Filozofia społeczna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3501-FSP19-F |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Filozofia społeczna |
Jednostka: | Instytut Filozofii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Podstawowa (na poziomie maturalnym) wiedza o społeczeństwie |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Celem wykładu jest prezentacja klasycznych i współczesnych koncepcji filozofii społecznej. W pierwszej części wykładu podjęta zostanie próba rekonstrukcji klasycznego paradygmatu umowy społecznej (Hobbes, Locke, Spinoza, Kant) wraz z konstytutywnymi dlań pojęciami (stan natury, umowa, obywatelstwo, prawo, własność, demokracja). W drugiej części zaprezentowane zostaną dawniejsze (Rousseau, Marks) oraz współczesne (Adorno, Habermas, Foucault) formy krytyki owego (liberalnego) paradygmatu. Zbadane zostaną źródła i sposoby rozumienia społecznej koncepcji wolności oraz stosunek tej koncepcji do liberalnej, republikańskiej i konserwatywnej definicji swobód indywidualnych i politycznych. Szczególnie wiele miejsca w trakcie całego roku zajmie analiza takich zagadnień, jak: koncepcja władzy suwerennej i władzy jako dominacji; granice między sferą prywatną a publiczną; praca i społeczny wymiar potrzeb; dialog i antagonizm jako dwa modele przestrzeni politycznej; teorie intersubiektywności. |
Pełny opis: |
Celem wykładu jest prezentacja klasycznych i współczesnych koncepcji filozofii społecznej. W pierwszej części wykładu (w semestrze zimowym) podjęta zostanie próba rekonstrukcji klasycznego paradygmatu umowy społecznej (Hobbes, Locke, Spinoza, Kant) wraz z konstytutywnymi dlań pojęciami (stan natury, umowa, obywatelstwo, prawo, własność, demokracja). W drugiej części wykładu (w semestrze letnim) zaprezentowane zostaną dawniejsze (Rousseau, Fichte, Marks) oraz współczesne (Adorno, Horkheimer, Habermas, MacIntyre, Foucault, Mouffe) formy krytyki owego (liberalnego) paradygmatu. Zbadane zostaną źródła i sposoby rozumienia społecznej koncepcji wolności oraz stosunek tej koncepcji do liberalnej, republikańskiej i konserwatywnej definicji swobód indywidualnych i politycznych. Szczególnie wiele miejsca w trakcie całego roku zajmie analiza takich zagadnień, jak: koncepcja władzy suwerennej i władzy jako dominacji (Habermas, Foucault); granice między sferą prywatną a publiczną; praca i społeczny wymiar potrzeb (Hegel, Arendt); dialog i antagonizm jako dwa modele przestrzeni politycznej (Schmitt, Mouffe); teorie intersubiektywności i pojęcie wzajemnego uznania we współczesnych naukach społecznych (Honneth, Taylor, Ricoeur). Zagadnienia omawiane na ćwiczeniach do fakultetu oraz warunki zaliczenia ćwiczeń są zamieszczone na podstronach grup ćwiczeniowych. |
Literatura: |
Hobbes, Lewiatan; Locke, Drugi traktat o rządzie; Rousseau, Umowa społeczna; Kant, Metafizyka moralności; Fichte, Podstawy prawa naturalnego wedle zasad teorii wiedzy; Hegel, Fenomenologia ducha, Zasady filozofii prawa; Marks, Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 roku; Schmitt, Pojęcie polityczności; Wittgenstein, Dociekania filozoficzne; Arendt, Kondycja ludzka; Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa; Habermas, Faktyczność i obowiązywanie; Rawls, Teoria sprawiedliwości; Nozick, Anarchia, państwo, utopia; Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej. |
Efekty uczenia się: |
Nabyta wiedza: - uczestnik zajęć ma usystematyzowaną znajomość i zrozumienie głównych kierunków i pojęć w ramach obszaru badań filozofii społecznej (społeczeństwo obywatelskie, sprawiedliwość, wolność, uznanie, praca i potrzeby społeczne) - uczestnik zajęć zna metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla filozofii społecznej oraz potrafi odróżnić i zdefiniować występujące w niej nurty myślenia (liberalizm, komunitaryzm, konserwatyzm etc.) Nabyte umiejętności: - uczestnik zajęć samodzielnie interpretuje tekst filozoficzny z dziedziny filozofii społecznej, potrafi twórczo konfrontować tezy pochodzące z różnych tekstów źródłowych - uczestnik zajęć samodzielnie konstruuje oraz rekonstruuje charakterystyczne dla filozofii społecznej argumentacje z perspektywy różnych stanowisk teoretycznych Nabyte kompetencje społeczne: - uczestnik zajęć ma pogłębioną świadomość znaczenia refleksji humanistycznej dla formowania się więzi społecznych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Przystąpienie do egzaminu (ustnego) możliwe jest na podstawie regularnego uczestnictwa w wykładzie oraz zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu „Filozofia społeczna“. Prowadzący wykład zachęca uczestników do aktywności (zadawania pytań, formułowania własnych tez) i jest otwarty na merytoryczną dyskusję wokół omawianych zagadnień; ocenia stopień zaangażowania uczestników w zajęcia. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.