Wstęp do językoznawstwa

obowiązkowe

Program przewiduje wprowadzenie do refleksji nad językiem naturalnym, jego definicją i funkcjonowaniem, opartej na lekturze własnej i analizie tekstów teoretycznych oraz wspólnej dyskusji na temat zawartych w nich treści.

w sali

Kurs obejmuje przegląd definicji języka naturalnego, jako systemu i jako sposobu porozumiewania się; cechy istotne języka naturalnego; rozróżnienie miedzy systemem a użyciem systemu; funkcje języka i wypowiedzi; elementy pragmatyki językowej; przegląd podstawowej terminologii z zakresu morfologii i składni.

1. Wybrane problemy metodologiczne językoznawstwa.

2. Pojęcie języka naturalnego. Język jako dwuklasowy system znaków arbitralnych, podwójnie rozczłonkowanych. Klasyfikacja języków: etniczne i pomocnicze, żywe i martwe; status języków planowanych; języki foniczne i migowe.

3. Cechy istotne języka naturalnego: konwencjonalność; problem foniczności; podwójne rozczłonkowanie; dwuklasowość i tekstotwórczość; uniwersalność; abstrakcyjność; polisemiczność; przemienność; samozwrotność; nadużywalność; zdalność; transmisja kulturowa.

4. System a jego użycie: langue vs. parole; kod a jego użycie; granice systemu; problem znaczenie w języku.

5. Funkcje języka i wypowiedzi: funkcje języka w ujęciu Jakobsona a funkcje tekstów i wypowiedzi; funkcje języka jako zjawiska społecznego.

6. Język w działaniu I: struktura aktu komunikacji; akty mowy.

7. Język w działaniu II: grzeczność językowa.

8. Podstawowe zagadnienia terminologiczne z zakresu morfologii i składni.

1. Magdalena Derwojedowa i in. (red.): Język polski. Kompendium. Warszawa 2005, Świat Książki.

2. Renata Grzegorczykowa: Wstęp do językoznawstwa. Warszawa 2007, Wydawnictwo Naukowe PWN.

3. Jean Aitchison: Ziarna mowy. Warszawa 2002, Państwowy Instytut Wydawniczy.

4. Jadwiga Linde-Usiekniewicz: „Językowe, międzyjęzykowe, kulturowe i międzykulturowe aspekty grzeczności” w: M. Marcjanik (red.), Grzeczność na krańcach świata. Warszawa 2007, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, str. 15–36.

5. Małgorzata Kita: „»Grzeczność wszystkim należy, lecz każdemu inna« : o wielości odmian grzeczności językowej”. Postscriptum Polonistyczne 2016, nr 1(17), 193-212.

6. Materiały udostępnione przez prowadzącego.

Wiedza:

Student zna i rozumie:

- podstawową terminologię, przedmiot i kierunki badań językoznawstwa;

K_W03

- w podstawowym stopniu: wybrane problemy metodologiczne językoznawstwa, w tym językoznawstwa historycznego, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad językiem hiszpańskim;

K_W07

- w podstawowym stopniu: zagadnienia i terminologię z zakresu morfologii i składni, ze szczególnym uwzględnieniem morfologii i składni języka polskiego i języka hiszpańskiego.

K_W08

Umiejętności:

Student potrafi:

- czytać ze zrozumieniem teksty naukowe i okołonaukowe o profilu językoznawczym, jak również dokonać ich analizy w uwzględnieniem podstawowej terminologii poznanej na zajęciach;

K_U01 / K_U03

- przedstawić własne poglądy oraz opinie na temat omawianych zagadnień/tekstów, jak również sformułować krótką wypowiedź ustną uwzględniającą podstawowe ujęcia teoretyczne, paradygmaty badawcze oraz pojęcia właściwe dla językoznawstwa;

K_U02 / K_U06 / K_U07

- napisać i zredagować krótką pracę pisemną na temat postawionej tezy oraz posługiwać się w piśmie podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla językoznawstwa;

K_U05 / K_U07

- samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł z zakresu językoznawstwa, takich jak słowniki, leksykony, encyklopedie, teksty źródłowe, czy opracowania monograficzne.

K_U04

Kompetencje społeczne:

Student jest gotów do:

- krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju w zakresie językoznawstwa;

K_K01

- samodzielnego planowania i organizacji swojej pracy, współdziałania z kolegami oraz przestrzegania zasad współczesnej etykiety językowej, ze szczególnym uwzględnieniem zasad grzeczności oraz wytycznych dotyczących języka niedyskryminacyjnego właściwych dla języka polskiego i języka hiszpańskiego.

K_K02 / K_K03 / K_K04

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu.

Egzamin - pisemna praca zaliczeniowa (egzamin z książką).

Szczegółowe informacje dot. egzaminu zostaną przedstawione na pierwszych zajęciach.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest:

- uczestnictwo w zajęciach: zajęcia są obowiązkowe; dopuszczalna jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność w semestrze;

- przygotowanie do zajęć i udział w dyskusji.

-