Elementy semantyki i pragma-semantyki

obowiązkowe

Przedmiot jest dedykowany studentom studiów magisterskich (I i/lub II rok), posiadających wiedzę z zakresu gramatyki opisowej języka włoskiego (morfologia, morfo-składnia, składnia). Zajęcia stanowią przegląd kluczowych zjawisk językowych znajdujących się w centrum zainteresowania i będących przedmiotem badań semantyki i pragma-semantyki. Zajęcia prowadzone są w wymiarze 30 godzin (2 x 45 min. tygodniowo) i kończą się zaliczeniem pisemnym.

Na zajęcia składają się dwa moduły tematyczne, poświęcone semantyce i pragma-semantyce. W obrębie pierwszego z nich w pierwszej kolejności zastanowimy się i określimy, czym jest semantyka, jakie są jej wewnętrzne podziały (semantyka leksykalna, gramatyczna, zdaniowa, tekstowa), na czym polega jej odrębność w stosunku do innych działów językoznawstwa, jak również przyjrzymy się jej powiązaniom i korelacjom z innymi sektorami lingwistyki. W następnej kolejności zapoznamy się z kluczowym teoriom i pojęciom z zakresu semantyki referencyjnej, semantyki intra- i interleksykalnej, z uwzględnieniem teorii referencji, analizy semicznej, różnych typów znaczeń i relacji w obrębie jednego słowa (np. polisemia) i między słowami (np. synonimia, antonimia, inwersja, komplementarność, solidarność semantyczna, homonimia). W następnej kolejności zajmiemy się definicją różnych rodzajów pól: derywacyjnego, semantycznego, asocjacyjnego, tematycznego. Przyjrzymy się również różnym koncepcjom semantyki, z uwzględnieniem filozofii języka, strukturalizmu, funkcjonalizmu, generatywizmu czy kognitywizmu. W module poświęconym pragma-semantyce skoncentrujemy się głównie na wyrażeniach indeksowych, ze szczególnym naciskiem na wyrażenia deiktyczne i diaforyczne. Przyjrzymy się ich cechom szczególnym, decydującym o ich odrębności względem innych jednostek języka, dokonamy przeglądu ich typologii, funkcji, przykładów konkretnego użycia, nawiązując tym samym do pojęcia kontekstu i różnych jego rodzajów.

1. BAZZANELLA, C. (2005): Linguistica e pragmatica del linguaggio. Un’introduzione. Roma / Bari: Editori Laterza

2. BONOMI, I. / MASINI, A. / MORGANA, S. / PIOTTI, M. (2005): Elementi di linguistica italiana. Roma: Carocci.

3. DAMIANI, M. (2016): Manuale di semantica cognitiva. Bologna: Il Mulino.

4. DARDANO, M. (1996): Manualetto di linguistica Italiana. Bologna: Zanichelli.

5. DE MAURO, T. (1999): Introduzione alla semantica. Roma / Bari: Laterza.

6. GREIMAS ALGIRDAS, J. (2000): Semantica strutturale. Milano: Milano Booklet.

7. LYONS, J. (1995): Linguistic Semantics. An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.

8. LYONS, J. (1977): Semantics I. Cambridge: Cambridge University Press.

9. LYONS, J. (1977): Semantics II. Cambridge: Cambridge University Press.

10. RAYNAUD, S. (ed.) (2006): Tu, io, qui, ora. Quale semantica per gli indicali? Milano: Guerini.

11. RENZI, L. / SALVI, P. / CARDINALETTI, A. (eds) (1988 - 1995): Grande grammatica di consultazione. Vol. III: Tipi di frase, deissi, formazione delle parole. Bologna: Il Mulino.

12. VACCARINO, G. (2006): Introduzione alla semantica. Reggio Calabria: Falzea.

Wiedza: absolwent zna i rozumie

K_W01 - w sposób pogłębiony powiązania filologii włoskiej z innymi dyscyplinami nauk humanistycznych, w tym przede wszystkim nauki o sztuce, nauki o kulturze i religii;

K_W02 - w sposób pogłębiony wybrane aspekty historii literatury i języka włoskiego;

K_W03 - w sposób pogłębiony wybrane aspekty historyczne, społeczne i kulturowe Włoch.

Umiejętności: absolwent potrafi

K_U01 - przeprowadzić pogłębioną analizę dzieła literackiego z zastosowaniem zróżnicowanych metod.

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

K_K04 - uczestniczenia w życiu kulturalnym, odpowiedzialnego wypełniania zobowiązań społecznych.

Kryteria oceniania:

- egzamin pisemny

- aktywny udział w dyskusji na zajęciach