Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Metody badań społecznych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3402-21MBS2
Kod Erasmus / ISCED: 14.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Metody badań społecznych
Jednostka: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych
Grupy: Przedmioty obligatoryjne dla II roku studiów niestacjonarnych (zaocznych) pierwszego stopnia
Punkty ECTS i inne: 7.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Celem zajęć jest opanowanie umiejętności i kompetencji dotyczących przygotowania i realizacji podstawowych procedur badań sondażowych i badań jakościowych oraz rozumienia ograniczeń interpretacyjnych danych uzyskiwanych w tych badaniach.

Pełny opis:

Cele nauczania: wyposażenie studentów w podstawy wiedzy teoretycznej dotyczącej zasad prowadzenia badań z zakresu nauk społecznych (socjologii i psychologii społecznej).

Główne pozycje programowe:

- Podstawowe założenia przyjmowane w naukach empirycznych. Relacja między pojęciem a rzeczywistością. Trudności związane ze skutecznym porozumiewaniem się ludzi. Warunki, jakie muszą być spełnione przez pojęcia stosowane w naukach empirycznych. Treści pojęć używanych w naukach społecznych.

- Podstawowe elementy procesu badawczego. Badania opisowe i wyjaśniające. Hipotezy.

- Operacjonalizacja definicji teoretycznych. Wskaźniki. Rodzaje zjawisk wykorzystywanych jako wskaźniki w naukach społecznych. Trafność i rzetelność wskaźników. Konsekwencje przyjęcia określonej definicji dla konstruowania narzędzia badawczego.

- Podstawy pomiaru. Formalne własności danych. Zasady gromadzenia danych. Zmienne jakościowe i ilościowe. Różne poziomy pomiaru. Analizowanie danych: rozkład jednej zmiennej, analiza dwuzmniennowa. Konstruowanie indeksu.

- Rangowanie i porównywanie parami. Skala Likerta. Thurstone'a metoda równych interwałów. Skala Guttmana. Dyferencjał semantyczny Osgooda.

- Metody doboru próby. Próba a populacja.

- Badania panelowe : ich istota, analiza trendu i analiza przepływu.

- Obserwacja jako metoda badań. Rodzaje obserwacji. Metoda monograficzna. Socjometria.

- Analiza treści. Założenia i ogólna problematyka analizy treści. Metody analizy treści.

Analiza pól semantycznych jako przykład analizy treści.

- Eksperyment w badaniach społecznych.

Treści omawiane podczas wykładów są udostępniane studentom w postaci nagrań audio-wideo.

W razie zaistnienia takiej potrzeby poszczególne zajęcia mogą być prowadzone w trybie zdalnym.

Ćwiczenia:

Celem zajęć jest opanowanie umiejętności i kompetencji dotyczących przygotowania i realizacji podstawowych procedur badań sondażowych i badań jakościowych oraz rozumienia ograniczeń interpretacyjnych danych uzyskiwanych w tych badaniach. Program zajęć. Badania reprezentacyjne; struktura procesu badawczego, konceptualizacja, operacjonalizacja i pomiar. Pytania badawcze, hipotezy. Wskaźniki. Zbieranie, przetwarzanie i analiza danych. Kwestionariusz ankiety i jego struktura. Badania pilotażowe i ich funkcje. Badania panelowe. Socjometria. Badania terenowe. Specyfika badań jakościowych. Formułowanie pytań badawczych. Metoda biograficzna i jej odmiany. Metoda teorii ugruntowanej. Techniki badań jakościowych - typy wywiadów: swobodny, pogłębiony, narracyjny, zogniskowany, grupowy. Techniki analizy danych jakościowych. Analiza pól semantycznych. Analiza dokumentów urzędowych.

