Historia Europy Środkowej w XX wieku i XXI wieku (od 1917)

obowiązkowe

W trakcie wykładów omówione zostaną kluczowe dla dziejów Europy Środkowej i Bałkanów wydarzenia i zjawiska. Nacisk położony będzie na chronologiczne przedstawienie najistotniejszych problemów narodowościowych, politycznych, społecznych i gospodarczych XX wieku, w kontekście wydarzeń kontynentalnych. Celem wykładu jest przedstawienie regionu Europy Środkowej i Bałkanów jako obszaru zróżnicowanego pod względem społecznym, gospodarczym, politycznym, kulturowym i etnicznym.

Prezentowane są dzieje Europy Środkowej i Bałkanów w wieku XX. Jako moment wyjściowy traktowane są moment przełomowe dla obu regionów – rok 1878 na Bałkanach I lata 1867-1868 w Europie Środkowej. Do 1914 r. wykład toczy się dwutorowo – dzieje Europy Środkowej (rozumianej przede wszystkim jako Cesarstwo Austriacko-Węgierskie) oraz terenów bałkańskich (Serbia, Czarnogóra, Bułgaria, Grecja, Turcja, Rumunia). Po 1914 r. gdy oba region zaczynają żyć wspólnie – wykład staje się liniowy I chronologiczny. Omówione są kluczowe moment historii wewnętrznej poszczególnych państw, dzieje ich stosunków bilateralnych i multilateralnych oraz Europa Środkowa i Bałkany jako podmiot polityki europejskiej i światowej. Po 1945 r. wykład staje się przede wszystkim opisem obozu komunistcyznego na Bałkanach i jego roli jako frontu “antykapitalistycznego” (granice z Austrią, Włochami, Grecją i Turcją). Końcowym akordem jest upadek “państw demokracji ludowej”, konflikty bałkańskie w ostatnim 10-leciu XX wieku oraz wchodzenie Europy Środkowej i Bałkanów do struktur europejskich i atlantyckich.

Literatura obowiązkowa:

J. Tomaszewski, Czechy i Słowacja, Warszawa 2008.

J. Kochanowski, Węgry od ugody do ugody 1867-1990, Warszawa 1997.

M. Willaume, Rumunia, Warszawa 2004.

P. S. Wandycz, Cena wolności, Kraków 1995.

M. Tanty, Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne, Warszawa 2003.

Walkiewicz W., Jugosławia. Byt wspólny i rozpad, Warszawa 2002.

Literatura pomocnicza:

W. Borodziej, M. Górny, Nasza wojna. t. 1. Imperia 1912-1916, Warszawa 2014.

W. Borodziej, M. Górny, Nasza wojna. t. 2. Imperia 1917-1923, Warszawa 2018.

P. Eberhardt, Między Rosją a Niemcami. Przemiany narodowościowe w Europie Środkowo-Wschodniej w XX w., Warszawa 1996.

M. Waldenberg, Kwestie narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje, idee, Warszawa 1992.

J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski, Historia Słowian południowych i zachodnich, Warszawa 1977.

J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski, Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek, Warszawa 2005,

J. Pajewski, Pierwsza wojna światowa 1914-1918, Warszawa 2004.

H. Batowski, Między dwiema wojnami 1919-1939: zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2003.

J. Tomaszewski, Europa Środkowo-Wschodnia 1944-1968. Powstanie, ewolucja i kryzys realnego socjalizmu, Warszawa 1992.

P.R. Magocsi, G.J. Matthews, Historical Atlas of East Central Europe, Toronto 1995.

Efekty uczenia:

Wiedza

- Student dysponuje wiedzą dotyczącą historii politycznej i społecznej Europy Środkowej i Bałkanów w XX wieku [K_W01, K_W03, K_W07]

- zna podstawową bibliografię z tego zakresu oraz najważniejsze perspektywy interpretacyjne [K_W08, K_W11, K_W12]

Umiejętności

- student potrafi dokonać syntezy posiadanych informacji i nadać jej charakter indywidualny i koherentny [K_U03]

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU:

– opracowanie prezentacji na temat polityki pamięciowej w jednym z wielokulturowych miast regionu

- aktywny udział w zajęciach

– test końcowy.

Stosowana jest standardowa skala ocen.

Kryteria oceny:

60% możliwych do uzyskania punktów: ocena dst

70% punktów: ocena plus dst

80 % punktów: ocena db

90% punktów: ocena bdb

95% punktów: ocena bdb z wyróżnieniem