Spotkania międzycywilizacyjna. Antropologiczne ujęcie zagadnień cywilizacyjnych.

fakultatywne

Podstawowa wiedza z kulturoznawstwa

Celem procesu dydaktycznego zawartym w cyklu „Spotkania międzycywilizacyjne” jest nabycie umiejętności przekształcania informacji w wiedzę, translacja nabytej wiedzy w dialog międzycywilizacyjny.

Warunkiem każdej komunikacji międzykulturowej jest możliwość wyjścia poza własną kulturę; wykroczenia poza nią, a dokonuje się to w sytuacji dialogu z przedstawicielem innej kultury. Narzędziem, które umożliwia ten dialog jest dekonstrukcja. Proces takiej komunikacji, z jednej strony, mógłby pomóc w przezwyciężeniu problemów adaptacyjnych, które przeżywa niemal każdy student-cudzoziemiec na UW. Z drugiej otwierałby drogę do tworzenia bardziej innowacyjnych i interaktywnych programów dla wszystkich studentów na UW.

Cykl zajęć dotyczy zagadnień możliwości przekroczenia granicy kulturowej (cywilizacyjnej) i oparty jest na modelu współpracy z cudzoziemcami z innych cywilizacji.

W ramach cyklu proponujemy model kształcenia, który nazwiemy DCL, Dialogue-Centered Learning. W różnego rodzaju sytuacjach współdziałania na zajęciach uczestniczący aktorzy są równoznacznymi aktywnymi uczestnikami dialogu/dekonstrukcji.

Dekonstrukcja nie jest po prostu krytyką, ale też budowaniem czegoś nowego. Nie tylko sprawia ona, że aktorzy wychodzą poza znany dotąd krąg znaczeń, ale i kieruje ich ku nowemu kontekstowi, w którym mogą oni odkryć lub też zbudować warunki do dialogu.

W modelu DCL istotna wydaje się propozycja, by dodać do wymiaru opartego na substancjalnym modelu myślenia na zasadzie podobieństwa inny wymiar, wykorzystujący zasadę zróżnicowania (différance, wg Jacques'a Derridy), czyli zmienności. Oznacza to, że dzięki obecności jego elementów w różnych cywilizacjach taki relacyjny model komunikacji może być metodą, która przyczyni się do lepszej komunikacji Wschodu i Zachodu.

Program adaptacyjno-dydaktyczny dla studentów- obcokrajowców oraz studentów z Polski uwzględnia przede wszystkim konteksty tworzące warunki do komunikacji międzycywilizacyjnej.

Poszczególne cywilizacje ujmowane są w następujących kontekstach:

- społeczeństwo (kontekst więzi społecznych − polityka, prawo, wspólnota itd),

- gospodarka (kontekst więzi ekonomicznych − gospodarka, ekonomika),

- psychosomatyczne aspekty jednostki (kontekst więzi pokrewieństwa, psychosomatyki, zdrowia jednostki - rodzina, zdrowie),

- życie duchowe (kontekst więzi duchowych: edukacja, religia, filozofia, sztuka itd.),

- kontekst wirtualny: przestrzeń wirtualna złamała wcześniejsze podziały (instytucjonalne, narodowościowe) i unaoczniła problemy barier (terytorialnych, komunikacyjnych, międzyludzkich). Program przewiduje interaktywne sposoby nauczania (utworzenie, wspólnie ze studentami, interaktywnych kompendiów naukowych, edukacyjnych stron internetowych, opracowanie przez studentów projektów multimedialnych, realizacja studenckiej działalności badawczej i projektowej, prowadzenie szkoleń z komunikacji itp.).

Współpraca na zajęciach charakteryzuje się następującymi cechami:

1) otwartość, rozumianą w aspekcie policentrycznym, który uwzględnia perspektywy różnych cywilizacji.

2) interaktywność, jej mechanizmami są: wielopodmiotowość, dekonstrukcja i dialog. Założeniem interakcji aktorów jest spotkanie przedstawicieli różnych cywilizacji, z tego względu uczestnikami są także polscy studenci. To oni, jako strona przyjmująca, pomagają cudzoziemcowi adaptować się w Polsce. Zarazem nabycie w praktyce umiejętności komunikacji międzycywilizacyjnej umożliwia polskim studentom i naukowcom aktywność w kontaktach międzynarodowych. Program zakłada rozszerzenie sfery międzynarodowych kontaktów naukowych, a także stworzenie atmosfery „otwartej przestrzeni” na Uniwersytecie Warszawskim.

3) interdyscyplinarność, uwzględniająca różne obrazy świata, czyli kultury. Praca nad rozwiązywaniem problemu naukowego toczy się z uwzględnieniem interdyscyplinarności: w gronie naukowców, kół badawczych, przy tworzeniu projektów.

4) innowacyjność, która oznacza otwarcie nowych perspektyw dla poszukiwania wiedzy w procesie umiędzynarodowienia.

A. LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Appadurai A.(2005) Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, przekład i wstęp Pucek Z., Kraków

Berger P.L., Luckmann Th., Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983.