Literatura:

LITERATURA OBOWIĄZKOWA DO EGZAMINU:

Mayntz R., Holm K., Hubner P. ( 1985): Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. PWN, Warszawa, s.11-130, 156- 224, 233-239

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

Babbie E. Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa,2003

/w tym instrukcja użytkowania SPSS/

Brzeziński J. (1978): Elementy metodologii badań psychologicznych. PWN, Warszawa, s.18- 59, 257-306, 60- 103

Coleman J.S. (1979): Metoda analizy panelowej. W: Sułek A. (red.): Logika analizy socjologicznej. Wybór tekstów. UW, Warszawa, s.227- 246

Dukaczewska- Nałęcz A. Zogniskowane wywiady grupowe- jakościowa technika badawcza. [W:] Spojrzenie na metodę. Domański H., Lutyńska K., Rostocki A.W. [Red.], IFiS PAN, Warszawa,1999

Dyoniziak R. Sondaże a manipulowanie społeczeństwem. Adam Marszałek, Toruń, 2004

Fankfort- Nachmias Ch., Nachmias D. (2001): Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. PWN, Warszawa

Fieldwork jest sztuką. Paweł B. Sztabiński, Zbigniew Sawiński, Franciszek Sztabiński [Red.], IFiS PAN, Warszawa

Fiske J. Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem. Astrum, 1999

Gruszczyński L. A., Kwestionariusze w socjologii. Budowa narzędzi do badań surveyowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego., Katowice, 2003

Hammersley M., Atkinson P. (2000): Metody badań terenowych. Zysk i S- ka, Poznań

Helling I. Metoda badań biograficznych, [W:] Metoda biograficzna w socjologii. Włodarek J., Ziółkowski M. [ Red.], PWN, Warszawa 1990

Kaczmarek S. (2002): Badania marketingowe. Metody i techniki. PWE, Warszawa

Kłosiński M. (1994): Semantyczna analiza pojęć "bezrobocie" i "bezrobotny" ("bezrobotni") w wypowiedziach prasowych. "Kultura i Społeczeństwo" nr. 3, s. 151- 161

Konecki K. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. PWN, Warszawa, 2000

Lutyńska K. Wywiad kwestionariuszowy. IFiS PAN, Warszawa, 1985

Lutyński J. Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1994

Nowak S. (1985): Metodologia badań społecznych. PWN, Warszawa

Robin R. (1980): Badanie pól semantycznych: doświadczenia Ośrodka Leksykologii Politycznej w Saint- Cloud. W: Głowacki M. (red.) Język i społeczeństwo. Czytelnik, Warszawa

Shively W. Ph. (2001): Sztuka prowadzenia badań politycznych. Zysk i S- ka, Poznań

Sułek A. (1979): Eksperyment w badaniach społecznych. PWN, Warszawa

Sułek A. (1990): W terenie, w archiwum i w laboratorium. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa

Sułek A. (2001): Sondaż polski. IFiS PAN, Warszawa

Sztabiński P, Sztabiński F., Sawiński Z. (2004): Nowe metody, nowe podejścia badawcze w naukach społecznych. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa

Teoria i praktyka socjologii empirycznej.(1990), Anna Giza- Oleszczuk, Edmund Mokrzycki (red.), IFiS PAN, Warszawa

Podręcznik ankietera. Sawiński Z., Sztabiński P.B., Sztabiński [ Red. ], SMG/ KRC Poland Media SA, IFiS PAN, Warszawa, 2000

Podręcznik socjologicznych badań ankietowych. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1992

Przybyłowska I. Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych. "Przegląd Socjologiczny " t. XXX

Z metodologii i metodyki socjologicznych badań terenowych. Wartość poznawcza danych uzyskiwanych w badaniach surveyowych. Gostkowski Zygmunt [Red.]., IFiS PAN, Warszawa, 1989

Metody i kryteria oceniania:

Wykład - testowy egzamin pisemny, przystosowany do przeprowadzenia w trybie stacjonarnym albo zdalnym.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń i obecność na co najmniej 80% wykładów.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 20 godzin, 25 miejsc więcej informacji
Wykład, 20 godzin, 25 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Kłosiński
Prowadzący grup: Marek Kłosiński, Marcin Sińczuch
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)