Logika i metodologia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3700-KON68-AL |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Logika i metodologia |
Jednostka: | Wydział "Artes Liberales" |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest wyposażenie słuchaczy w podstawowe narzędzia warsztatu myślowego humanisty. Pierwszy semestr poświęcony będzie wprowadzeniu podstaw klasycznej logiki formalnej, która ma fundamentalne znaczenie dla rozumienia także nieformalnych metod rozumowania, charakterystycznych dla pracy myślowej humanisty. Prezentacji wybranych narzędzi nieformalnych poświęcony będzie drugi semestr. Przedstawione zostaną wybrane problemy wszystkich trzech głównych składników ogólnej teorii języka: składni (relacje wyrażenie-wyrażenie), semantyki (relacje wyrażenie-rzecz oznaczana) i pragmatyki (relacje wyrażenie-użytkownik). Wszystkie wprowadzane pojęcia i zagadnienia będą ilustrowane przykładowymi zastosowaniami, nierzadko w odniesieniu do rzeczywistych problemów badawczych lub społecznych. UWAGA: Zaktualizowany opis proszę sprawdzić w cyklu 2019/20 |
Pełny opis: |
Celem zajęć jest wyposażenie słuchaczy w podstawowe narzędzia warsztatu myślowego humanisty. Pierwszy semestr poświęcony będzie wprowadzeniu podstaw klasycznej logiki formalnej, w tym: elementów klasycznego rachunku zdań (definicje spójników logicznych, pojęcie tautologii, prawa logiki a prawa myślenia, wynikanie, dedukcja); elementów klasycznego rachunku kwantyfikatorów (język KRP a założenia metafizyczne o strukturze świata); podstaw teorii mnogości (działania na zbiorach, stosunki zakresowe między zbiorami, pojęcie relacji, własności relacji; intuicyjne pojęcie zbioru i alternatywne teorie zbiorów; zagadnienie typizacji, klasyfikacji i porządku). Elementarna logika formalna ma fundamentalne znaczenie dla rozumienia także nieformalnych metod rozumowania, charakterystycznych dla pracy myślowej humanisty. Stanowi bowiem idealizację, która pozwala w łatwy sposób uchwycić i przeanalizować zależności, które w rzeczywistym materiale języka naturalnego również są obecne, lecz znacznie trudniej dostępne. Znajomość logiki formalnej pozwala również uchwycić sposób działania bardziej wyrafinowanych narzędzi analizy języka naturalnego. Prezentacji wybranych narzędzi tego rodzaju poświęcony będzie drugi semestr. Przedstawione zostaną wybrane problemy wszystkich trzech głównych składników ogólnej teorii języka: składni (relacje wyrażenie-wyrażenie), semantyki (relacje wyrażenie-rzecz oznaczana) i pragmatyki (relacje wyrażenie-użytkownik). Słuchacze poznają tzw. gramatykę kategorialną, podstawowe pojęcia i problemy semantyki nazw, zdań i funktorów (w tym pojęcie denotacji, konotacji, klasyfikację nazw, stosunki zakresowe między nazwami, semantykę Fregowską, semantykę sytuacyjną, semantykę funkcyjną Ajdukiewicza), teorię definicji w tym szczegółowo wybrane metody definiowania, zagadnienie tzw. wadliwości semantycznych (naturalnych zjawisk językowych utrudniających rozpoznanie formy logicznej wyrażeń), teorię pytań, klasyfikację rozumowań – oraz wybór zjawisk pragmatycznych (performatywy, implikatura) Wszystkie wprowadzane pojęcia i zagadnienia będą ilustrowane przykładowymi zastosowaniami, nierzadko w odniesieniu do rzeczywistych problemów badawczych lub społecznych. UWAGA: Zaktualizowany opis proszę sprawdzić w cyklu 2019/20 |
Literatura: |
1. Barbara Stanosz, Ćwiczenia z logiki, WN PWN, Warszawa, wydanie po 1990 r. materiał objęty następującymi zadaniami (nie stronami) A. Z rachunku zdań: 1-25; 39-57 B. Z rachunku kwantyfikatorów: 58-67 [przy założeniu, że zad. 58 jest pierwszym zadaniem tego działu; w niektórych wydaniach jest inaczej, dział 'Rachunek kwantyfikatorów' zaczyna się od 78 zadania, wtedy obowiązuje zakres 78-87] C. Z rachunku zbiorów i relacji: 104-126; 150-197 [przy założeniu, że zad. 104 jest pierwszym zadaniem tego działu; w niektórych wydaniach jest inaczej, dział 'Rachunek zbiorów i relacji' zaczyna się od 124 zadania, wtedy obowiązuje zakres 124-146; 170-217] 2. Kazimierz Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, PWN, Warszawa 1975 – część I. UWAGA: Zaktualizowaną literaturę prosze sprawdzić w cyklu 2019/20 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.