Problemy opisu polskiej składni
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3322-POPS-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
09.3
|
Nazwa przedmiotu: | Problemy opisu polskiej składni |
Jednostka: | Katedra Lingwistyki Formalnej |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie Katedry Lingwistyki Formalnej Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | ogólnouniwersyteckie |
Skrócony opis: |
Konwersatorium poświęcone jest wybranym problemom opisu polskiej składni, ze szczególnym uwzględnieniem tych aspektów, które stanowią współcześnie temat intensywnych badań zarówno materiałowych, jak i teoretycznych, jak również źródło sporów i dyskusji między badaczami. Wspólnie spróbujemy zaproponować różne możliwości analizy konkretnych wyrażeń i tekstów, sprawiających kłopoty nie tylko z punktu widzenia tzw. składni tradycyjnej. |
Pełny opis: |
Konwersatorium poświęcone jest wybranym problemom opisu polskiej składni, ze szczególnym uwzględnieniem tych aspektów, które stanowią współcześnie temat intensywnych badań zarówno materiałowych, jak i teoretycznych, jak również źródło sporów i dyskusji między badaczami. Wspólnie spróbujemy zaproponować różne możliwości analizy konkretnych wyrażeń i tekstów, sprawiających kłopoty nie tylko z punktu widzenia tzw. składni tradycyjnej. Na zajęciach poruszone zostaną między innymi następujące zagadnienia: 1. „Wyraz”, czyli…? Z czego zbudowane są zdania? 2. Oddziaływania formalne w obrębie zdania polskiego, czyli jak elementy zdania przystosowują się do siebie: problemy akomodacji form. 3. Zjawisko walencji: na pograniczu składni i semantyki; jak ustalać miejsca walencyjne otwierane przez predykaty; jak odróżnić argument od modyfikatora i czy to rozróżnienie jest konieczne. 4. Czym są partykuły i metapredykaty? O hierarchii leksemów: składnia i ponad składnią. 5. Intensyfikatory, relatory, dopowiedzenia… Skąd się bierze podział na tzw. „części mowy”? Kryterium składniowe podziału leksemów na klasy. 6. „Wakacje wakacjami, a zajęcia już jutro”, czyli co się stało z czasownikiem? Nieczasownikowe jednostki wypowiedzeniotwócze. 7. Czy w języku polskim występują klasyfikatory, czyli jak liczymy to, co niepoliczalne. 8. Próby formalizacji polskiej składni. |
Literatura: |
Bednarek A., 1994: Leksykalne wykładniki parametryzacji świata. Toruń. Bogusławski A., 1976: O zasadach rejestracji jednostek języka. W: „Poradnik Językowy” VIII, s. 356-364. Bogusławski A., 1988b: Preliminaria gramatyki operacyjnej. W: „Polonica” XIII, s. 163-223. Danielewiczowa M., 2010: Schematy składniowe – podstawowe kwestie metodologiczne. W: „Poradnik Językowy”, nr 3, s. 5-27. Danielewiczowa M., 2012: W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne. Danielewiczowa M., 2017: Argumenty i modyfikatory – głos w dyskusji. W: „Linguistica Copernicana”, nr 14, s. 55-70. Dobaczewski Adam., 2013: Repetycja składnika jako produkt operacji semantycznej, Prace Filologiczne 64. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia. 1984. Warszawa. Grochowski M., 1986: Polskie partykuły: Składnia, semantyka, leksykografia. Wrocław. Grzegorczykowa R., 2011: Wykłady z polskiej składni. Warszawa. Klemensiewicz Z., 1963: Zarys składni polskiej, Warszawa (lub wyd. następne). Przepiórkowski A., 2017: Argumenty i modyfikatory w gramatyce i słowniku. Warszawa. Patejuk A., Przepiórkowski A., 2017: POLFIE – współczesna gramatyka formalna języka polskiego. W: „Poradnik Językowy”, nr 1, s. 47-63. Saloni M., Świdziński M., 1985: Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. I., Wyd. Uniwersytetu warszawskiego, s. 278; wyd. II, PWN, Warszawa. Słownik gniazdowy partykuł polskich, 2014, Kraków. Wajszczuk J., 1997: System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu. Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW. Wajszczuk J., 2005: O metatekście. Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu kursu student: - potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia składni i umie zilustrować je odpowiednio dobranymi przykładami; - zna procedurę wyodrębnienia jednostek języka i potrafi ją stosować; - samodzielnie analizuje zdania języka polskiego, zarówno w aparacie formalno-powierzchniowym, jak i zgodnie z założeniami składni semantycznej; - wie, czym jest poziom metajęzykowy i podaje przykłady wyrażeń tego poziomu; - zna procedurę podziału jednostek na części mowy według kryterium składniowego i potrafi uzasadnić przynależność danego wyrażenia do określonej klasy. |
Metody i kryteria oceniania: |
aktywność na zajęciach, prace domowe, kolokwium |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.