Wyrażenia metapredykatywne i metatekstowe w języku oraz wypowiedzi

obowiązkowe

Konwersatorium będzie poświęcone rozpoznawaniu i analizie wyrażeń z meta-poziomu, zarówno w systemie językowym, jak i w wypowiedzi. Wypracowane zostaną kryteria służące odróżnianiu jednostek z języka przedmiotowego od metapredykatów i od wyrażeń metatekstowych. W obrębie tych ostatnich wyróżniony będzie z jednej strony żywy metatekst, z drugiej zaś jednostki całkowicie zleksykalizowane. W centrum zainteresowań znajdą się przede wszystkim przymiotniki i przysłówki metapredykatywne, partykuły, spójniki oraz metatekst w formie frazy czasownikowej.

Przedmiotem konwersatorium będą problemy związane z identyfikacją oraz analizą wyrażeń metapredykatywnych i metatekstowych, zarówno w języku (langue), jak i wypowiedzi (parole). Celem zajęć jest dostarczenie słuchaczom wiedzy na temat tych dwóch kategorii jednostek, a także podstawowych pojęć i narzędzi umożliwiających podjęcie samodzielnych analiz wyrażeń, reprezentujących meta-poziom języka naturalnego.

W toku zajęć poruszone zostaną następujące problemy:

1. Język przedmiotowy i metajęzyki.

2. Metajęzyk vs metakomentarz, metatekst.

3. Kryteria służące odróżnieniu wyrażeń z przedmiotowego poziomu języka od wyrażeń z meta-poziomu.

4. Metapredykaty a jednostki metatekstowe. Metatekst żywy i zleksykalizowany.

5. Metapredykaty i jednostki metatekstowe wśród poszczególnych części mowy.

6. Przymiotniki metapredykatywne.

7. Przysłówki, metapredykaty przysłówkowe, partykuły w formie adwerbialnej.

8. Spójniki jako metatekstowe „szwy” tekstu.

9. Wyrażenia metatekstowe o postaci frazy werbalnej.

10. Narzędzia i metody analizy wyrażeń metapredykatywnych i metatekstowych.

Bogusławski A., Also from all so. On a set of particles in service of efficient communication, “Journal of Pragmatics” 10, 615-633.

Bogusławski A., Może i być może, w: J. Linde-Usiekniewicz, R. Huszcza (red.) Prace językoznawcze dedykowane Profesor Jadwidze Sambor, warszawa: wydział Polonistyki UW, 11-43.

Bogusławski A., 2004, Mianowicie jako deklaracja rzeczowego potwierdzenia, w: A. Moroz, M. Wiśniewski (red.), Studia z gramatyki i semantyki języka polskiego.Toruń: Wyd. UMK, 205-222.

Danielewiczowa M., 2007, Przymiotniki nieprzymiotniki. O pewnym niezwykłym typie wyrażeń w języku polskim, w: P. Piper (red.) Zbornik Matice srpske za slavistiku , 71-72, Novi Sad, s. 223-236.

Danielewiczowa M., 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Bel Studio, Warszawa 2012, ss. 291.

Danielewiczowa M., 2018, Co powiem, kiedy powiem „nie powiem”, „LingVaria” 2018 2 (26), 61-80.

Grochowski M., 1983, Metatekstowa interpretacja parentezy, w: Tekst i zdanie

Grochowski M., 1986, O metapredykatywnej funkcji niektórych wyrażeń partykułowo przysłówkowych w strukturze tekstu, w: Teoria tekstu, Wrocław: Ossolineum, Wrocław: Ossolineum.

Grochowski M., Kisiel Anna, Żabowska Magdalena, 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków.

Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.

Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.

Wierzbicka A., 1971, Metatekst w tekście, [w:] M. R. Mayenowa (red.) O spójności tekstu, Wrocław: Ossolineum, 105-121.

kontrola obecności, forma zaliczenia do uzgodnienia z uczestnikami