Współczesne miasta

ogólnouniwersyteckie

Przedmiot stanowi wprowadzenie do najważniejszych współczesnych problemów związanych z rozwojem dużych miast i metropolii. W perspektywie porównawczej ukazane będą różne typy metopolii i ich podstawowe funkcje a także usytuowanie na ich tle Warszawy. Przedmiotem szczególnego zainteresowania będą prawne, kulturowe i ekonomiczne uwarunkowania rządzące przestrzennym układem miasta, a także ich społeczne konsekwencje tak jak i socjologiczne ujęcia tych zagadnień w perspektywie teoretycznej i badawczej. Starym paradygmatom rozwojowym przeciwstawione będą nowe koncepcję i kierunki rozwoju zrównoważonego, który wzmacnia kapitał społeczny, i kreatywność miasta a także czyni miasta przyjaznymi dla ludzi. Ujęcia modelowe, szczegółowe rozwiązania poszczególnych kwestii miejskich powiązane będą z wynikami badań i danymi faktograficznymi.

Przedmiot stanowi wprowadzenie do najważniejszych współczesnych problemów związanych z rozwojem dużych miast i metropolii. W perspektywie porównawczej ukazane będą różne typy metopolii i ich podstawowe funkcje a także usytuowanie na ich tle Warszawy. Przedmiotem szczególnego zainteresowania będą prawne, kulturowe i ekonomiczne uwarunkowania rządzące przestrzennym układem miasta, a także ich społeczne konsekwencje tak jak i socjologiczne ujęcia tych zagadnień w perspektywie teoretycznej i badawczej. Starym paradygmatom rozwojowym przeciwstawione będą nowe koncepcję i kierunki rozwoju zrównoważonego, który wzmacnia kapitał społeczny, i kreatywność miasta a także czyni miasta przyjaznymi dla ludzi. Ujęcia modelowe, szczegółowe rozwiązania poszczególnych kwestii miejskich powiązane będą z wynikami badań i danymi faktograficznymi. Tematy zajęć obejmować będą następujące zagadnienia:

1. Jaką strukturą jest miasto ? Miasto, Metropolie- podstawowe, pojęcia i definicje – zajęcia wprowadzające.

2.Miasta i metropolie, typy metropolii, funkcje podstawowe, pojęcia i definicje. Warszawa na tle innych miast.

3.Stare paradygmaty rozwoju miast: strefowanie miasta, modernizm: Le Courbsier, koncepcja jednostki sąsiedzkiej J. Parriego , miasta ogrodu, E. Howarda.

4. Co nam zostało z tamtych lat ? Dziedzictwo modernizmu polskiego na przykładach osiedli mieszkaniowych.

(wizyta w osiedlach mieszkaniowych, sesje zdjeciowe).

5. Życie społeczne miasta: między gemeinschaft a gesellschaft; stan aktualny, uwarunkowania, perspektywy.

6.Urbanizacja: dynamika polska na przykładach innych krajów, konsekwencje nadmiernej urbanizacji w Polsce.

7.Socjologiczne i prawne pojęcie przestrzeni miejskiej. Wyzwania dla badań socjologicznych i praktyki gospodarowania przestrzenią publiczną miast i metropolii

8. Planowanie przestrzenne w Polsce: akty prawne i konsekwencje, udział społeczny- konsultacje społeczne.

9. Jak tworzyć miasta przyjazne dla ludzi.

Film wg. J Gehla: Ludzki wymiar.

10. Miasto wg J. Jacobs. Analiza dobrych przestrzeni publicznych. (prezentacje studentów).

9. Zrównoważony rozwój miast i koncepcja kreatywnego miasta Ch. Laudriego, „Trzecich miejsc” Ray’a Oldenburga oraz Miast Szczęśliwych Ch. Mongomery. Praca grupowa.

11. Struktura społeczna miasta: Pojęcie klasy metropolitarnej i klasy kreatywnej R. Floridy. Wyzwania dla Warszawy.

12. Procesy stratyfikacji przestrzenno kulturowej: gentryfikacja, gettoizacja, czynniki i procesy, przykłady polskie i zagraniczne. Spacer po Pradze.

13. Polityka miejska, partie polityczne, obywatelstwo miejskie. Organizacje pozarządowe i ruchy miejskie.

14. "Prawo do miasta". Wizyta w domkach fińskch na Jazdowie.

Film wg. J Gehla : Ludzki wymiar.

M. Gerlich. „Odkrywanie demokracji”, w: „Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy oddolnej, (red). P. Filar p. Kubicki, Instytut Obywatelski, 2012.

E. Howard "Miejskie ogrody jutra" . Instytut kultury miejskiej. 2015 s. 7 - 37.

D. Harvey, „Bunt miast i prawo do miasta”, r. „Prawo do miasta”. s. 19-51 , „Tworzenie miejskich dóbr wspólnych”, s. 102-130, Warszawa, Bęc Zmiana, 2012.

J. Jacobs, „Życie i śmierć wielkich amerykańskich miast”, Jonathan Cape, Londyn, 1962. (polski przekład w druku).

B. Jałowiecki, Warszawa - metropolia ułomna, w: Michałowski L..Rancew-Sikora W, Bachórz A. (red.): „Miasto nie-miasto. Refleksje o mieście jako społeczno-kulturowej hybrydzie”, Gdańsk,. Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego.

Jałowiecki, Metropolie, r.II, ” Oblicza Metropolii”, r. IV, „Przestrzeń i struktura społeczna”, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, 1999.