Globalization and Social Change. (2002) Ed by J.D.Schmidt and J.Hersh. Routledge.

Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, tłum. Andrzej Maciej Kaniowski, tom I, Warszawa 1999;

Hall, E., Bezgłośny język, PIW, Warszawa 1987.

Hall E., Ukryty wymiar, Warszawa 2003.

Hardt M., Negri A. (2005) Imperium.

Many Globalizations: Cultural Diversity in the Contemporary World (2002) ed.by Berger P. L. and Huntington S.P., Oxford Univ.Press.

Wallerstein I.(2004) Koniec świata jaki znamy, Warszawa.

Kieniewicz J., Wprowadzenie do historii cywilizacji Wschodu i Zachodu, Warszawa 2003.

Rozmyślania o cywilizacji, red. J. Baradziej i J. Goćkowski, Kraków 1997.

Boxer Charles, The Christian Century in Japan, 1549-1650, UK 1951.

Conrad Joseph, Jądro ciemności, Warszawa 1991.

Kipling Rudyard, Kim, Warszawa 1948.

Kieniewicz Jan, Wprowadzenie do cywilizacji Wschodu i Zachodu, Warszawa 2003.

Parnicki Teodor, „I u możnych dziwny …”: Powieść z wieku XVII, Warszawa 1980.

B. LITERATURA ZALECANA:

Bourdieu Pierre (1998) Practical Reason: On the Theory of Action, Stanford University Press.

Derrida Jacques, Jednojęzyczność innego czyli proteza oryginalna, tłum. Andrzej Siemek, “Literatura na Świecie”, nr 11-12, 1998.

Elias Norbert (2010) The Society of Individuals, edited by Robert van Krieken, Dublin: UCD Press.

Bachtin Michaił (1983), Dialog. Język. Literatura, red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski, Warszawa.

Jameson Fredric (2009) The Cultural Turn: Selected Writings on the Postmodern, 1983-1998, Verso, London & New York.

Harvey David (2014) Seventeen Contradictions and the End of Capitalism, Oxford University Press.

Rushdie S., Wschód, Zachód. Dom Wyd. REBIS 1997.

Said Edward W., (1991) Orientalizm, tłum. W. Kalinowski, Warszawa

Cywilizacja europejska: eseje szkice z dziejów cywilizacji i dyplomacji, red. M. Koźmiński, Warszawa 2010.

Hess A. C., The Forgotten Frontier. A History of the Sixteenth-Century Ibero-African Frontier, London 1978

Kieniewicz J., Spotkania Wschodu, Warszawa 1999.

Kłoczowski J., Młodsza Europa, Warszawa 1998.

Braudel F., Gramatyka cywilizacji, Warszawa 2006.

Program przyczyni się do:

1. przezwyciężenia problemów adaptacyjnych studentów-obcokrajowców na uniwersytecie,

2. wytworzenia wspólnoty naukowej zajmującej się zagadnieniami pogranicza cywilizacyjnego,

3. wykreowania takiej przestrzeni społeczno-dydaktycznej, w której możliwy byłby dialog cywilizacji dzięki przekroczeniu granic geograficznych, instytucjonalnych i psychofizycznych,

4. stworzenia innowacyjnych technik nauczania w oparciu o podejście komparatystyczne, wielokulturowe z wykorzystaniem narzędzi komunikacji internetowej,

5. przygotowania innowacyjnej techniki nauczania uwzględniającej międzycywilizacyjne filtry/konteksty DCL.

Uczestnicy zyskują elementy wiedzy o różnych kręgach kulturowych, orientują się w ich podbudowie religijnej i i ideologicznej. Studenci nabywają kompetencje poznawcze oraz funkcjonalne w zakresie dostosowania odpowiedniej metodologii porównawczej do przedmiotu badania. Studenci nabywają umiejętność rozpoznania metod badawczych stosowanych przy opisach różnorodnych kultur i form społecznych z ich instytucjami, wartościami i wzorami zachowań. Studenci nabierają aktywnej postawy wobec wezwań rzeczywistości międzycywilizacyjnej.

Metody oceny oparte na kryterium punktacji. Ocena referatów na zajęciach, ocena aktywności i obecności studentów na zajęciach, ocena udziału w dyskusjach (idee, argumentacja), system zaliczeniowy na końcu.

Kryteria oceniania przewidują dwa aspekty:

I ASPEKT to przyswojenie wiedzy, punktowane przez system ocen.

II ASPEKT to praktyczne stosowanie wiedzy przez wchodzenie w relacje wielokulturowe i tworzenie więzi z innymi uczestnikami programu.

Punktowane będą umiejętności wyróżniane na czterech płaszczyznach:

• zarządzanie wiedzą przyswojoną w procesie dydaktycznym; twórcze podejście do problemu

• komunikacja międzycywilizacyjna

• organizacja wiedzy i grupy

• umiejętności związane z koordynacją psychofizycznych funkcji organizmu człowieka.