć co najmniej 70% testów w całym semestrze. Testów tych nie można poprawiać. Nieobecność na zajęciach uważana jest za niezaliczenie testu. Student ma możliwość zaliczenia w innym terminie wyłącznie testów z tych zajęć, na których nie uczestniczył i ma za nie zwolnienie lekarskie.

Przy ewentualnym nauczaniu zdalnym testy będą przeprowadzane w formie elektronicznej przy użyciu narzędzi Google Classroom, Kampus i innych.

UWAGA! Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego jest uzyskanie minimum 70% z części zajęciowej, na której ocenę składają się:

- obecności, które stanowią 20% oceny (możliwe max. 2 nieobecności nieusprawiedliwione i max. 3 usprawiedliwione w semestrze);

- zaliczenie wejściówek, przeprowadzanych na początku każdych zajęć, które mają potwierdzić przygotowanie zadanej lektury na każde konwersatorium, które stanowią 50% oceny (możliwe 5 testów niezaliczonych w całym semestrze, w tym te, wynikające z nieobecności studenta);

- aktywny udział studenta w konwersatorium i w dyskusjach opierających się na wcześniejszej lekturze tekstów źródłowych, fragmentów artykułów i opracowań, który stanowi 30% oceny. Na każdych zajęciach student będzie mógł zdobyć + z aktywności. Na koniec zajęć zostaną one zsumowane i studenci, którzy uzbierają 9 i więcej + otrzymają 30% oceny.

Zajęcia będą prowadzone w sali wykładowej. Egzamin końcowy również zostanie napisany w sali, gdzie studenci zostaną podzieleni na grupy.

Nie można wykluczyć, że ze względów pandemicznych zarówno kryteria zaliczenia zajęć, jak i forma egzaminu końcowego mogą ulec zmianie o czym studenci zostaną poinformowani przed rozpoczęciem lub w trakcie trwania konwersatorium.