B. Jałowiecki, „Metropolitarne społeczeństwo”, w: B. Jałowiecki, „Metropolie” Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku , 1999.

B. Jałowiecki, M.S. Szczepański, r.6. „Socjologiczne pojęcie przestrzeni”, w: B. Jałowiecki I M. S. Szczepański, „Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej”, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009.

B. Jałowiecki, „Społeczne oblicza metropolii. Czy istnieje klasa metropolitalna?” W: „Czy metropolia jest miastem?”, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009.

L. Mergler L Poznań konfliktów- raport 2008

L. Mergler, K. Poblocki , M. Wudarski, Antybezradnik przestrzenny. Prawo do miasta w działaniu, str. 136 - 165, str. 16- 39.

. „The Local Authority” , Penqiun Books, 1980.

R.Oldenburg, The Great Good Place, Marlow Company Newe York, cz. I 1989.

Ch. Landry, „Kreatywne miasto”, Narodowe Centrum Kultury, cz. I i cz. II oraz „Wprowadzenie”, 2013.

C. Montgomery: "Miasto szczęśliwe". Jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta. Wprowadzenie.

M. Smętkowski, B. Jałowiecki, G. Gorzelak „Obszary metropolitalne w Polsce- diagnoza i rekomendacje , Studia Regionalne Nr 1(35)/2009.

W. Kłosowski: „Kultura jako czynnik rozwoju społecznego a polityki kulturalne polskich metropolii”, raport dostępny na stronie internetowej.

K. P., A.Płoszaj, „Warszawa w międzynarodowych rankingach”

raport,ekspertyza,na http://www.euroreg.uw.edu.pl/dane/web_euroreg_publications_files/4239/warszawa_w_miedzynarodowych_rankingach_peszat_ploszaj.pdf. E. A. Sekuła, „Czy istnieje kultura metropolitalna? Matropolia jako kluczowa instytucja kultury”. w: „Czy Metropolia jest miastem?” Wydawnictwo Naukowe Scholar , 2009.

M. Lewicka , Psychologia miejsca, Warszawa, wyd. Scholar, str. 206 – 243.

Program wzmacniania wspólnoty lokalnej, CKS UM, (całość) na stronie: http://ngo.um.warszawa.pl/sites/ngo2.um.warszawa.pl/files/zalaczniki/aktualnosci/projekt_programu_operacyjnego_wzmocnienie_wspolnoty_lokalnej.pdf

O ekonomicznych stratach i i nadmiernych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, raport FRDL, 2013, (całość). http://www.frdl.org.pl/pliki/frdl/document/zalaczniki_artykuly/Raport%20Ekonomiczny%2029.10.2013%20calosc.pdf

B. Jałowiecki. Marek S. Szczepański, Miasto i przestrzeń, w perspektywie socjologicznej, wyd. Scholar 2009, str. 201 – 235.

K. P., A.Płoszaj, „Warszawa w międzynarodowych rankingach”. Raport, ekspertyza, na http://www.euroreg.uw.edu.pl/dane/web_euroreg_publications_files/4239/warszawa_w_międzynarodowych_rankingach_peszat_ploszaj.pdf

A. Majer , Odrodzenie Miast, Wydawnictwo Uniwersytetu lubelskiego, Scholar,Łódz, Warszawa 2014.str. 111-136.

perspektywie socjologicznej , wyd. Scholar 2009, str. 246 – 260.

D. Groyecka, Gentryfikacja Berlina: Od życia na podsłuchu do kultury caffe latte. Wydawnictwo Katedra. 2014, str. 107 – 132.

D. Harvey, Bunt miast i prawo do miasta, s. 19-51, s. 102-130, Warszawa, Bęc Zmiana, 2012.

Maria Środoń, Konflikt wokół problemów zagospodarowania przestrzennego – rola internetu jako narzędzia politycznej samoorganizacji społeczności lokalnej. Przypadek Starej Ochoty w Warszawie, w: Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych, red. B. Lewenstein, J. Schindler, R. Skrzypiec, WUW, 2010.

M. Gerlich. Odkrywanie demokracji”, w: Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy oddolnej, (red). P. Filar p. Kubicki, Instytut Obywatelski, 2012. http://www.instytutobywatelski.pl/wp-content/uploads/2012/10/Miasto-w-dzialaniu.pdf

Wiedza

Student zna podstawowe uwarunkowania i procesy detereminujące rozwój współczesnych metropolii.

Student zna podstawowe problemy społeczne występujące w dużych aglomeracjach.

Student zna mechanizmy zarządzania dużymi metropoliami i podstawowe dylematy demokracji miejskiej.

Student ma pogłębioną wiedzę na temat Warszawy jako miasta metropolitarnego.

Umiejętności

Student rozumie mechanizmy rozwojowe dużych metropolii i potrafi zdefinować najważniejsze problemy w nich występujące a także wskazać decydentów odpowiedzialnych za ich rozwiązanie.

Student potrafi znaleźć instrumenty oddziaływania na swoje środwisko zamieszkania.

Student potrafi formułować pytania wobec decydentów miejskich w kwestiach dotyczących kształtowania polityk miejskich.

zajęcia dydaktyczne - 30 godzin

przygotowanie do zajec - 20 godzin

przygotowanie do egzaminu - 30 godzin

Lączny nakład pracy studenta - 80 godzin

Kryteria oceniania

- obecność na zajeciach

- aktywny udzial w dyskusjach

- przygotwanie prezentacji z wybranego fragmentu przestrzeni miejskiej

- wyniki egzaminu